Παιδιά με δύο μαμάδες

Υπάρχουν παιδιά πια γύρω μας με δύο μαμάδες. Πολλές ομοφυλόφιλες γυναίκες αποφασίζουν να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί μεσω μιας τράπεζας σπέρματος. Ακόμα κι αν αυτό γαργαλά τα συντηριτικά αντανακλαστικά κάποιων από εμάς,  πρακτικά σημαίνει πως αναδύεται μια ομάδα παιδιών που θα αντιμετωπίσει ειδικά προβλήματα στην ανάπτυξή του και στα οποία οι ειδικοί της ψυχικής υγείας θα πρέπει να δώσουν λύση. Επειδή σε αυτή τη χώρα όσοι είμαστε, τόσες γνώμες έχουμε και ελοχεύει ο κίνδυνος ο καθένας να λέει ότι πιστεύει και όχι ότι πραγματικά ισχύει και έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά, ας ρίξουμε μια ματιά στα επιστημονικά δεδομένα που δημοσιεύθηκαν την τελευταία διετία για να διαμορφώσουμε μια καλύτερη εικόνα των πραγματικών αναγκών αυτών των παιδιών.

Πως επιδρά στον ψυχισμό του παιδιού να ξέρει ότι προέρχεται από άγνωστο δωρητή σπέρματος;

Η US National Lingitudinal Lesbian Family Study (NLLFS) (εθνική μακροχρόνια μελέτη των οικογενειών λεσβιών στις ΗΠΑ) είναι μια από τις πιό πολυσυζητημένες μελέτες των τελευταίων ετών.Σχεδιάστηκε με σκοπό να καταγράψει την ανάπτυξη της πρώτης γενιάς παιδιών από οικογένειες λεσβιών που συνελλήφθησαν με σπέρμα δωρητή. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν σε 5 χρονικές στιγμές: στην γονιμοποίηση ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, και όταν το παιδί ήταν 2, 5, 10 και 17 ετών. Η μελέτη συνεχίζεται ακόμα, με ενεργό συμμετοχή του 93% (!) των οικογενειών που συμμετείχαν στην αρχή της μελέτης. Έγκυροι ερευνητές από διάφορα Πανεπιστήμια του κόσμου χρησιμοποιούν τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από την συγκεκριμένη μελέτη, διερευνώντας ο καθένας το δικό του πεδίο ενδιαφέροντος στον συγκεκριμένο πληθυσμό.

Επιστήμονες από το Ερευνητικό Ινστιτούτο για την Ανάπτυξη του Παιδιού και την Εκπαίδευση στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας χρησιμοποίησαν τα δεδομένα της παραπάνω μελέτης και διερεύνησαν την ψυχολογική κατάσταση των παιδιών που μεγάλωσαν σε οικογένειες λεσβιών, σε σχέση με το αν ο δότης του σπέρματος που τα έφερε στη ζωή είναι γνωστός ή άγνωστος (δωρεά από τράπεζα σπέρματος). Περιλήφθηκαν 78 έφηβοι από 74 οικογένειες. Τα 26 από αυτά ήταν παιδιά από γνωστό δότη και τα υπόλοιπα 48 από άγνωστο.
Ο έλεγχος έγινε με ένα διεθνώς καθιερωμένο ερευνητικό εργαλείο, την Λίστα Ελέγχου Συμπεριφοράς του Παιδιού [Child Behaviour Checklist (CBCL)]. Το ψυχομετρικό αυτό εργαλείο εξετάζει την συμπεριφορά παιδιών και εφήβων σε 8 παραμέτρους (παραβατική συμπεριφορά, επιθετική συμπεριφορά, απόσυρση, παράπονα για σωματικά ενοχλήματα, άγχος/κατάθλιψη, κοινωνικά προβλήματα, προβλήματα στη σκέψη, προβλήματα στην προσοχή), ενώ δίνει και δύο γενικές κατηγορίες "Εξωτερικευόμενα προβλήματα" (άθροισμα της επιθετικής συμπεριφοράς και παραβατικής συμπεριφοράς) και "Εσωτερικευόμενα προβλήματα" (άθροισμα της απόσυρσης, των παραπόνων για σωματικά ενοχλήματα, του άγχους/κατάθλιψης, των κοινωνικών προβλημάτων, των προβλημάτων στη σκέψη και των προβλημάτων στην προσοχή), καθώς και μια συνολική αξιολόγηση του παιδιού. Στις 10 από αυτές τις 11 συνολικά βαθμολογίες, τα παιδιά με άγνωστο δότη δεν διέφεραν από αυτά με γνωστό. Φαίνεται λοιπόν ότι για τα 7 χρόνια που διαρκεί το πέρασμα από την παιδική ηλικία στην όψιμη εφηβεία, η ψυχολογική κατάσταση του παιδιού δεν εξαρτάται από το αν γνωρίζει ή όχι την ταυτότητα του βιολογικού του πατέρα. 

