28 Ιαν 2011

Όχι, τα παιδιά δεν τα φέρνει ο πελαργός



Πόσο προετοιμασμένοι μπορούν να είναι οι γονείς να συζητήσουν σεξουαλικές απορίες με τα παιδιά τους;



Ένα άρθρο της Σάντυ Τσαντάκη, επίσης μητέρας, που είχε δημοσιευθεί στην εφημερίδα Καθημερινή τον Οκτώβριο του 2010.



"Μαμά, τα παιδιά της δευτέρας δημοτικού μου είπαν ότι στην έκτη θα κάνουμε σεξ..........."

Το κοριτσάκι που μιλάει είναι 6 χρονών, πρωτάκι στο σχολείο. Καλύτερα να μη σχολιάσουμε την αντίδραση της μαμάς της. Άλλος φίλος σάστισε όταν ο 8χρονος γιος του χρησιμοποίησε τρία γράμματα στο επιτραπέζιο παιχνίδι Scrabble για να συντάξει τη λέξη "Σεξ". Οι κόρες μου, 4 και 7 χρόνων, κλείνουν τα μάτια όταν βλέπουν στις ταινίες ζευγάρια να φιλιούνται, είμαι σίγουρη όμως ότι κρυφοκοιτάνε γιατί τους αρέσει αυτό που βλέπουν. 

Εγώ, πάλι, μικρή δεν είχα ιδέα. Δεν θυμάμαι να μου είχε μιλήσει κανείς για το πως έρχονται τα παιδιά στον κόσμο, ή μπορεί να μου είχαν μιλήσει οι γονείς μου και να μην είχα καταλάβει τίποτα. Η αδερφή μου σίγουρα μου είχε πει, αλλά που να την πιστέψω; Χωρίς Ίντερνετ, dvd, ιδιωτική τηλεόραση, ήταν εύκολο να πιστέψεις ότι τα "μωρά τα φέρνει ο πελαργός".

Η μικρή μου πάντως επιμένει: "Μαμά, μπορείς να κάνεις αύριο ένα μωρό;" Και όταν της εξηγώ ότι, για να γεννηθεί ένα μωρό, πρέπει να αγαπιούνται πολύ δύο άνθρωποι, να υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, να περιμένουμε εννιά μήνες για να έρθει το μωρό στον κόσμο, εκείνη δεν το βάζει κάτω: "Τότε, μεθαύριο;"

Αναρωτιέμαι ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να αρχίσεις να ενημερώνεις, όχι προφορικά, αυτοσχεδιαστικά, α καπέλα, αλλά με βάση ένα βιβλίο και αντίστοιχη εικονογράφηση, τα παιδιά για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Δεν ξέρω τι γίνεται στα σχολεία, αλλά είναι πάντα καλύτερο, σε τέτοια θέματα, να υπάρχει προσωπική επαφή για να ακολουθεί και ο διάλογος.

Το περιοδικό New Yorker πρόσφατα δημοσίευσε ένα αφιέρωμα για τα "βιβλία για τα πουλιά και τις μέλισσες". Ευκαιρία να δω κλασικές εκδόσεις της δεκαετίας του '70 που μιλούσαν για "birds and bees..." "Πρώτα έρχεται η αγάπη. Όλα τα πουλιά, και τις μέλισσες, και τους αλιγάτορες, τις αλεπούδες και τους ανθρώπους, επίσης", το χτύπημα στο βιβλίο μπεστ σελερ στο είδος του. Υπάρχουν όμως και βιβλία για το σεξ για..... μωρά, με "συγγραφέα" τον Dr Seuss, τον φοβερό γάτο με το καπέλο.

"Κάνουμε τι;" λέει έντρομη η μέλισσα στο πουλάκι. Και τα παιδιά διαφόρων ηλικιών συνεχίζουν να παίζουν το γιατρό, να ανακαλύπτουν το σώμα τους, να κρύβονται κάτω από τα σεντόνια, και από τη μια οι γιαγιάδες και οι παππούδες κοκκινίζουν και ξεκινούν τις απαγορεύσεις-γιατί έτσι τους είχαν μάθει-και από την άλλη, οι γονείς αναβάλλουν διαρκώς οποιαδήποτε συζήτηση έχει να κάνει με το σεξ. Και ξαφνικά τα παιδιά γίνονται 18... Και τότε πια, τι να τους πεις;

