Είναι μια από τις πρώτες λεξούλες που θα πει το παιδί σας μαθαίνοντας να μιλάει και μια από τις τελευταίες που θα μάθει να υπακούει! Αν λοιπόν δεν παίρνει από λόγια, πως μπορείτε να του διδάξετε την απαραίτητη πειθαρχία;
Φανταστείτε την εξής σκηνή: Βρίσκεστε στο σπίτι με τον μικρό Γιαννάκη (ή τη μικρή Μαιρούλα, δεν θα κολλήσουμε στο φύλο τώρα!) και προσπαθείτε να κάνετε δημιουργικό διάλογο μαζί του: "Γιαννάκη, μην αλείφεις τη μαρμελάδα στην τηλεόραση", "Μαιρούλα μην πετάς το κραγιόν μου πίσω από το καλοριφέρ" ή ακόμα "Χρυσό μου, μην ταϊζεις την αδελφούλα σου το χώμα από τις γλάστρες, είναι σίγουρη ότι προτιμάει φρουτόκρεμα". Ποια πιστεύετε ότι θα είναι τα αποτελέσματα; Να σας πω εγώ (με την εμπειρία τόσων χρόνων και τόσων.... άρθρων!).
Θα το πείτε, θα το ξαναπείτε, θα μαλλιάσει η γλώσσα σας και στο τέλος θα χάσετε την υπομονή σας και θα καταφύγετε σε παλιότερες, πιο παραδοσιακές μεθόδους, όπως "Σταμάτα τώρα αμέσως", "Μη το ξανακάνεις αυτό" ή απλώς ένα ηρωικό "Όχι" (σαν το Όχι του '40)
Δείξτε του ποιος έχει το πάνω χέρι.
Τα παιδιά, όχι μόνο το δικό σας, αλλά όλα τα παιδιά αυτής της ηλικίας, έχουν την τάση να δοκιμάζουν τις αντοχές των γονιών τους. Δείτε το σαν ένα απαραίτητο στάδιο στην πορεία της ανάπτυξης τους. Ανακαλύπτουν σιγά-σιγά τα όρια και τις δυνατότητες τους, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα το περιβάλλον τους. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά είναι παρορμητικά, αυθόρμητα, περίεργα και ότι χαρακτηρίζονται από διάθεση για εξερευνήσεις. Μπορεί εσείς να νιώθετε άσχημα αν αναγκάζεστε να του λέτε συνέχεια "όχι", αλλά το γεγονός παραμένει ότι τα παιδιά χρειάζονται κανόνες και πειθαρχεία στο περιβάλλον όπου ζουν. Χωρίς αυτά δεν νιώθουν ασφάλεια και δεν μαθαίνουν ποτέ ποια είναι η θέση τους στην οικογενειακή ιεραρχία. Η Βιρτζίνια Μάλιν συγκεκριμένα, συμβουλευτική ψυχολόγος που ζει και εργάζεται στο Λονδίνο, λέει: "Το παιδί σας δεν ξέρει ακόμα πως πρέπει να συμπεριφέρεται, επομένως είναι δική σας ευθύνη να το καθοδηγήσετε σωστά. Το μυστικό της επιτυχίας είναι να είστε σταθεροί και αποφασιστικοί, χωρίς όμως να γίνεστε υπερβολικά αυστηροί. Αν υποχωρείτε πάντα και του κάνετε όλα τα χατίρια, τότε δεν του κάνετε καλό και σίγουρα δεν του μαθαίνετε σωστή κοινωνική συμπεριφορά".
"Όχι" θα πει "όχι"
Δεν είναι κακό να λέτε στο παιδί σας "όχι", αρκεί να του εξηγήσετε γιατί και να παραμείνετε σταθεροί στην απόφαση σας. Από την άλλη πλευρά, αν του λέτε συνέχεια "όχι" και "μη" μπορεί να έχετε εντελώς αντίθετα αποτελέσματα. "Το να λέμε συνέχεια "όχι" και μάλιστα φωνάζοντας, μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο" λέει η Βιρτζίνια Μάλιν. "Η πειθαρχία πρέπει να έχει τη μορφή της τρυφερής καθοδήγησης κι όχι της αστυνομικής απαγόρευσης, ώστε το παιδί να νιώθει καλά με τον εαυτό του και να μη χάσει την εμπιστοσύνη στην κρίση των γονιών του. Αντί λοιπόν να του πείτε "Κακό παιδί!", δοκιμάστε κάτι λιγότερο μειωτικό, όπως "Αυτό που έκανες δεν ήταν καθόλου ωραίο-ήταν πολύ κακό". Μην ξεχνάτε ότι εκείνο που επικρίνετε δεν είναι το ίδιο το παιδί, αλλά η συμπεριφορά του τη συγκεκριμένη στιγμή. Αν του τονίζετε συνέχεια ότι είναι κακό παιδί, άτακτο, ανυπάκουο ή οτιδήποτε άλλο, του δημιουργείτε αρνητική εικόνα για τον εαυτό του, με αποτέλεσμα να αρχίσει να φέρεται ανάλογα".
Μια στο καρφί και μια στο πέταλο
Υπάρχουν κι άλλοι, πιο έμμεσοι τρόποι να πειθαρχήσετε ένα ανυπάκουο και ζωηρό παιδί-κι εδώ που τα λέμε, πολύ πιο αποτελεσματικοί από ένα συνεχή καταιγισμό από "όχι" και "μη".