Γενικά, τα παιδιά που γεννήθηκαν με τεχνητή γονιμοποίηση και όλες τις νέες διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (τεχνητή γονιμοποίηση, δωρεά σπέρματος ή ωαρίων), δεν διαφέρουν σε ότι αφορά την ψυχολογική τους προσαρμογή και υγεία από τα παιδιά που γεννήθηκαν με φυσιολογικό τρόπο, ακόμα και όταν μεγάλωσαν σε μονογονεϊκές οικογένειες ή σε οικογένειες με γονείς του ίδιου φύλου.

Αμερικανοί ερευνητές από το κρατικό πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, με τη βοήθεια ενός πανεθνικού μητρώου (Donor Sibling Registry) που φέρνει σε επαφή τα παιδιά που γεννήθηκαν από σπέρμα δότη με τους βιολογικούς τους πατεράδες, απευθύνθηκαν 741, το 61.8% από τα οποία προέρχονταν από ετεροφιλόφυλες οικογένειες και το υπόλοιπο 38.2% από οικογένειες λεσβιών. Συλλέχθηκαν στοιχεία για τις οικογένειές τους, τα αισθήματά τους σχετικά με τη μέθοδο με την οποία συνελλήφθηκαν, τον κανονισμό περί ανωνυμίας του δότη και την αναζήτηση του βιολογικού τους πατέρα. Τα παιδιά από οικογένειες λεσβιών έμαθαν σε μικρότερη ηλικία για τον τρόπο με τον οποίο έγινε η σύλληψή τους, απ' ότι τα παιδά από ετεροφιλόφυλες οικογένειες, ιδίως όταν οι οικογένειες αυτές δεν ήταν μονογονεϊκές.Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει πως εδώ υποκρύπτεται ένα σημαντικό αίσθημα κατωτερότητας και ντροπής των ετεροφυλόφιλων γονιών που δεν κατάφεραν να αποδεχτούν ουσιαστικά την λύση που έδωσαν στην υπογονιμότητά τους. Όμως, αυτή η αίσθηση ανεπάρκειας και η καθυστέρηση στην αποκάλυψη της αλήθειας στο παιδί έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να μαθαίνει ότι έχει συλληφθεί με σπέρμα δότη σε μεγαλύτερη ηλικία και να μπερδεύεται πάρα πολύ σε θέματα ταυτότητας, αξίας και αγάπης. Η μεγάλη πλειοψηφία όλων των παιδιών που μετείχαν στη μελέτη ήθελαν να βρουν τον βιολογικό τους πατέρα, όμως τα παιδιά που είχαν μεγαλώσει σε ετεροφιλόφυλες οικογένειες με δύο γονείς ένιωθαν λιγότερο άνετα ακόμα και να εκφράσουν αυτή τους την επιθυμία.  Μάλιστα, το ένα τέταρτο αυτών των παιδιών δήλωσαν πλήρη αδυναμία να συζητήσουν αυτό το θέμα με τον κοινωνικό τους πατέρα.
Φαίνεται λοιπόν πως τα παιδιά που έχουν συλληφθεί με σπέρμα δότη, κάποια στιγμή θα μπούν στη διαδικασία να αναζητήσουν τον βιολογικό τους πατέρα, αλλά δεν είναι αναγκαίο η αναζήτηση αυτή να σημαίνει κάποιο βαθύ ρήγμα στην προσωπικότητά τους και την ικανότητά τους να γίνουν ευτυχισμένα.