Τα πράγματα είναι πιο απλά από ότι θέλουμε να πιστεύουμε. Ειδικά τώρα, που τα παιδιά στο σχολείο είναι πιο υποψιασμένα, υπερκινητικά, χωμένα στην τεχνολογία, επιβάλλεται να εντοπίσουμε τα βιβλία που θα τα προετοιμάσουν για τη σεξουαλική τους ζωή. "Ποιο είναι το μεγάλο μυστικό;", ο τίτλος ενός αμερικανικού βιβλίου. Στο βιβλίο "What's going on down there?", η Karen Gravelle απαντά στα ερωτήματα που προβληματίζουν τα αγόρια. Και για τα κορίτσια;  Μια unisex πρόταση είναι το "Sex that stuff: A guide to growing up". Ένα κεφάλαιο έχει τίτλο "Όλα για τη στύση" και απευθύνεται σε παιδιά τετάρτης δημοτικού.

"Αν βάλετε τη μητέρα σας και τον πατέρα σας γυμνούς στις μπανιέρες, θα παρατηρήσετε ότι είναι διαφορετικοί" έγραφε ο Peter Mayle σε βιβλία όπως το "What's happening to me?" και "Where did I come from?" "Το έχετε παρατηρήσει ήδη, αλλά θα το δείτε ακόμη καλύτερα αν τους βάλετε μαζί στην μπανιέρα".

Αν και υπάρχουν αρκετοί πιο εύστοχοι νέοι τίτλοι, όπως το "It's perfectly normal", αλλά και άλλοι, για μωρά, παιδιά από 7 ή 10 χρονών και πάνω, το θέμα παραμένει ταμπού. Αν το συζητήσεις με γονείς, θα αλλάξουν θέμα στη στιγμή. "Είναι μικρά ακόμη...." Πόσο μικρά ακριβώς;

Οι πιο τραυματικές εμπειρίες; Ένας πατέρας είχε πει στην κόρη του: "Μην ερωτευτείς τον πρώτο άντρα που θα σου κατεβάσει το παντελόνι". Και η μητέρα της κοπέλας: "Ενημέρωσε με αν θέλεις να πας στο γιατρό". Το κορίτσι ήταν 14. Υπάρχει βιβλίο και για την ηλικία της. Έχει τίτλο "Πρώτες βοήθειες για γονείς". Και το "It's NOT the stork". Όχι, δεν είναι ο πελαργός.





Τελικά όντως, ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να μιλήσεις στα παιδιά για το σεξ; Δεν είχα βάλει το μυαλό μου σε μια τέτοια διαδικασία, μέχρι που, στην ηλικία των 6 ετών, με ρώτησε η μεγαλύτερη κόρη μου. Κάποιες ερωτήσεις είχαν προκύψει και νωρίτερα αλλά ήταν μικρότερης σημασίας, όπως πως γεννήθηκε κλπ. Τώρα όμως ήθελε να μάθει πως περίπου γίνεται η όλη διαδικασία της σύλληψης. Είχε προηγηθεί και ένα ντοκιμαντέρ στην τηλεόραση-"Το Θαύμα της Ζωής" που έχει προβάλει κατά καιρούς ο ΣΚΑΪ-και δεν μπορούσε να καταλάβει πως το σπερματοζωάριο βρίσκει το ωάριο! Ένα από τα καλύτερα πράγματα που έχω κάνει ποτέ στη ζωή μου ήταν που πήρα κάποια παιδικά μου βιβλία όταν είχαμε μετακομίσει για πρώτη φορά.

Ένα από αυτά λοιπόν έχει τίτλο: "Πως γεννιούνται τα μωρά;" και μέσα από αυτό έμαθα και εγώ με τη σειρά μου, περίπου στην ηλικία της κόρης μου, πως πραγματικά γεννιούνται τα μωρά! Το βιβλίο είναι παλιό-δεν νομίζω ότι κυκλοφορεί πια, να θυμηθώ να σας βάλω φωτο-και θεωρώ ότι είναι ένα από τα καλύτερα που έχει κυκλοφορήσει ποτέ!

Τελικά κατέληξα στο ότι δεν υπάρχει κατάλληλη ηλικία για να μιλήσεις στα παιδιά για το σεξ. Απλά αφήνεις φλου το θέμα και τα αφήνεις να εκφράσουν εκείνα τις πρώτες τους απορίες. Και ανάλογα με την ερώτηση ψάχνεις να βρεις την κατάλληλη απάντηση! Η μικρή μου φέτος έκλεισε τα 5, αλλά ακόμα δεν έχει εκφράσει τέτοιου είδους απορίες! Αναμένω λοιπόν και τις δικές της, εκτός και αν με έχει προλάβει η μεγάλη και στις μεσημεριανές τους συζητήσεις, της έχει λύσει όλες τις απορίες. Είδομεν!



