Νυχτερινές έφοδοι στο κρεβάτι του μπαμπά και της μαμάς. Υπάρχει τίποτε καλύτερο; Για το παιδί σίγουρα όχι. Στα πιτσιρίκια αρέσει πολύ να εισχωρούν που και που στην κρεβατοκάμαρα των γονιών, λες και το δικό τους κρεβατάκι δεν τα χωράει.... Όταν όμως το κρεβάτι των γονιών γίνεται για το παιδί το "κρεβάτι μας", τότε τα πράγματα δυσκολεύουν και πραγματικά οι γονείς δεν ξέρουν πως να χειριστούν την κατάσταση. Και συχνά διαφωνούν. Ο μπαμπάς μπορεί πχ να υποστηρίζει πως η επιθυμία του μικρού να ξαπλώνει ανάμεσα τους βασίζεται στο φυσικό του ένστικτο και πρέπει να τη σεβόμαστε. Η μαμά, πάλι, το βλέπει σαν μια "εισβολή" που κάνει το παιδί εξαρτημένο από τους γονείς και το εμποδίζει να αποκτήσει σιγά-σιγά την αυτονομία του. Λοιπόν, ποιος έχει δίκιο; Σήμερα η απάντηση στο ερώτημα για το αν πρέπει να επιτρέπουν οι γονείς στο παιδί να κοιμάται στο κρεβάτι τους ή όχι είναι πιο ξεκάθαρη. Και αυτό γιατί τα αποτελέσματα των πρόσφατων ερευνών αφήνουν ελάχιστα περιθώρια αμφιβολίας.
Από τη γέννηση του το μικρό θα πρέπει να αποκτήσει το δικό του χώρο μέσα στην οικογένεια. Είναι, δηλαδή, απαραίτητο το παιδί από την πρώτη στιγμή να αναγνωριστεί από τους γονείς ως μια προσωπικότητα ξεχωριστή από αυτούς και να εκτιμάται η ατομικότητα του. Η μαμά και ο μπαμπάς πρέπει να παραχωρήσουν χώρο στο παιδί για το σώμα του και την προσωπικότητα του. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι το μικρό πρέπει να έχει το κρεβατάκι του, το δωμάτιο του, μια γωνιά στο σπίτι. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού στο μέλλον, που παίρνει ακόμα μεγαλύτερη αξία όταν το μικρούλι πλησιάζει στην ηλικία των τριών ετών. Κι αυτό γιατί τότε είναι που βρίσκεται στο κέντρο του οιδιπόδειου συμπλέγματος, οπότε η τάση του "να μπαίνει στη μέση" του ζευγαριού και να "σαγηνεύει" το γονιό του αντίθετου φύλου, γίνεται ακόμα πιο έντονη.
Γιατί το κάνει;
- Αν το παιδάκι επιμένει να έρχεται το βράδυ στο κρεβάτι σας, μπορεί να το κάνει απλώς γιατί αυτό γινόταν από την ώρα που γεννήθηκε.
- Επίσης, πολλές φορές πίσω από τη φράση "Να έρθω στο κρεβάτι σας" κρύβεται μια ανασφάλεια του παιδιού, μια ανάγκη για τρυφερότητα, στοργή, χάδια και φιλιά. Καλό είναι λοιπόν, να το χαϊδέψετε και να το κάνετε να αισθανθεί ασφάλεια και αγάπη.
- Από την άλλη μεριά, μπορεί και εσείς να το έχετε ωθήσει ασυναίσθητα σε αυτή τη συμπεριφορά, γιατί έχετε την ανάγκη να νιώθετε το μικρό σας εξαρτημένο από εσάς. Έτσι όμως, δεν το βοηθάτε να αποκτήσει αυτονομία.
- Ή ακόμη μπορεί το μικρό να έχει και τη δική σας συγκατάθεση. Δηλαδή μπορεί να επιτρέπετε στο μικρό να έρχεται στο κρεβάτι σας, όχι επειδή προσπαθείτε να ικανοποιήσετε τη συγκεκριμένη ανάγκη του παιδιού, αλλά να εξυπηρετείτε και τον εαυτό σας. Δηλαδή, αν έχετε ήδη κουραστεί με το να προσπαθείτε να απομακρύνετε το παιδί τα βράδια, προτιμάτε τελικά να δεχτείτε αυτή τη συμπεριφορά εξάρτησης που δείχνει το μικρό απέναντι σας. Ή μπορεί να αφήνετε το πιτσιρίκι να κοιμάται στο κρεβάτι σας, επειδή δεν έχετε καλή σχέση με το σύντροφο σας και δεν θέλετε να μείνετε μόνοι σας.
Η απαγόρευση στο παιδί να κοιμάται στο κρεβάτι σας, όσο κι αν έρχεται σε αντίθεση με τα συναισθήματα σας, πρέπει να είναι σταθερή, ειδικά όταν οι νυχτερινές εισβολές του μικρού γίνονται όλο και πιο πυκνές. Σίγουρα βέβαια ανησυχείτε μήπως η αυστηρότητα σας και το "όχι" που θα πείτε στο μικρό σας του δημιουργήσουν πρόβλημα. Ωστόσο-όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί-το στρες του νυχτερινού αποχωρισμού από τους γονείς δεν αποτελεί οπωσδήποτε κάποια τραυματική εμπειρία για το μικρό. Αντίθετα, είναι μια πολύτιμη ευκαιρία που θα το βοηθήσει να αντιμετωπίζει πιο ισορροπημένα τις εμπειρίες μοναξιάς, αποχωρισμού και απομάκρυνσης, που σίγουρα θα έχει αργότερα στη ζωή του. Έτσι, στην ουσία, βοηθάτε το παιδί να αναπτυχθεί.