Το παιδί που μεγαλώνει με δύο λεσβίες μητέρες έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να γίνει κι αυτό ομοφυλόφιλο;

Οι έφηβοι που συμμετείχαν και στις προηγούμενες μελέτες διερευνήθηκαν και ως προς το αν έχουν κακοποιηθεί με οποιοδήποτε τρόπο (λεκτικά, σωματικά, συναισθηματικά ή σεξουαλικά) και ως προς το ποιά είναι η δική τους σεξουαλική ταυτότητα και πρακτικές (ηλικία πρώτης επαφής, χρήση προφυλακτικού, αντισύλληψη κ.ο.κ.). Τα παιδιά αυτά δεν είχαν υποστεί κανενός είδους κακοποίηση στο σπίτι τους. Σχετικά με την σεξουαλική τους ταυτότητα, το 18.9% των έφηβων κοριτσιών και το 2.7% των έφηβων αγοριών περιέγραψαν τον εαυτό τους ως αμφιφυλόφιλους, ενώ κανένα από τα κορίτσια και 5.4% των αγοριών αυτο-προσδιορίστηκαν ως αποκλειστικά ομοφυλόφιλοι. Συγκρίνοντας αυτά τα ποσοστά με τα αντίστοιχα του γενικού πληθυσμού της ίδιας ηλικίας και φύλου, τα παιδιά από οικογένειες λεσβιών έκαναν σεξ για πρώτη φορά με άτομο του άλλου φύλου σε σημαντικά μεγαλύτερη ηλικία, ενώ οι κόρες των λεσβιών μητέρων είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα από τον γενικό πληθυσμό να έχουν σεξουαλική επαφή με συντρόφους του ίδιου φύλου, ενώ ορίζονται συχνότερα και ως αμφιφυλόφιλες. Αντιθέτως, τα αγόρια των οικογενειών αυτών δεν διαφέρουν στατιστικά σε κάτι από τον γενικό πληθυσμό.

Το εύρημα αυτό είναι σχετικά καινούργιο στη βιβλιογραφία. Οι μέχρι τώρα έρευνες δεν είχαν δείξει κάποια απόκλιση στη συχνότητα της ομοφυλοφιλίας σε παιδιά που μεγαλώνουν με ομοφυλόφιλους γονείς. Όμως, το εύρημα δεν γίνεται να αγνοηθεί, δεδομένης της άρτιας μεθοδολογίας της συγκεκριμένης έρευνας και της απουσίας κάποιας εναλλακτικής ερμηνείας του ευρήματος. Φαίνεται πως κάποια διαδικασια μετάδοσης της σεξουαλικής ταυτότητας από γενιά σε γενιά είναι δυνατή από μητέρα σε κόρη. Το ερώτημα αν αυτό το φαινόμενο είναι γονιδιακό ή κοινωνικό, όπως και το ερώτημα γιατί αυτό συμβαίνει μόνο στις γυναίκες και όχι στα αγόρια, μένει να απαντηθούν στο μέλλον.

Τι προβλήματα δημιουργεί στο παιδί το κοινωνικό στίγμα που να ζει σε μια τέτοια οικογένεια;

Μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη έγινε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ στη Μεγάλη Βρετανία. Στη μελέτη αυτή αξιολογήθηκε η ψυχολογική κατάσταση των παιδιών που μεγαλώνουν από τη βρεφική τους ηλικία (έτσι ώστε να μην συνυπάρχουν στοιχεία ψυχικού τραύματος από π.χ. έναν χωρισμό) σε οικογένειες στις οποίες αρχηγός είναι η μητέρα (οικογένειες λεσβιών και ανύπαντρες, διαζευγμένες ή χήρες μητέρες). Η ψυχολογική κατάσταση του παιδιού και πάλι δεν φάνηκε να διαφέρει σε 
σχέση με εκείνη των παιδιών από παραδοσιακές οικογένειες.

Τι συμβαίνει όμως ειδικότερα στα παιδιά από οικογένειες λεσβιών; Όπως είναι αναμενόμενο, τα παιδιά από οικογένειες ομοφυλοφίλων υφίστανται διακρίσεις ομοφυλοφοβικής αιτίας. Αυτή η διαδικασία στίγματος θα μπορούσε να σπρώξει άραγε τα παιδιά αυτά στα ναρκωτικά; Eπιστήμονες από τη Νομική Σχολή του UCLA, χρησιμοποιώντας και πάλι υλικό από την US National Lingitudinal Lesbian Family Study (NLLFS), εξέτασαν αυτό το ερώτημα σε 17χρονα παιδιά από οικογένειες λεσβιών.Συγκριτικά με παιδιά από τον γενικό πληθυσμό των ΗΠΑ, οι έφηβοι από λεσβίες μητέρες έκαναν συχνότερα περιστασιακή χρήση ουσιών, όχι όμως και βαριά χρήση. Επιπλέον, η χρήση ουσιών δεν φαίνεται να έχει σχέση με το αίσθημα στιγματισμού λόγω της σεξουαλικής προτίμησης της μητέρας τους.