Ας δούμε παρακάτω τι βιβλία κυκλοφορούν για το συγκεκριμένο θέμα:





Πως γεννιούνται τα παιδιά;

Εκδόσεις Πατάκης

Συγγραφέας Φίλιππος Μανδηλαράς





















Τα μωρά δεν τα φέρνει ο πελαργός



Εκδόσεις Πατάκης

Συγγραφέας H. Harris Robie





















Η μαμά γέννησε ένα αυγό

Εκδόσεις Πατάκης

Συγγραφέας Cole, Babette























Θέλω να μάθω για το σεξ

Συγγραφέας Συλλογικό

Εκδόσεις Καστανιώτη



























Κουβεντιάζοντας για το σεξ

Εκδόσεις Θυμάρι

Συγγραφέας June Morris



























Διαβάστε επίσης:



Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση

Παίζουν το "γιατρό"-Μαθαίνουν το σώμα τους

19 Ιαν 2011

Δελτίο Τύπου Unicef



ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ Η UNICEF ΕΝΤΕΙΝΟΥΝ ΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΑΧΕΞΙΑΣ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΦΡΙΚΗ
Γιοχάνεσμπουργκ, Νότια Αφρική - Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών (WFP) και το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (UNICEF) συμφώνησαν να συνεργαστούν για να μειώσουν τα επίπεδα της παιδικής καχεξίας στη Νότια και Ανατολική Αφρική και την επιτάχυνση της προόδου προς την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας του ΟΗΕ έως το 2015.


Ο Περιφερειακός Διευθυντής της UNICEF Ανατολικής και Νότιας Αφρικής Elhadj As Sy και o Περιφερειακός Διευθυντής του WFP της Νότιας, Ανατολικής και Κεντρικής Αφρικής Mustapha Darboe, έχουν υπογράψει μια συμφωνία θέτοντας τους διπλούς στόχους ως κοινές προτεραιότητες ενώ επίσης επισημαίνουν πως έχει ήδη σημειωθεί σημαντική πρόοδος για την αντιμετώπιση των διατροφικών παραγόντων που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των μικρών παιδιών.


«Εργαζόμαστε από κοινού για την αντιμετώπιση της μάστιγας της παιδικής καχεξίας που προκαλείται από διατροφικές στερήσεις από τη γέννηση και μέχρι την ηλικία των δύο ετών", δήλωσε ο Darboe. «Είναι συγκλονιστικό να διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν δύο φορές περισσότερα καχεκτικά παιδιά στην περιοχή, από τον αριθμό των λιπόβαρων παιδιών.»


Η καχεξία (χαμηλό ύψος σε σχέση με την ηλικία) υποδηλώνει διατροφικές στερήσεις νωρίς στη ζωή - από τη σύλληψη μέχρι και τα δύο χρόνια. Σε αντίθεση με τα λιπόβαρα, που είναι ένας συνδυασμός και των δύο, καχεξίας και δυστροφίας (χαμηλό βάρος σε σχέση με το ύψος), η καχεξία μετά την ηλικία των δύο ετών είναι μη αναστρέψιμη και έχει μακροπρόθεσμες εξουθενωτικές συνέπειες: Τα παιδιά που είναι καχεκτικά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ασθένειας και θανάτου. Εκτιμάται ότι οι χώρες χάνουν πάνω από 3% του ΑΕΠ τους, εξαιτίας των συνεπειών του υποσιτισμού.




Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της UNICEF, τα ποσοστά της καχεξίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο έχουν μειωθεί από 40% σε 29% μεταξύ 1990 και 2008, αλλά η πρόοδος ήταν μικρή στην Αφρική. Κατά την ίδια περίοδο, η καχεξία στην Αφρική μειώθηκε μόνο από 38% σε 34%. Από τις 24 χώρες που εμφανίζουν το 80% της καχεξίας παγκοσμίως, επτά βρίσκονται στην Ανατολική και Νότια Αφρική.


«Η επένδυση στην παιδική διατροφή είναι υψηλά ανταποδοτική για την κοινωνική και εθνική ανάπτυξη μιας χώρας», δήλωσε ο Elhadj As Sy της UNICEF. «Αν δεν ληφθούν μέτρα, δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα θα συνεχίσουν να χάνονται για τα αφρικανικά κράτη που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο φορτίο του υποσιτισμού. Οι εθνικές στρατηγικές για τη διατροφή πρέπει να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τις γενεσιουργές αιτίες της καχεξίας, αλλά επίσης να επικεντρωθούν στα περισσότερο ευάλωτα παιδιά και τις οικογένειές τους - εκείνα που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές ή από τις πιο φτωχές και περιθωριοποιημένες κοινότητες.»