Είναι προτιμότερο οι εφιάλτες, οι άσχημες σκέψεις ότι το εγκαταλείπουν ή οι κρίσεις μοναξιάς του παιδιού να αντιμετωπίζονται με εκδηλώσεις τρυφερότητας από την πλευρά σας, αλλά ταυτόχρονα και με αυστηρότητα και επιμονή στην άρνηση σας να έρθει να κοιμηθεί όλο το βράδυ μαζί σας. Έτσι το παιδί θα φτάσει πιο γρήγορα στην κατάκτηση της αυτονομίας του.
Υπάρχουν και εξαιρέσεις στον κανόνα
Ακόμα και η απαγόρευση στο παιδί να έρχεται στο κρεβάτι σας είναι ένας κανόνας που έχει τις εξαιρέσεις του. Για παράδειγμα:
- Σε όλες τις δύσκολες φάσεις της ζωής ή στη διάρκεια μιας μεγάλης αλλαγής στην οικογένεια, όπως η αναμονή ενός καινούργιου μωρού ή όταν είναι άρρωστο, το παιδί μπορεί να χρειάζεται να έρθει πιο κοντά σας και κυρίως τα βράδια. Σε αυτές τις περιπτώσεις λοιπόν δεν χωράει καμία απαγόρευση στο να έρχεται το παιδί στο κρεβάτι σας για να το ηρεμήσετε με αγκαλίτσες μέχρι να αποκοιμηθεί. Μετά μπορείτε να το πάτε στο κρεβάτι του. Με τον τρόπο αυτό το καθησυχάζετε και του δίνετε μια αίσθηση ασφάλειας.
- Εξυπακούεται ότι την ίδια τακτική μπορείτε να τη χρησιμοποιείτε όταν το παιδί είναι ιδιαίτερα κουρασμένο και κατ' επέκταση νευρικό, οπότε είναι σημαντικό να είστε κοντά του για να μην είναι μόνο του όταν ξυπνήσει. Στην αντίθετη περίπτωση, θα είναι ακόμα πιο εκνευρισμένο και στενοχωρημένο. Αρκεί να του πείτε από πριν: "Εντάξει, θα έρθεις στο κρεβάτι μαζί μας, αλλά για λίγο. Όταν κοιμηθείς, θα σε πάω πάλι πίσω στο κρεβατάκι σου και έτσι θα είμαστε όλοι πιο άνετα".
Πως θα το βοηθήσετε να μάθει να κοιμάται μόνο του
- Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τις νυχτερινές επιθέσεις του παιδιού στο κρεβάτι σας είναι να προλάβετε αυτή τη συνήθεια. Δηλαδή πρέπει να το βοηθήσετε να αποκτήσει από μικρό "καλές συνήθειες" που θα το βοηθήσουν να μάθει να εκτιμά και να απολαμβάνει τον ύπνο του.
- Είναι απαραίτητο πρώτα από όλα να δημιουργήσετε για εκείνο τη δική του γωνιά, ένα ξεχωριστό δωμάτιο με άνετο κρεβατάκι και διάφορα αξεσουάρ που θα κάνουν τις βραδινές ώρες απόλαυση.
- Εξίσου σημαντικό είναι να τηρείτε ένα τελετουργικό ύπνου με διάφορες μικρές κινήσεις που βοηθούν το μικρό να ηρεμήσει, πχ ένα παραμυθάκι, αγκαλίτσες, ένα φιλάκι και την υπόσχεση ότι το πρωί θα ξαναβρεθείτε πάλι. Αυτή η ρουτίνα ηρεμεί το παιδί, του δημιουργεί ασφάλεια και του εξασφαλίζει έναν όμορφο ύπνο.
Αν, παρόλα αυτά το μικρό ξυπνήσει το βράδυ και έρθει στο δωμάτιο σας, πρέπει να οπλιστείτε με πολλή υπομονή και να επαναφέρετε το παιδί στο κρεβάτι του, εξασφαλίζοντας του παράλληλα την παρουσία σας στο πλευρό του μέχρι να το πάρει ο ύπνος. Αποφύγετε ωστόσο-αν είναι δυνατόν-να του κρατάτε σφιχτά το χέρι ή να το χαϊδεύετε στο κεφαλάκι: η προσπάθεια να "δηλώνετε" την παρουσία σας με τα χάδια, θα παρατείνει τον χρόνο που θα χρειαστεί για να αποκοιμηθεί.
Επιστημονική επίβλεψη: Έλενα Αμολοχίτου, Παιδοψυχολόγος-Ψυχολόγος
Πηγή: περιοδικό Το Παιδί μου κι εγώ
Επίσης:
Να έρθω στο κρεβάτι σας;