"Μαμά, χωράει ο Άγιος Βασίλης στην καμινάδα; ~ Mamma El Press

Τα παιδιά τον περιμένουν με ανυπομονησία και τον..... πιστεύουν. Η εικόνα του Άγιου Βασίλη που έρχεται φορτωμένος με τον τεράστιο σάκο του γεμάτο παιχνίδια, είναι απολύτως αληθινή για τα μικρά. Μπορούμε εμείς να τους χαλάσουμε το όμορφο αυτό παραμύθι; Και τι τους λέμε όταν αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι η ιστορία έχει πολλά κενά; Πως τα καθησυχάζουμε όταν ο αγαπημένος τους Άγιος εμφανίζεται μπροστά τους ολοζώντανος; Τελικά, πως συζητάμε μαζί τους αυτό το.... επίκαιρο θέμα;

Είτε έχετε καλλιεργήσει την αναμονή του ερχομού του Άγιου Βασίλη στο παιδί σας είτε δεν έχετε εξάψει την περιέργεια του σχετικά με αυτόν τον Άγιο, το πιθανότερο είναι ότι χάρη στη μαγεία των χριστουγεννιάτικων ταινιών και στις διαφημίσεις, το παιδί σας έχει μπει στο πνεύμα των εορτών και ανυπομονεί για την εμφάνιση του Άγιου Βασίλη, αφού πιστεύει στην ύπαρξη του. Τι συμβαίνει όμως όταν η λογική του μικρού σας παιδιού ή κάποιος..... καλοθελητής το βάζει σε υποψίες ότι όλη αυτή η ιστορία έχει πολλά.... κενά; Πως πρέπει να χειριστείτε εσείς το μύθο του Άγιου Βασίλη; Να τι πρέπει να έχετε υπόψη σας;

Καταρχάς, δεν υπάρχει ένα γενικό "πρέπει" ή ενός τύπου αντιμετώπιση, η οποία είναι η σωστή. Ανάλογα με την περίπτωση, θα χρειαστεί να καταφύγετε σε διαφορετικές στρατηγικές χειρισμού της ερώτησης "υπάρχει ο Άγιος Βασίλης;"
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία που είναι "σωστό" να πει κανείς στο παιδί ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης. Το σημαντικότερο είναι να ακολουθήσετε τη γραμμή σκέψης του παιδιού και να προχωρήσετε ανάλογα με το που βρίσκεται το παιδί κι όχι ανάλογα με το τι μήνυμα θέλετε να περάσετε εσείς, είτε είναι να δώσετε μια λογική και προσγειωμένη απάντηση είτε να προσπαθήσετε να παρατείνετε τη δική σας αγιοβασιλιάτικη χαρά, όταν το παιδί είναι έτοιμο να την εγκαταλείψει.
Είναι πολύ πιθανό το μικρό παιδί να μην προσέξει λογικές αντιφάσεις που πιθανόν να εντοπίσει ένα μεγαλύτερης ηλικίας παιδί, αλλά, παρόλα αυτά, να έχει ερωτήσεις και απορίες "τεχνικής" φύσης σχετικά με το έλκηθρο, την εμφάνιση του Άγιου Βασίλη ταυτόχρονα σε πολλά μέρη της γης, αν αυτός έχει οικογένεια κλπ. Οι ερωτήσεις αυτές συνήθως επικεντρώνονται σε κάποιο αντικειμενικό στοιχείο ή λεπτομέρεια και στόχο έχουν την πληροφόρηση του παιδιού. Καλό είναι σε τέτοιες περιπτώσεις να ρωτάτε το παιδί "εσύ τι νομίζεις;" και να δίνετε την απάντηση σας με βάση που βρίσκεται και τι πιστεύει το ίδιο το παιδί και όχι με βάση τι νομίζετε εσείς ότι θέλει να ακούσει το παιδί.
Σε άλλες περιπτώσεις όμως, ένα παιδί μπορεί να αρχίσει να ρωτάει πως προλαβαίνει ο Άγιος Βασίλης να πηγαίνει σε όλα τα σπίτια και να μοιράζει δώρα, τι γίνεται που τα περισσότερα σπίτια δεν έχουν τζάκι και καμινάδα και άλλες ερωτήσεις παρόμοιου τύπου, που δηλώνουν ότι το παιδί αντιλαμβάνεται λογικές ασυνέπειες και αντιφάσεις στην παράδοση και θέλει να τις ελέγξει. Παρόλα αυτά, ακόμη και τέτοιου είδους ερωτήσεις δεν είναι σίγουρο ότι έχουν ως στόχο την επιβεβαίωση ή μη της ύπαρξης του Άγιου Βασίλη. Αν το παιδί δεν είναι έτοιμο να το δεχτεί, είτε δεν θα "ακούσει" ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης, είτε θα προσπεράσει την απάντηση είτε θα έχει ένα ξέσπασμα κακής συμπεριφοράς.
Η ηλικία δεν παίζει καθοριστικό ρόλο στην απάντηση που θα δώσετε στο παιδί σχετικά με την ύπαρξη του Άγιου Βασίλη. Αυτό που έχει σημασία είναι το εξελικτικό στάδιο του παιδιού και η στάση του απέναντι στο συγκεκριμένο θέμα. Είναι πολύ σημαντικό να ελέγξετε που βρίσκεται συναισθηματικά ένα παιδί στις απόψεις του σχετικά με την ύπαρξη του Άγιου Βασίλη και την ανάγκη του να συνεχίσει να πιστεύει σε αυτή την παράδοση. Αν το παιδί δεν είναι έτοιμο να αφήσει τους ενήλικους να του χαλάσουν τη μαγεία της παράδοσης, δεν χρειάζεται να παρέμβετε εσείς οι γονείς για να εκλογικεύσετε τα γεγονότα ή να κάνετε μία..... ένεση ρεαλισμού στο παιδί σας.
Όταν το μικρό σας είναι έτοιμο να ακούσει την αλήθεια, θα το δηλώσει με τις ερωτήσεις του. Αν όμως δεν είναι έτοιμο, τότε απλώς δεν θα δεχτεί οποιαδήποτε λογική εξήγηση.