Μόνο 11 αφρικανικές χώρες βρίσκονται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του Αναπτυξιακού Στόχου της Χιλιετίας για μείωση στο μισό του ποσοστού των ανθρώπων που υποφέρουν από την πείνα, μεταξύ 1990 και 2015. Από τις 11 αυτές χώρες, μόνον τέσσερις - Μοζαμβίκη, Μποτσουάνα, Σουαζιλάνδη και Αγκόλα - βρίσκονται στην Ανατολική και Νότια Αφρική.


Πηγή: www.unicef.gr

7 Ιαν 2011

Να έρθω στο κρεβάτι σας;

Αφήνει το δικό του κρεβατάκι και... βολεύεται στο δικό σας. Και επιμένει ότι εδώ είναι καλύτερα! Και εσείς που βαρεθήκατε πια να λέτε "Όχι" και να προσπαθείτε να το πείσετε να επιστρέψει στο δωμάτιο του για να κοιμηθείτε επιτέλους όλοι πιο άνετα, το αφήνετε. Σίγουρα ο ύπνος μαζί σας είναι απόλαυση για το μικρό, αλλά πρέπει να μάθει ότι το κρεβάτι σας δεν είναι το "κρεβάτι μας"!



Νυχτερινές έφοδοι στο κρεβάτι του μπαμπά και της μαμάς. Υπάρχει τίποτε καλύτερο; Για το παιδί σίγουρα όχι. Στα πιτσιρίκια αρέσει πολύ να εισχωρούν που και που στην κρεβατοκάμαρα των γονιών, λες και το δικό τους κρεβατάκι δεν τα χωράει.... Όταν όμως το κρεβάτι των γονιών γίνεται για το παιδί το "κρεβάτι μας", τότε τα πράγματα δυσκολεύουν και πραγματικά οι γονείς δεν ξέρουν πως να χειριστούν την κατάσταση. Και συχνά διαφωνούν. Ο μπαμπάς μπορεί πχ να υποστηρίζει πως η επιθυμία του μικρού να ξαπλώνει ανάμεσα τους βασίζεται στο φυσικό του ένστικτο και πρέπει να τη σεβόμαστε. Η μαμά, πάλι, το βλέπει σαν μια "εισβολή" που κάνει το παιδί εξαρτημένο από τους γονείς και το εμποδίζει να αποκτήσει σιγά-σιγά την αυτονομία του. Λοιπόν, ποιος έχει δίκιο; Σήμερα η απάντηση στο ερώτημα για το αν πρέπει να επιτρέπουν οι γονείς στο παιδί να κοιμάται στο κρεβάτι τους ή όχι είναι πιο ξεκάθαρη. Και αυτό γιατί τα αποτελέσματα των πρόσφατων ερευνών αφήνουν ελάχιστα περιθώρια αμφιβολίας.



Από τη γέννηση του το μικρό θα πρέπει να αποκτήσει το δικό του χώρο μέσα στην οικογένεια. Είναι, δηλαδή, απαραίτητο το παιδί από την πρώτη στιγμή να αναγνωριστεί από τους γονείς ως μια προσωπικότητα ξεχωριστή από αυτούς και να εκτιμάται η ατομικότητα του. Η μαμά και ο μπαμπάς πρέπει να παραχωρήσουν χώρο στο παιδί για το σώμα του και την προσωπικότητα του. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι το μικρό πρέπει να έχει το κρεβατάκι του, το δωμάτιο του, μια γωνιά στο σπίτι. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού στο μέλλον, που παίρνει ακόμα μεγαλύτερη αξία όταν το μικρούλι πλησιάζει στην ηλικία των τριών ετών. Κι αυτό γιατί τότε είναι που βρίσκεται στο κέντρο του οιδιπόδειου συμπλέγματος, οπότε η τάση του "να μπαίνει στη μέση" του ζευγαριού και να "σαγηνεύει" το γονιό του αντίθετου φύλου, γίνεται ακόμα πιο έντονη.





Γιατί το κάνει;



  • Αν το παιδάκι επιμένει να έρχεται το βράδυ στο κρεβάτι σας, μπορεί να το κάνει απλώς γιατί αυτό γινόταν από την ώρα που γεννήθηκε.

