29 Φεβ 2012

Οι μαθηματικές δεξιότητες και ο ρόλος του παιδαγωγού.



Η καθημερινότητα των παιδιών αλλά και των ενηλίκων είναι πλαισιωμένη από τους τομείς της τεχνολογίας. Ειδικότερα, ο τομέας της πληροφορικής, της εκμάθησης και της διαχείρισης των χρημάτων αποτελούν πτυχές της ζωής μας που σχετίζονται με τα μαθηματικά σύμβολα και τις ποσοτικές επεξεργασίες. Αν σε αυτές δεν είμαστε αρκετά λειτουργικοί και δεν τα καταφέρνουμε, είναι γιατί δεν έχουμε καταλάβει απόλυτα τις βασικές έννοιες των μαθηματικών.
Σημαντικό, λοιπόν, εφόδιο για τη λειτουργικότητα του ατόμου στην καθημερινή ζωή είναι η σωστή ανάπτυξη των μαθηματικών δεξιοτήτων .
Τα μαθηματικά αναπτύχθηκαν και εξελίχθηκαν στην ιστορία της ανθρωπότητας για να επιλύουν πρακτικά προβλήματα, όπως η αρίθμηση, η μέτρηση, ο υπολογισμός και ο γεωμετρικός σχεδιασμός.
Οι βάσεις της μαθηματικής και λογικής σκέψης στο παιδί διαμορφώνονται στα πρώτα χρόνια της ζωής του. Έρχεται σε επαφή με το χρόνο και το χώρο, αλλά και με μαθηματικές διεργασίες, όπως είναι η αρίθμηση, ο υπολογισμός, η διάταξη, η σύγκριση και η ονομασία των αριθμών και των συμβόλων.
Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και της ωρίμανσης του παιδιού, η μαθηματική σκέψη αρχίζει να ανεξαρτητοποιείται από τα αντικείμενα και οδηγείται σε πιο αφηρημένες καθημερινές έννοιες και εμπειρίες.

Κάθε παιδί οικοδομεί τη δική του εικόνα για τον κόσμο των αριθμών και των ποσοτήτων, καθώς και των συμβόλων και των δομών διάταξης. Τα παιδιά σε όλα τα επίπεδα της ανάπτυξής τους διασκεδάζουν με τις μαθηματικές δομές που είναι ιδιαίτερα ευχάριστες.
Αυτό μπορούμε εύκολα να το διαπιστώσουμε σε δραστηριότητες που τα παιδιά εξερευνούν ακολουθίες και μοτίβα, συμμετρίες, σειρές, επαναλήψεις ή διαστάσεις του χρόνου. Αυτό βοηθά τα παιδιά να βρουν το δρόμο τους σε ένα συγκεχυμένο κόσμο, τόσο ως προς το χώρο που τα περιβάλλει όσο και ως προς τη ροή του χρόνου. Τα μαθηματικά προσφέρουν στο παιδί προσανατολισμό και σταθερότητα.

Βασική πρώτη σκέψη και μέλημα των παιδαγωγών είναι να σιγουρευτούν ότι τα παιδιά συνεχίζουν να διασκεδάζουν κατά την επαφή τους με τα μαθηματικά.
Δεύτερη, να προσδίδουν στις καθημερινές δραστηριότητες τη μαθηματική τους διάσταση.


Βασικές μαθηματικές εμπειρίες κοριτσιών και αγοριών

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί το κάθε παιδί μπορεί να είναι διαφορετικές.
Η στρατηγική για την κατάκτηση λογικών ή αφηρημένων εννοιών μπορεί να είναι διαφορετική σε ατομικό επίπεδο, αλλά αν είναι «καλύτερη» ή «χειρότερη» δεν εξαρτάται από το φύλο του παιδιού. Τόσο τα κορίτσια όσο και τα αγόρια χρησιμοποιούν πολλές μαθηματικές διεργασίες για να μπορούν να αποδώσουν την εικόνα που έχουν για τον κόσμο και τη διάταξή του.
Αυτό που κορίτσια και αγόρια πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αυτό που οι γυναίκες και οι άντρες, που τα μεγαλώνουν, πιστεύουν ότι είναι ικανά να κάνουν.