Χρησιμοποιώντας δεδομένα από την ίδια έρευνα, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ εξέτασαν το στίγμα που νιώθουν ότι φέρουν τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες με λεσβίες μητέρες. Οι έφηβοι αυτοί (39 κορίτσια και 39 αγόρια) ρωτήθηκαν για τους οικογενειακούς δεσμούς στο σπίτι τους και για το κατά πόσο νιώθουν ότι γίνονται θύματα διάκρισης λόγω της σεξουαλικής ταυτότητας της μητέρας τους. Η κατάσταση των παιδιών αξιολογήθηκε και πάλι με την Λίστα Ελέγχου Συμπεριφοράς του Παιδιού που χρησιμοποιήθηκε και στις άλλες αντίστοιχες μελέτες. Το 41% των εφήβων αυτών ανέφεραν ότι είχαν γίνει θύματα στιγματισμού με αποτέλεσμα να εμφανίζουν περισσότερες προβληματικές συμπεριφορές, όμως η αρνητική αυτή επίδραση ισοσκελίστηκε σε όλε ςτις περιπτώσεις που το παιδί είχε καλές οικογενειακές σχέσεις με τη μητέρα. Όσα παιδιά έχουν καλές σχέσεις με τη μητέρα τους, αποδεικνύονται ανθεκτικά στις επιθέσεις του ομοφυλοφοβικού περιβάλλοντός τους. Με άλλα λόγια, η πραγματική αγάπη και επικοινωνία είναι σε θέση να αντισταθμίσουν πολλές πιέσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος.

Πόσο καλά πηγαίνουν τα παιδιά αυτά στο σχολείο;

Σε ότι αφορά την πρόοδο των παιδιών αυτών στο σχολείο, δεν διαφέρει ουσιαστικά από εκείνη των παιδιών από ετεροφυλόοφιλες οικογένειες. Για να είμαστε πιό ακριβείς, έρευνα από κοινωνιολόγους του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ των ΗΠΑ έδειξε ότι τα παιδιά από ετεροφυλόφιλες οικογένειες είχαν καλύτερους βαθμούς, όμως η διαφορά αυτή οφείλονταν στο καλύτερο κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο των ετεροφυλόφιλων παντρεμένων ζευγαριών. Όταν το δείγμα που μετείχε στη μελέτη, υπάστη στατιστική επεξεργασία που απαλείφει την παράμετρο αυτή, τα παιδιά από μη παραδοσιακές οικογένειες δεν διαφέρουν ως προς την σχολική τους απόδοση από τα παιδιά παραδοσιακών οικογενειών.

Περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων της US National Lingitudinal Lesbian Family Study (NLLFS),  έδειξε ότι τα παιδιά οικογενειών με λεσβίες μητέρες πλεονεκτούσαν στην κοινωνική, σχολική/ ακαδημαϊκή και συνολική ικανότητα, ενώ είχαν  σημαντικά λιγότερα κοινωνικά προβλήματα και λιγότερη εν γένει εξωτερικευόμενη προβληματική συμπεριφορά συγκριτικά με τα παιδιά ίδιας ηλικίας και φύλου από παραδοσιακές οικογένειες.

Οι εποχές έχουν αλλάξει. Μολονότι για πολλά χρόνια τα δικαστήρια αρνούνταν στις λεσβίες μητέρες την κηδεμονία του παιδιού τους λόγω της σεξουαλικής τους ταυτότητας, σήμερα γυναίκες που έχουν επιλέξει να ζουν με άλλες γυναίκες, φέρνουν στον κόσμο τα παιδιά τους. Οι συντηριτικότεροι από εμάς σοκάρονται ή εκφράζουν τον οίκτο τους για "τα καημένα τα παιδάκια". Όμως, τα πρακτικά δεδομένα όμως που με επιστημονικό τρόπο συλλέγονται από πολλές χώρες δείχνουν, χωρίς εξαίρεση, πως τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες λεσβιών, μεγαλώνουν όσο φυσιολογικά μεγαλώνουν και όλα τα παιδιά του κόσμου. Φαίνεται τελικά πως σημασία έχει ποιός είναι αυτός που σε φέρνει σε αυτόν τον κόσμο και όχι με ποιόν κοιμάται  αυτός που σε φέρνει σε αυτόν τον κόσμο.

Πηγή: createyourself.gr

Posted in γυναίκες, μαμάδες, ομοφυλοφιλία, παιδιά, ψυχισμός