  • Επίσης, πολλές φορές πίσω από τη φράση "Να έρθω στο κρεβάτι σας" κρύβεται μια ανασφάλεια του παιδιού, μια ανάγκη για τρυφερότητα, στοργή, χάδια και φιλιά. Καλό είναι λοιπόν, να το χαϊδέψετε και να το κάνετε να αισθανθεί ασφάλεια και αγάπη.

  • Από την άλλη μεριά, μπορεί και εσείς να το έχετε ωθήσει ασυναίσθητα σε αυτή τη συμπεριφορά, γιατί έχετε την ανάγκη να νιώθετε το μικρό σας εξαρτημένο από εσάς. Έτσι όμως, δεν το βοηθάτε να αποκτήσει αυτονομία.

  • Ή ακόμη μπορεί το μικρό να έχει και τη δική σας συγκατάθεση. Δηλαδή μπορεί να επιτρέπετε στο μικρό να έρχεται στο κρεβάτι σας, όχι επειδή προσπαθείτε να ικανοποιήσετε τη συγκεκριμένη ανάγκη του παιδιού, αλλά να εξυπηρετείτε και τον εαυτό σας. Δηλαδή, αν έχετε ήδη κουραστεί με το να προσπαθείτε να απομακρύνετε το παιδί τα βράδια, προτιμάτε τελικά να δεχτείτε αυτή τη συμπεριφορά εξάρτησης που δείχνει το μικρό απέναντι σας. Ή μπορεί να αφήνετε το πιτσιρίκι να κοιμάται στο κρεβάτι σας, επειδή δεν έχετε καλή σχέση με το σύντροφο σας και δεν θέλετε να μείνετε μόνοι σας.
Είναι σημαντικό να πείτε "Όχι"
Η απαγόρευση στο παιδί να κοιμάται στο κρεβάτι σας, όσο κι αν έρχεται σε αντίθεση με τα συναισθήματα σας, πρέπει να είναι σταθερή, ειδικά όταν οι νυχτερινές εισβολές του μικρού γίνονται όλο και πιο πυκνές. Σίγουρα βέβαια ανησυχείτε μήπως η αυστηρότητα σας και το "όχι" που θα πείτε στο μικρό σας του δημιουργήσουν πρόβλημα. Ωστόσο-όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί-το στρες του νυχτερινού αποχωρισμού από τους γονείς δεν αποτελεί οπωσδήποτε κάποια τραυματική εμπειρία για το μικρό. Αντίθετα, είναι μια πολύτιμη ευκαιρία που θα το βοηθήσει να αντιμετωπίζει πιο ισορροπημένα τις εμπειρίες μοναξιάς, αποχωρισμού και απομάκρυνσης, που σίγουρα θα έχει αργότερα στη ζωή του. Έτσι, στην ουσία, βοηθάτε το παιδί να αναπτυχθεί.
Είναι προτιμότερο οι εφιάλτες, οι άσχημες σκέψεις ότι το εγκαταλείπουν ή οι κρίσεις μοναξιάς του παιδιού να αντιμετωπίζονται με εκδηλώσεις τρυφερότητας από την πλευρά σας, αλλά ταυτόχρονα και με αυστηρότητα και επιμονή στην άρνηση σας να έρθει να κοιμηθεί όλο το βράδυ μαζί σας. Έτσι το παιδί θα φτάσει πιο γρήγορα στην κατάκτηση της αυτονομίας του.





Υπάρχουν και εξαιρέσεις στον κανόνα
Ακόμα και η απαγόρευση στο παιδί να έρχεται στο κρεβάτι σας είναι ένας κανόνας που έχει τις εξαιρέσεις του. Για παράδειγμα:
  • Σε όλες τις δύσκολες φάσεις της ζωής ή στη διάρκεια μιας μεγάλης αλλαγής στην οικογένεια, όπως η αναμονή ενός καινούργιου μωρού ή όταν είναι άρρωστο, το παιδί μπορεί να χρειάζεται να έρθει πιο κοντά σας και κυρίως τα βράδια. Σε αυτές τις περιπτώσεις λοιπόν δεν χωράει καμία απαγόρευση στο να έρχεται το παιδί στο κρεβάτι σας για να το ηρεμήσετε με αγκαλίτσες μέχρι να αποκοιμηθεί. Μετά μπορείτε να το πάτε στο κρεβάτι του. Με τον τρόπο αυτό το καθησυχάζετε και του δίνετε μια αίσθηση ασφάλειας.