"Η τεχνική "μια στο καρφί και μια στο πέταλο" είναι προτιμότερη" λέει η ψυχολόγος Ντόροθι Έινον. "Με πιο απλά λόγια, μάθετε να αγνοείτε το παιδί όταν κάνει αταξίες, ενώ αντίθετα επιβραβεύστε την καλή συμπεριφορά". Οι ειδικοί συμβουλεύουν να αποσπάσετε την προσοχή του όταν το πιάνει το πείσμα. "Όλα τα παιδιά θέλουν να συμμετέχουν σε οτιδήποτε κάνουν οι γονείς, οπότε αν δεν θέλει να μαζέψει τα παιχνίδια του από το πάτωμα, καθίστε μαζί του και μετατρέψετε το συμμάζεμα σε παιχνίδι, όπου κερδίζει όποιος συγκεντρώσει τα περισσότερα παιχνίδια στο κουτί. Αυτή η μέθοδος είναι εξίσου αποτελεσματική όταν σας ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι και νιώθετε την ακατάσχετη επιθυμία να του δώσετε μερικές ξυλιές". Πολλοί γονείς δηλώνουν ότι καταφεύγουν στο ξύλο, όταν απελπιστούν και δεν ξέρουν τι άλλο να κάνουν. Παρ' όλα αυτά, όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι το ξύλο δεν διδάσκει απολύτως τίποτε στα παιδιά. Το μόνο που καταλαβαίνουν είναι ότι η μαμά και ο μπαμπάς τα πόνεσε. Η καλύτερη λύση είναι να μην του δίνετε σημασία όταν κάνει σκηνές ή πεισμώνει και να το επαινείτε όταν φέρεται όμορφα. Το παιδί σας θα μάθει πολύ γρήγορα ότι προτιμάει να το προσέχετε παρά να το αγνοείτε και προσαρμόζει τη συμπεριφορά του ανάλογα.
Ανταμοιβή ή δωροδοκία;
Πολλοί γονείς υπόσχονται στα παιδιά γλυκά ή άλλες λιχουδιές αν είναι φρόνιμα. Είναι όμως σωστό αυτό; Ναι, απαντά απερίφραστα η παιδοψυχολόγος Τζάκι Γουώλς. Αν θέλετε να αλλάξετε τη συμπεριφορά του παιδιού σας, καλό είναι να τονίζετε και να ανταμείβετε την υπακοή του. Απλώς προτιμήστε κάτι διαφορετικό από τα γλυκά. Δείξτε του περισσότερη προσοχή όταν είναι φρόνιμο. Ασχοληθείτε μαζί του, διαβάστε του ένα παραμύθι, παίξτε κάποιο παιχνίδι, πηγαίντε το στην παιδική χαρά ή απλώς δείτε μαζί το αγαπημένο του πρόγραμμα στην τηλεόραση. Τα παιδιά κάνουν τους δικούς τους συσχετισμούς. Αν ασχολείστε περισσότερο μαζί του όταν κλαίει, φωνάζει ή κάνει ζημιές, θα μάθει γρήγορα ότι ο πιο σίγουρος τρόπος να τραβήξει την προσοχή σας είναι να κάνει φασαρία.
Κοινό μέτωπο
Όταν καταλήξετε στον τρόπο που θα διαπαιδαγωγήσετε το παιδί σας, ενημερώστε όλους τους συγγενείς και τους ανθρώπους του στενού οικογενειακού σας κύκλου που έρχονται σε επαφή μαζί του, ώστε να ξέρουν τι επιτρέπεται και τι όχι. Αλλιώς κινδυνεύετε να του δίνετε αντικρουόμενα μηνύματα, με αποτέλεσμα να το μπερδέψετε και να μην πετύχετε το σκοπό σας.
6 τρόποι για να περάσει το δικό σας!
- Δεν θέλει να βγει από την μπανιέρα. Βγάλτε το πώμα του νερού και όταν αδειάσει πείτε του "Πο-πο κρύο, έλα να σε ζεστάνει η μανούλα" και τυλίξτε το σε μια αφράτη, χνουδωτή πετσέτα.
- Αρνείται να φάει το φαγητό του. Βάλτε τη μπουκιά του στο δικό σας πηρούνι και πείτε "Όχι, σε παρακαλώ, μη φας το φαϊ της μανούλας". Κλείστε τα μάτια σας και μέχρι να τα ξανανοίξετε, η μπουκιά θα έχει εξαφανιστεί.
- Δεν θέλει να βάλει το μπουφάν του. Πείτε απλώς: "Καλά, λοιπόν, αφού είναι έτσι τότε θα το βάλω εγώ!" Μετά δεν θα θέλει να το βγάλει από πάνω του.
- Αρνείται να συμμαζέψει το δωμάτιο του. Μετατρέψτε το συμμάζεμα σε παιχνίδι, πετώντας τα παιχνίδια του στο κουτί σαν μπάλες του μπάσκετ. Πείτε του ότι κερδίζει όποιος βάλει τα περισσότερα καλάθια. (βασική προϋπόθεση.... να μην σπάνε τα παιχνίδια!)
- Δεν σας αφήνει να του πλύνετε τα χέρια. Δώστε του μια λεκάνη με νερό για να παίξει (χωρίς να το αφήσετε μόνο εννοείται). Όλα τα παιδιά λατρεύουν τα παιχνίδια με το νερό. Τώρα, αν βάλετε και λίγη σαπουνάδα στη λεκάνη, ποιος θα το καταλάβει;
- Αρνείται να δώσει ένα παιχνίδι σε κάποιο άλλο παιδί ή μικρότερο αδερφάκι. Επαινέστε το, χαϊδέψτε το, χαμογελάστε του και πείτε του πόσο καλό παιδί είναι που μοιράζεται τα παιχνίδια του!
Πηγή: περιοδικό 9 μήνες Plus!
Μάθετε πως να λέτε ΟΧΙ!