Μιλήστε του για το πνεύμα των Χριστουγέννων

Το θέμα δεν είναι να ενημερώσει κανείς το παιδί αντικειμενικά για την ύπαρξη ή όχι του Άγιου Βασίλη-πράγμα που ούτως ή άλλως κάποια στιγμή θα μάθει-, αλλά το πως θα στρέψει την πίστη του μικρού στην ύπαρξη του σε άλλου είδους εκδηλώσεις του εορταστικού πνεύματος. Μπορείτε πχ να πείτε στο παιδί σας ότι το τελετουργικό που συνδέεται με τον Άγιο Βασίλη είναι ένας από τους πολλούς τρόπους για να εκφράσει κανείς τη χαρά της προσφοράς και την αγάπη για τους άλλους και να του δείξει νέους δρόμους έκφρασης των συναισθημάτων του, όπως συμμετέχοντας σε εθελοντικές προσπάθειες με επισκέψεις και προσφορά δώρων στα άτομα σε ιδρύματα. Η παράδοση του Άγιου Βασίλη δεν πρέπει να ταυτίζεται μόνο με τη φιγούρα του καλοκάγαθου γεράκου που φέρνει δώρα σε όλον τον κόσμο-και τα περισσότερα σε εμάς. Θα πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά ότι ο Άγιος Βασίλης που όλοι έχουμε μέσα μας, είναι ένας τρόπος να εκφράσουμε το χριστουγεννιάτικο πνεύμα της αγάπης και της προσφοράς προς τον άλλον.

Κάποια παιδάκια φοβούνται τον Άγιο Βασίλη! Γιατί;

Πολλά μικρά παιδιά φοβούνται τον Άγιο Βασίλη, διότι αποτελεί κάτι εντελώς διαφορετικό από την εμπειρία τους. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ο φόβος τους δεν σχετίζεται αρχικά με τη φιγούρα του Άγιου Βασίλη, όπως αυτή εμφανίζεται στα βιβλία ή τα κινούμενα σχέδια, αλλά αυτός εκδηλώνεται όταν το παιδί δει τη μορφή του Άγιου Βασίλη στο κοινωνικό του περιβάλλον. Ο Άγιος Βασίλης ντύνεται, δείχνει και φέρεται με τρόπο διαφορετικό από την εμπειρία του παιδιού, άρα αποτελεί φαινόμενο άγνωστο, μυστήριο και για αυτό λιγάκι εκφοβιστικό για το παιδί.

Τα μικρά παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν συνηθίσει να βλέπουν κάποιους χαρακτήρες, όπως τον Άγιο Βασίλη ή ήρωες κινουμένων σχεδίων σε μικρό μέγεθος και σε δύο διαστάσεις, σε βιβλία ή στην τηλεόραση. Κάτι τέτοιο διατηρεί μια απόσταση ασφαλείας ανάμεσα στο παιδί και στους χαρακτήρες αυτούς και του δίνει τη σιγουριά ότι δεν μπορούν να το πειράξουν, αφού το ίδιο μπορεί να τους ελέγξει (πχ κλείνει το βιβλίο ή την τηλεόραση). Όταν όμως οι ίδιοι χαρακτήρες παρουσιάζονται ζωντανοί και τρισδιάστατοι, τότε αποκτούν άλλο κύρος στα μάτια του παιδιού, κάτι που μπορεί να το τρομάξει. Το πέρασμα από την εικόνα και το ψεύτικο στο ζωντανό και αληθινό αποτελεί ένα μεγάλο διανοητικό και συναισθηματικό άλμα για το παιδί της προσχολικής ηλικίας. Δεν είναι εύκολο για ένα μικρό παιδί να γεφυρώσει αυτού του είδους τις διαφορετικές πληροφορίες και να κατανοήσει ότι αυτό που βλέπει είναι η μεταφορά της εικόνας στην πραγματικότητα και ότι αυτή θα πρέπει να του δημιουργεί την αίσθηση της ασφάλειας και της σιγουριάς.