  • Εξυπακούεται ότι την ίδια τακτική μπορείτε να τη χρησιμοποιείτε όταν το παιδί είναι ιδιαίτερα κουρασμένο και κατ' επέκταση νευρικό, οπότε είναι σημαντικό να είστε κοντά του για να μην είναι μόνο του όταν ξυπνήσει. Στην αντίθετη περίπτωση, θα είναι ακόμα πιο εκνευρισμένο και στενοχωρημένο. Αρκεί να του πείτε από πριν: "Εντάξει, θα έρθεις στο κρεβάτι μαζί μας, αλλά για λίγο. Όταν κοιμηθείς, θα σε πάω πάλι πίσω στο κρεβατάκι σου και έτσι θα είμαστε όλοι πιο άνετα".
Πως θα το βοηθήσετε να μάθει να κοιμάται μόνο του
  • Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τις νυχτερινές επιθέσεις του παιδιού στο κρεβάτι σας είναι να προλάβετε αυτή τη συνήθεια. Δηλαδή πρέπει να το βοηθήσετε να αποκτήσει από μικρό "καλές συνήθειες" που θα το βοηθήσουν να μάθει να εκτιμά και να απολαμβάνει τον ύπνο του.

  • Είναι απαραίτητο πρώτα από όλα να δημιουργήσετε για εκείνο τη δική του γωνιά, ένα ξεχωριστό δωμάτιο με άνετο κρεβατάκι και διάφορα αξεσουάρ που θα κάνουν τις βραδινές ώρες απόλαυση.

  • Εξίσου σημαντικό είναι να τηρείτε ένα τελετουργικό ύπνου με διάφορες μικρές κινήσεις που βοηθούν το μικρό να ηρεμήσει, πχ ένα παραμυθάκι, αγκαλίτσες, ένα φιλάκι και την υπόσχεση ότι το πρωί θα ξαναβρεθείτε πάλι. Αυτή η ρουτίνα ηρεμεί το παιδί, του δημιουργεί ασφάλεια και του εξασφαλίζει έναν όμορφο ύπνο.
Αν, παρόλα αυτά το μικρό ξυπνήσει το βράδυ και έρθει στο δωμάτιο σας, πρέπει να οπλιστείτε με πολλή υπομονή και να επαναφέρετε το παιδί στο κρεβάτι του, εξασφαλίζοντας του παράλληλα την παρουσία σας στο πλευρό του μέχρι να το πάρει ο ύπνος. Αποφύγετε ωστόσο-αν είναι δυνατόν-να του κρατάτε σφιχτά το χέρι ή να το χαϊδεύετε στο κεφαλάκι: η προσπάθεια να "δηλώνετε" την παρουσία σας με τα χάδια, θα παρατείνει τον χρόνο που θα χρειαστεί για να αποκοιμηθεί.


Επιστημονική επίβλεψη: Έλενα Αμολοχίτου, Παιδοψυχολόγος-Ψυχολόγος


Πηγή: περιοδικό Το Παιδί μου κι εγώ


Επίσης:

6 Ιαν 2011

Η παράδοση και οι Καλικάντζαροι





Κατά την παράδοση, ανήμερα των Φώτων, το Δωδεκαήμερο δράσης των Καλικαντζάρων λαμβάνει τέλος κι αυτοί ετοιμάζονται πανικόβλητοι μπροστά στη θέα της αγιαστούρας να κατέβουν ξανά στο σπίτι τους, στα έγκατα της γης. Σύμφωνα με την λαογραφία, οι Καλικάντζαροι ή «Καλκατζόνια», «Καλκάνια», «Καλιτσάντεροι», «Καρκάντζαροι», «Σκαλικαντζέρια», «Σκαντζάρια», «Σκαλαπούνταροι», «Τζόγιες», «Λυκοκάντζαροι», «Καλικαντζαρού», «Καλικαντζαρίνες», «Καλοκυράδες», «Βερβελούδες», «Κωλοβελόνηδες» κ.ά είναι φανταστικά δαιμονικά όντα των αρχαίων προγόνων μας, αλλά και άλλων λαών. Σύμφωνα με σύγχρονη δοξασία εμφανίζονται κατά το Δωδεκαήμερο (25 Δεκεμβρίου – 6 Ιανουαρίου) γιατί τις μέρες αυτές τα «νερά είναι αβάφτιστα» και οι καλικάντζαροι βγαίνουν από τη γη για να πειράξουν τους ανθρώπους, τώρα που ο Χριστός είναι και εκείνος αβάφτιστος.
Η πίστη στους Καλικάντζαρους προήλθε από ελληνικές και ρωμαϊκές εορτές του Δεκεμβρίου, όπως ήταν τα Σατουρνάλια, τα Βρουμάλια καί τα Κρόνια, που συνδυάζονται με το χειμερινό ηλιοτρόπιο και τη γενέθλια ημέρα του «αήττητου» Θεού Ηλίου, την 25 Δεκεμβρίου.
Έτσι πιστεύεται ότι οι Καλλικάντζαροι είναι όντα πολύ άσχημα, με χοντρά ξυλοπάπουτσα ή ανθρωπόμορφοι με πόδια τράγου, πού ζουν στα βάθη της γης, τρώγοντας τον κορμό της. Συνήθως φαντάζονται νάνοι, αλλά και ψηλοί, σκουρόχρωμοι, με μαλλιά μικρά και ατημέλητα, μάτια κόκκινα, δόντια πιθήκου, δασύτριχοι, χέρια και νύχια πιθήκου, πόδια γαϊδάρου ή το ένα γαϊδάρου και το άλλο ανθρώπινο, («μισοί γαϊδούρια και μισοί άνθρωποι όπως λένε στη Σύρο) αλλά και σαν «μικροί σατανάδες» – (σατανοπαίδια όπως λένε στη Νάξο), άλλοτε γυμνοί και άλλοτε ρακένδυτοι με σκούφο (οξυκόρυμβο) από γουρουνότριχες και με παπούτσια άλλοτε σιδερένια και άλλοτε με τσαρούχια ή τσαγγία.
Την παραμονή των Χριστουγέννων όμως βγαίνουν στην επιφάνεια της γης, για να προφυλαχθούν μη τυχόν πέσει η γη και τους πλακώσει. Παραμένουν δε επάνω μέχρι τα Φώτα, εκδιωκόμενοι από τον Αγιασμό. Ακόμη πιστεύεται ότι είναι όντα επιβλαβή, πού αναρριχώμενα στις στέγες των σπιτιών, εισέρχονται σ’ αυτά μέσ’ από την καπνοδόχο, «μαγαρίζουν» το νερό, το λάδι και τις λοιπές τροφές και σβήνουν τη φωτιά.

Γι’ αυτό μερικοί κατά το Δωδεκαήμερο αποφεύγουν να πηγαίνουν το βράδυ στο νερόμυλο, όπου πιστεύεται συνήθως ότι κατοικούν τα όντα αυτά, κλείνουν καλά τις πόρτες του σπιτιού τους, φράσσουν με αγκάθια τις καπνοδόχους, ασφαλίζουν καλά τα δοχεία του νερού και του λαδιού, ανάβουν φωτιές ή προβαίνουν σε ξόρκια και μαγγανείες.
Η τροφή τους είναι κυρίως ακάθαρτη: σκουλίκια, βαθράκοι (=βάτραχοι), φίδια, ποντίκια κ.ά. χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποστρέφονται τα εδέσματα του Δωδεκαήμερου.

Είναι πολύ ευκίνητοι, ανεβαίνουν στα δένδρα πηδούν από στέγη σε στέγη σπάζοντας κεραμίδια κάνοντας μεγάλη φασαρία. Και ό,τι βρουν απλωμένα τα ποδοπατούν. Άμα βρουν ευκαιρία κατεβαίνουν από τις καμινάδες στα σπίτια και μαγαρίζουν τα πάντα.
Προέλευση

Κατά διάφορες ελληνικές δοξασίες οι καλικάντζαροι ήταν άνθρωποι με κακιά μοίρα μεταβαλλόμενοι σε δαιμόνια, γίνονται δε καλικάντζαροι αυτοί που έχουν γεννηθεί μέσα στο Δωδεκαήμερο εκτός και αν βαπτισθούν αμέσως, ή εκείνοι στους οποίους ο ιερέας δεν ανέγνωσε σωστά τις ευχές του βαπτίσματος, τα τερατώδη βρέφη, ή κατά τους Σιφναίους όσοι πέθαναν στο Δωδεκαήμερο ή αυτοκτόνησαν, στη Μακεδονία: όσοι δεν έχουν ισχυρό Άγγελο για να τους προστατεύει από τον Σατανά.
Διαμονή

Εκτός του Δωδεκαήμερου τον υπόλοιπο χρόνο μένουν στα έγκατα της γης και πριονίζουν το δένδρο που κρατά τη γη (παραλλαγή του μυθικού Άτλαντα). Βγαίνουν δε στην επιφάνεια κοντά στο τέλος της εργασίας τους, από το φόβο μήπως τελικά η ετοιμόρροπη γη τους πλακώσει, όταν δε κατεβαίνουν βρίσκουν το δένδρο ακέραιο και ξαναρχίζουν το πριόνισμα. Το δένδρο των Χριστουγέννων συμβολίζει αυτή ακριβώς την ακεραιότητα και τη Θεϊκή δύναμη και προστασία με την παρουσία του Χριστού.

