Ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας των μεγάλων αλλαγών! Και τι αλλαγών.... Το μικρό σας ετοιμάζεται να φύγει πρώτη φορά από την αγκαλιά σας για να βρεθεί σε ένα καινούργιο χώρο: το πρώτο του σχολείο! Ένα νέο κεφάλαιο ξεκινά στη ζωή του (και τη δική σας!) γεμάτο από καινούργια ερεθίσματα που θα το βοηθήσουν να αναπτυχθεί πολύπλευρα.
ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟΝ ΠΑΙΔΙΚΟ ΣΤΑΘΜΟ
Ο παιδικός σταθμός είναι ο νέος χώρος που θα φιλοξενεί το παιδάκι σας κάποιες ώρες της ημέρας απασχολώντας το δημιουργικά, φροντίζοντας παράλληλα και για την επιτυχή κοινωνικοποιήση του. Όσο εσείς θα είστε στη δουλειά σας, το μικρό σας θα βρίσκεται σε ένα φιλικό και ζεστό περιβάλλον που θα του εξασφαλίσει ασφάλεια σε όλες του τις δραστηριότητες, δίνοντας του την ίδια στιγμή κίνητρα για να ανακαλύψει τις δυνατότητες του. Πιο συγκεκριμένα:
- Θα συναναστραφεί με νέα άτομα εκτός οικογένειας και θα εξοικειωθεί με την ιδέα πως δεν θα βρίσκεται συνέχεια μαζί με πρόσωπα που έχει συνηθίσει να βλέπει και αγαπά (γονείς, παππούς, γιαγιά). Θα γνωρίσει παιδάκια που θα έχουν κοινά ενδιαφέροντα και μέσα από την καθημερινή επαφή θα δημιουργήσει τους πρώτους του φίλους.
- Θα μάθει να ανήκει σε μια ομάδα, να συμπεριφέρεται και να λειτουργεί μαζί με το σύνολο (ομαδικό παιχνίδι). Θα αρχίζει να μοιράζεται τα παιχνίδια του και να συνεργάζεται με τα άλλα παιδάκια.
- Θα συμμορφώνεται με τους κανόνες που θα θέσει η δασκάλα και θα κατανοήσει πως δεν μπορεί να κάνει ότι θέλει (πχ να φωνάζει). Θα αντιληφθεί λοιπόν πως είναι αναγκαίο να βάζει κάποια όρια στη συμπεριφορά του.
- Θα εμπλουτίζει το λεξιλόγιο του με όλο και περισσότερες λέξεις και φράσεις, εξαιτίας των ερεθισμάτων που θα δέχεται καθημερινά από τις δραστηριότητες του σταθμού (συζητήσεις, παραμύθια κλπ).
- Θα μάθει να ξεχωρίζει τα χρώματα και τα σχήματα.
- Θα καταφέρει με απλές λέξεις να περιγράψει μια εικόνα πλάθοντας έτσι μια μικρή ιστορία.
- Θα συνειδητοποιήσει πόσα πράγματα μπορεί να κάνει με τα χεράκια του! Στα χέρια του οι μαρκαδόροι θα "παίρνουν ζωή" και θα δίνουν χρώμα σε κάθε αριστούργημα του. Τα έντονα και φωτεινά κυρίως χρώματα μαγεύουν τον μικρό καλλιτέχνη και μπορεί να κάθεται με τις ώρες να ζωγραφίζει. Επιπλέον, θα χρησιμοποιήσει το ψαλίδι με το οποίο θα κόβει πολύχρωμα χαρτιά για τις χειροτεχνίες του. Η διάθεση για δημιουργία θα αναπτυχθεί με επιτυχία στον παιδικό σταθμό, οπωσδήποτε υπό την επίβλεψη της κυρίας.
- Θα ανεξαρτητοποιηθεί μαθαίνοντας να αυτοεξυπηρετείται. Όταν φτάνει στον παιδικό σταθμό, θα βγάζει το μπουφάν του και θα το κρεμάει στις ειδικές κρεμάστρες που διαθέτει ο χώρος, θα αποθηκεύει το φαγητό της μαμάς στο συρτάρι ή στο ντουλάπι που του ανήκει, ενώ θα εξασκηθεί στο να χρησιμοποιεί την τουαλέτα.
ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ: ΠΑΙΧΝΙΔΙ Ή ΓΡΑΜΜΑΤΑ;
Σκοπός του νηπιαγωγείου είναι η, κατά κάποιο τρόπο, προετοιμασία του παιδιού για την ένταξη του στο εκπαιδευτικό σύστημα. Εδώ το παιχνίδι και η ανεμελιά συνδυάζονται με τη στοιχειώδη (για ένα παιδάκι αυτής της ηλικίας) μάθηση, με αποτέλεσμα να αφομοιώνει ευκολότερα τις πρώτες του γνώσεις. Είναι γεγονός πως αν τα παιδιά ξεκινήσουν την εκπαιδευτική τους πορεία με παιχνίδια και ευχάριστες δραστηριότητες, υιοθετούν την πεποίθηση ότι το σχολείο αποτελεί ένα περιβάλλον φροντίδας και σεβασμού από όπου μπορούν να αντλήσουν ευχαρίστηση μέσα από την ανακάλυψη καινούργιων γνώσεων. Στο νηπιαγωγείο το παιδάκι σας:
- Θα μάθει τα πρώτα του γράμματα και μέχρι το τέλος του χρόνου θα μπορεί να γράφει το όνομα του. Πολλοί νηπιαγωγοί μαθαίνουν στα παιδιά την αλφαβήτα μέσα από ένα τραγουδάκι.
- Θα έρθει σε επαφή με τους αριθμούς μαθαίνοντας να μετρά μέχρι το 10, ενώ θα ξέρει να απαντά σε ερωτήσεις όπως "Πόσα δάχτυλα έχεις;", "Πόσες μέρες έχεις η εβδομάδα;"
- Θα καταλάβει την έννοια της πειθαρχίας: δεν πρέπει να μιλά όταν η κυρία διηγείται ένα παραμύθι αν δεν σηκώσει το χέρι του, και δεν είναι σωστό να παίρνει τη σειρά του άλλου παιδιού σε ένα ομαδικό παιχνίδι.
- Θα αναπτύσσει όλο και πιο πολύ την εκφραστική του ικανότητα. Θα διαπιστώσετε πως όταν το ρωτάτε για τις δραστηριότητες του στο νηπιαγωγείο, θα μιλάει και θα διατυπώνει τις προτάσεις όλο και πιο σωστά.
- Θα ελέγχει το σώμα και τις κινήσεις του. Σ' αυτό βοηθούν δραστηριότητες όπως το βάδισμα των παιδιών σε γραμμή μέχρι να φτάσουν στον κήπο, η δημιουργία κύκλων με το πιάσιμο των χεριών, το τρέξιμο σε κύκλο.
- Θα ενισχυθεί η κοινωνικότητα του καθώς θα γνωρίσει καινούργια παιδάκια που δεν ήταν μαζί στον παιδικό σταθμό.Αν ωστόσο το μικρό σας δεν γεύτηκε την εμπειρία του παιδικού σταθμού, το νηπιαγωγείο είναι ο ιδανικός χώρος για να αναπτύξει την κοινωνικότητα του και, φυσικά, να κάνει τις πρώτες του φιλίες.
- Θα μάθει να συγκεντρώνεται σε αυτά που λέει η δασκάλα, να δίνει προσοχή στις οδηγίες της, να παρακολουθεί την ιστοριούλα που τους διηγείται.
- Θα κατανοήσει τη σημασία της τάξης, αφού στο τέλος της ημέρας όλα τα παιδιά με τη συνεργασία της δασκάλας μαζεύουν τα παιχνίδια από το πάτωμα, ξεχωρίζουν τις ξυλομπογιές από τους μαρκαδόρους και τα μολύβια τακτοποιώντας το χώρο.
- Θα γνωρίσει κανούργια και ενδιαφέροντα παιχνίδια όπως το κουκλοθέατρο και το μπακάλικο (ή άλλο μαγαζί). Στο κουκλοθέατρο μαθαίνει να αυτοσχεδιάζει μια μικρή ιστορία σε συνεργασία με 2-3 άλλα παιδάκια και να την παρουσιάζει στα υπόλοιπα περιμένοντας το χειροκρότημα, ενώ στο μπακάλικο μαθαίνει την έννοια της ευγένειας (ευχαριστώ, παρακαλώ, τι θα θέλατε), τη σημασία του πουλώ-αγοράζω και οπωσδήποτε των χρημάτων.
ΟΙ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
Η πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου σηματοδοτεί την είσοδο του μικρού σας στο μυστηριώδη κόσμο των γνώσεων. Έχοντας πάρει μια μικρή γεύση στο νηπιαγωγείο για όσα το περιμένουν, ξεκινά να κατακτήσει το χώρο της εκπαίδευσης μαθαίνοντας κάθε μέρα και κάτι καινούργιο.
- Το πρωτάκι σας θα μάθει να γράφει τα γράμματα του αλφάβητου (μικρά και κεφαλαία) με τη σωστή σειρά, ενώ παράλληλα θα γνωρίσει τους δίφθογγους.