Όταν λοιπόν οι γονείς προτρέπουν το παιδί τους να φωτογραφηθεί αγκαλιά με τον Άγιο Βασίλη σε κάποια πλατεία ή να μπει σε ένα κατάστημα έξω από το οποίο μια τρισδιάστατη κούκλα-Άγιος Βασίλης κουνιέται και δίνει ευχές, το παιδί τρομάζει. Ο φόβος αυτός εκδηλώνεται συνήθως με κλάματα και πεισματική άρνηση να πλησιάσει την τρομακτική φιγούρα.

Μάλιστα, κάποια παιδάκια προσχολικής ηλικίας ξεκινούν να φοβούνται τον Άγιο Βασίλη και στη συνέχεια ο φόβος αυτός εξαπλώνεται και σε άλλα φυσικά πρόσωπα που μπορεί να μοιάζουν αμυδρά ή σε κάποια λεπτομέρεια με τον Άγιο Βασίλη (πχ κάποιον θείο με γένια, μια ξαδέρφη με κόκκινο φόρεμα). Σε άλλες περιπτώσεις, το παιδί αρχίζει να φωνάζει και τρέχει να κρυφτεί όταν δει κινούμενα σχέδια με τον Άγιο Βασίλη ή όταν τον δει σε μορφή κούκλας. Τέλος, σε πιο ακραίες περιπτώσεις, ο φόβος αυτός μπορεί να μεταφερθεί και σε οτιδήποτε σχετίζεται με τα Χριστούγεννα, όπως χριστουγεννιάτικα στολίδια, χιονανθρώπους, τις φιγούρες της φάτνης ή και το ίδιο το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Τι έχει συμβεί; Το παιδί γενίκευσε το φόβο του από το συγκεκριμένο, τη μορφή του Άγιου Βασίλη σε οτιδήποτε σχετίζεται με αυτόν, με λίγα λόγια «έμαθε» να φοβάται. Επομένως, το επόμενο βήμα είναι να «ξεμάθει» το φόβο του, ή απλά να μάθει ένα νέο τρόπο να προσεγγίζει τα πράγματα ώστε να μη φοβάται.

Πως θα διώξετε το φόβο του

Στη δική σας αντίδραση βρίσκεται το «κλειδί» της επιτυχίας για να ξεπεράσει το παιδί τον όποιο φόβο του για τον Άγιο Βασίλη.

· Καταρχάς, δεν θα πρέπει να κοροϊδέψετε το παιδί, επειδή φοβάται, ούτε να το υποχρεώσετε να κάνει κάτι που δεν θέλει με την ελπίδα ότι έτσι θα το ξεπεράσει.
Το καλύτερο είναι να αρχίσετε από νωρίς να προετοιμάζετε το παιδί για τη χριστουγεννιάτικη περίοδο. Μπορείτε να ξεκινήσετε δείχνοντας του μερικά χριστουγεννιάτικα στολίδια μαζί με μια φιγούρα του Άγιου Βασίλη και να αφήσετε το παιδί να τα προσεγγίσει, να τα παρατηρήσει και να παίξει μαζί τους. Το παιχνίδι είναι ο καλύτερος τρόπος για να ξεπεράσει το παιδί τους φόβους του, μια που θα αισθάνεται ότι ελέγχει την κατάσταση το ίδιο.
Βοηθήστε το παιδί να ξεπεράσει το φόβο του: αγκαλιάστε το, καθησυχάστε το. Δείξτε ότι καταλαβαίνετε τους φόβους του και μην προσπαθήσετε εκείνη τη στιγμή να του εκλογικεύσετε. Είναι προτιμότερο να πείτε «Καταλαβαίνω ότι φοβάσαι τον Άγιο Βασίλη, σε τρομάζει». Στη συνέχεια εξηγήστε ότι εσείς δεν τον φοβάστε, ότι είναι καλός και μοιράζει δώρα στα παιδιά. Δείξτε στο παιδί τη σιγουριά σας για αυτά που λέτε.
Μην απομονώνετε το παιδί. Μην προσπαθήσετε να το προστατεύσετε κρατώντας το στο σπίτι και αποφεύγοντας κάθε επαφή με το αντικείμενο του φόβου του.
Δώστε στο παιδί την εμπειρία των γιορτών: μπορεί να βοηθήσει στο τύλιγμα των δώρων, στο γιορταστικό στόλισμα και στη μαγειρική. Μέσα από αυτές τις εμπειρίες θα έρθει σε επαφή και με ότι φοβάται.
Δημιουργήστε ένα δικό σας παραμύθι: «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα παιδάκι που φοβόταν τον Άγιο Βασίλη…». Διανθίστε λίγο παραπάνω τους φόβους που είχε το παιδάκι της ιστορίας και τις συμπεριφορές του και τελειώστε το παραμύθι λέγοντας: «Μια μέρα το παιδάκι αυτό σταμάτησε να φοβάται τον Άγιο Βασίλη. Αν και δεν του άρεσε να πάει πολύ κοντά του, του άρεσε να τον βλέπει και να σκέφτεται τα δώρα που θα του φέρει τα Χριστούγεννα. Κι έτσι, το παιδάκι αυτό έζησε καλά κι εμείς καλύτερα».