Ζημιές

Γενικά πιστεύεται ότι οι καλικάντζαροι αδυνατούν να βλάψουν τους ανθρώπους αλλά μόνο να τους πειράξουν, ενοχλήσουν ή να τους φοβίσουν αφού θεωρούνται (στη Μακεδονία) μωροί και ευκολόπιστοι. Λέγεται ότι ανεβαίνουν στους ώμους των ανθρώπων που συναντούν τη νύκτα και προσπαθούν να τους πνίξουν αν δεν αποκριθούν σωστά σε ότι ερωτηθούν ή, κατ’ άλλους, τους παρασύρουν σε χορό που όμως τους καλούς χορευτές τους ανταμείβουν ή κατ’ άλλους παίρνουν τη μιλιά σε όποιον μιλήσει κατά τη συνάντηση μαζί τους.

Επίσης μπαίνοντας στις οικίες όπου μαγαρίζουν την κουζίνα σε ό,τι δεν είναι νοικοκυρεμένο, αρπάζουν ενδύματα, «βασανίζουν τις ακαμάτρες… γι΄ αυτό τα κορίτσια το 40ήμερο προσπαθούν να φτιάξουν όσο γίνεται πιο πολύ γνέμα» (Σάμος) ή σκορπούν το αλεύρι, την τέφρα από το τζάκι τη «δωδεκαμερίτικη» ή «καλικαντζαρήσια» ή «τη στάχτη που δεν άκουσε το εν Ιορδάνη» και που θεωρείται ακατάλληλη για οποιαδήποτε χρήση.
Αποτρεπτικά μέσα

Η λαογραφία αναφέρει τρεις τρόπους με τους οποίους στο πέρασμα των χρόνων οι άνθρωποι προσπαθούσαν να αποτρέψουν τους Καλικάντζαρους.
1. Πράξεις χριστιανικής λατρείας: α) Το σημείο του Σταυρού στη πόρτα, στα παράθυρα, στις καμινάδες, τους στάβλους και στα αγγεία λαδιού και κρασιού. β) Ο Αγιασμός των σπιτιών και μάλιστα τη παραμονή των Φώτων.

2. Επωδές: όπως «ξύλα, κούτσουρα, δαυλιά καημένα» (Καλαμάτα) που όταν ακούσουν οι καλικάντζαροι φεύγουν ή η απαγγελία του «Πάτερ ημών….» (τρις).

3. Μαγικές πράξεις: Κάπνισμα με δυσώδεις ουσίες (παλιοτσάρουχου), εμφανή επίδειξη χοιρινού οστού, περίαπτα (χαϊμαλιά) πίσω από τη πόρτα, το μαυρομάνικο μαχαίρι, το αναμμένο δαυλί («τρεχάτε γειτόνοι με τα δένδρινα δαυλιά» Τριφυλία).
Την παραμονή των Θεοφανίων τους «ζεματίζουν» από το λάδι που παρασκευάζουν οι νοικοκυρές τηγανίτες (λαλαγγίτες, λουκουμάδες). Όταν όμως συλλάβουν κανένα από τους καλικάντζαρους τον δένουν και τον υποχρεώνουν να μετρήσει τις τρύπες του κόσκινου!
Η φυγή των Καλικαντζάρων τα Θεοφάνεια

Πασίγνωστη είναι η δοξασία που όταν οι καλικάντζαροι φεύγουν (κατέρχονται στη γη) κατά τον αγιασμό των οικιών που φωνάζουν σε τροχαίο ρυθμό:

«Φεύγετε να φεύγωμε
τι έρχεται ο τρελόπαπας
με την αγιαστούρα του
και με τη βρεχτούρα του.
Μας άγιασε μας έβρεξε
και μας εκατέκαψε!» ή «και θα μας μαγαρίσει»




Από τν παραμονή και ανήμερα των Φώτων πραγματοποιείται καθαρμός των χωριών των οικιών και της υπαίθρου με φωτιές υπαίθριες.