- Θα αρχίσει να σχηματίζει λέξεις ενώνοντας όπως πρέπει τα γραμματάκια μεταξύ τους (αργότερα προτάσεις) και να τις τονίζει σωστά. Με τη βοήθεια της δασκάλας (και τη δική σας στο σπίτι) θα εξασκηθεί στην ορθογραφία.
- Όσον αφορά τη γραμματική, το παιδί έρχεται σε επαφή με την έννοια του ρήματος και μαθαίνει να το κλίνει (μη φανταστείτε σε όλους τους χρόνους).
- Στην αρχή συλλαβίζοντας, το μικρό σας θα μάθει να διαβάζει.... και όχι μόνο τα κείμενα του σχολικού βιβλίου! Τα περισσότερα παιδιά στη φάση αυτή δεν αφήνουν τίποτα αδιάβαστο: διαφημιστικά φυλλάδια, λογαριασμοί, ακόμα και τα γράμματα στην τηλεόραση λειτουργούν σαν πρόκληση. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως καταλαβαίνουν πάντα αυτό που διαβάζουν.
- Οι αριθμοί μπαίνουν για τα καλά στη ζωή του παιδιού και το καλούν σε παιχνίδια! Αφού μάθει να γράφει μέχρι το 10, θα έρθει αντιμέτωπο με την πρόσθεση αρχικά και στη συνέχεια με την αφαίρεση.
- Το πιτσιρίκι σας εξασκείται στην πειθαρχία πολύ περισσότερο τώρα. Στην αίθουσα θα βρίσκεται μαζί με άλλα 20-25 παιδάκια και θα μάθει πως πρέπει να σέβεται κάποιους κανόνες: να μη μιλά με τον διπλανό του την ώρα του μαθήματος, να μην πετάγεται αλλά να σηκώνει το χέρι του για να απαντήσει στην ερώτηση της κυρίας, να τρώει και να πηγαίνει στην τουαλέτα στο διάλειμμα.
- Μαθαίνει να συγκεντρώνεται σε όσα παραδίδει η δασκάλα και να συγκρατεί στο μυαλό του όσα πρέπει να κάνει για την επόμενη μέρα. Έτσι οργανώνει τη σκέψη του, εξασκεί τη μνήμη του και ταυτόχρονα γίνεται υπεύθυνο.
- Πολλά από τα παιδάκια που πήγαιναν μαζί στο νηπιαγωγείο (αν προτιμήσατε δημόσιο) θα είναι σίγουρα και εκείνα στην πρώτη τάξη. Όπως καταλαβαίνετε, το μικρό σας θα αισθάνεται οικεία με τους "παλιούς" του φίλους, ενώ παράλληλα του δίνεται η ευκαιρία να συνάψει φιλίες με τα καινούργια παιδάκια, ενισχύοντας έτσι περισσότερο την κοινωνικότητα του.
- Φυσικά η πρώτη δημοτικού δεν περιλαμβάνει μόνο γλώσσα και αριθμητική! Οι εκπαιδευτικές εκδρομές που προγραμματίζονται κατά τη διάρκεια του χρόνου (ειδικά για την Α΄ τάξη) δίνουν στα παιδιά την ευκαιρία να μάθουν καινούργια πράγματα και να ξεφύγουν λίγο από τα μαθήματα.
Ο πολύτιμος ρόλος του δασκάλου
Για να είναι αποτελεσματικός ένας δάσκαλος θα πρέπει να φροντίζει τα εξής:
- Να δίνει ερεθίσματα για να ανακαλύψουν τα παιδιά τις δυνατότητες τους.
- Να παρέχει συναισθηματική ασφάλεια, αποδοχή και ίσες ευκαιρίες.
- Να δουλεύει στο πλευρό των παιδιών και όχι για λογαριασμό τους.
- Να τους δίνει δυνατότητα επιλογών και όχι να επιβάλλει τη δική του επιλογή.
- Να προσφέρει τη βοήθεια και τη συμπαράσταση του όπου χρειάζεται.
- Να ασχολείται με το κάθε παιδί ξεχωριστά φροντίζοντας για τη δική του προσωπική ανάπτυξη και, παράλληλα, να μεριμνά για την καλή σχέση των παιδιών μεταξύ τους.
- Να μη χρησιμοποιεί την ανταμοιβή ή τη στέρηση σαν παιδαγωγικές μεθόδους.
- Να μην κρίνει ή να συγκρίνει τις ικανότητες των παιδιών και τα αποτελέσματα των προσπαθειών τους.
Πηγή: περιοδικό "Το παιδί μου κι εγώ"
Δίψα για μάθηση!!!!