Το παιδί στην προσχολική και στην πρώτη σχολική ηλικία θα πρέπει:

  • Να δείχνει ενδιαφέρον για τους αριθμούς, π.χ. για αριθμούς τηλεφώ νου, για την ηλικία του ή για παρόμοια σύμβολα.
  • Να δείχνει ενδιαφέρον στην καθημερινή του ζωή για ποσοτικές σχέσεις, π.χ. περισσότερο-λιγότερο, μεγαλύτερο-μικρότερο, βαρύ ή ελαφρύ.
  • Να κάνει ερωτήσεις για συστήματα διάταξης, όπως ποσότητες, αριθμήσεις, αλληλουχίες.
  • Να προσανατολίζεται στο χώρο και στο χρόνο.
  • Να καταλαβαίνει όταν γίνεται αναφορά σε ποσότητες — κατανο μή και ταξινόμηση υλικών, όπως με τα μαχαιροπίρουνα ή τα πιάτα.
  • Να είναι εξοικειωμένο με βασικούς μαθηματικούς κανόνες, όταν παίζει διάφορα παιχνίδια, όταν λέει τραγουδάκια που απαιτούν μέτρημα.
  • Να απολαμβάνει την ενασχόληση με γεωμετρικά σχήματα και επαναλαμβανό μενα μοτίβα
  • Να καταλαβαίνει τη βασική αρχή λειτουργίας μιας ζυγαριάς, ενός ρολογιού, ενός ημερολογίου.
  • Να ενδιαφέρεται για τον κόσμο των αριθμών, για τις με τρήσεις και τις συγκρίσεις.

Οι βασικές μαθηματικές δραστηριότητες, τις οποίες ο παιδαγωγός πρέπει να παρουσιάζει στο παιδί με πολυαισθητηριακό τρόπο, το βοηθούν, ώστε να βιώνει τις καταστάσεις της καθημερινότητας.
Αναλυτικότερα βοηθούν:
  • Στη διαχείριση των αντικειμένων και των πραγμάτων στην καθημερινή ζωή: ως προς τα χαρακτηριστικά τους, όπως είναι το σχήμα, το μέγεθος, το βάρος που το παιδί μπορεί να κατανοήσει και να ταξινομήσει. Έχοντας εμπειρίες με αριθμούς κάθε μεγέθους το παιδί αποκτά αριθμητικές έννοιες. Αρχίζει να μετράει και αντιλαμβάνεται στοιχειωδώς βασικές μαθηματικές πράξεις, την πρόσθεση, τη αφαίρεση, τον πολλαπλασιασμό και τη διαίρεση.
  • Στη διαδικασία της μέτρησης και της σύγκρισης μήκους, πλάτους, ύψους, βάρους, απόστασης, στη μέτρηση του χρόνου και του χώρου, αλλά και στη διαχείριση των ποσοτήτων.
  • Στη διαχείριση του χρόνου σε επίπεδο ροής και διάρκειάς του, το παρόν και το μέλλον.
  • Στις γεωμετρικές εμπειρίες, μονοδιάστατες και πολυδιάστατες. Εμπειρίες στα επίπεδα και στερεά σώματα, δηλαδή στους κύκλους, στα τρίγωνα, στα ορθογώνια και στα τετράγωνα, καθώς και στις σφαίρες, στους κώνους, στους κυλίνδρους, στις πυραμίδες, στα ορθογώνια παραλληλεπίπεδα και στους κύβους.
  • Στις γραφικές απεικονίσεις με τη χρήση γεωγραφικών χαρτών, διαγραμμάτων, πινάκων και αριθμών.
Πηγή: ikidcenters.com