Οι 5 βασικοί τομείς της ανάπτυξης, τι να περιμένουμε, τι πρέπει να μας ανησυχήσει και πώς απαντάμε σε δύσκολες ερωτήσεις.
Η φάση που μόλις ξεκινά έχει πολλά κοινά στοιχεία με την περίοδο που το παιδί ήταν δυο ετών που σημαίνει ότι η συμπεριφορά του θα είναι γεμάτη εξάρσεις και η καθημερινότητά του (και η δική μας!) γεμάτη ενέργεια και ασυγκράτητη κινητικότητα. Δεν πρέπει να μας πιάνει πανικός. Το παιδί μας, μπαίνοντας στην ηλικία των 4 ετών αρχίζει να συλλέγει εμπειρίες που θα του χρειαστούν για την ηλικία των 5 ετών, οπότε η ηρεμία στην συμπεριφορά και τη ζωή του –ευτυχώς- θα επανέλθουν!
Οι 5 βασικοί τομείς ανάπτυξης
Σώμα
Ο τομέας αυτός δεν παρουσιάζει τεράστιες αλλαγές σε σχέση με το προηγούμενο στάδιο και η σωματική ανάπτυξη ακολουθεί την πορεία της προγενέστερης ηλικιακής περιόδου (3-4).
Κίνηση
Ο συντονισμένες κινήσεις και η ισορροπία που αποκτά το παιδί μόλις μπει στην ηλικία των 4 ετών, είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της κινητικής του ανάπτυξης. Χάρη στη σωματική δύναμη που διαθέτει πια, μπορεί να κάνει επιδέξιες τούμπες και επιτυχημένα άλματα, ενώ το περπάτημά του θα είναι εντυπωσιακά σταθερό, δυναμικό, θα μπορεί να ανεβοκατεβαίνει σκάλες χωρίς να κρατιέται στην κουπαστή, να στροβιλίζεται γύρω από τον άξονά του και πολλά άλλα. Όλη αυτή η πρόοδος δεν μπορεί παρά να ενθουσιάζει το παιδί μας που θα κάνει τεράστιες προσπάθειες να μας καταπλήξει! Γι αυτό θέλει μεγάλη προσοχή και επαγρύπνηση από τη δική μας πλευρά ώστε το παιδί να μην εκτίθεται σε κινδύνους και ατυχήματα που μπορεί να ανακόψουν την επιτυχημένη, ενθουσιώδη πορεία του. Ο έλεγχος των λεπτών κινήσεων είναι τόσο ανεπτυγμένος που το παιδί μας θα μπορεί να φροντίζει μόνο του τον εαυτό του, να ντύνεται (με ελάχιστη, δική μας βοήθεια), να δένει τα κορδόνια του, να πλένει τα δόντια του κλπ. Η κατάκτησή του αυτή στον κινητικό τομέα θα φανεί επίσης στην καλλιτεχνία του. Το παιδί των 4 ετών θα μπορεί να αντιγράφει γεωμετρικά σχήματα, να κάνει ζωγραφιές με πινέλο, να φτιάχνει όμορφα σχέδια με πλαστελίνη κλπ.
Σκέψη και λογική
Το παιδί των 4 ετών έρχεται σε πιο στενή επαφή με έννοιες που πρόκειται να διδαχτεί σε βάθος και να εμπεδώσει όταν κλείσει τα 5 του χρόνια, όταν δηλαδή πάει στο νηπιαγωγείο. Καταλαβαίνει λοιπόν τις ημέρες της εβδομάδας, το γεγονός ότι η μέρα περιλαμβάνει το πρωί, το μεσημέρι, το απόγευμα, το βράδυ κ.α. Το γεγονός αυτό βέβαια δεν πρέπει να ωθεί εμάς τους γονείς προς προσπάθειες που μπορεί να το πιέσουν. Η πρόοδος του παιδιού μας πρέπει να εξελιχθεί ομαλά. Το ότι καταλαβαίνει τις έννοιες του χρόνου όπως ότι η ώρα έχει λεπτά, δεν σημαίνει ότι μπορούμε να το πιέσουμε να μάθει να λέει την ώρα! Κάτι τέτοιο θα γεμίσει το παιδί άγχος ενώ κάθε αποτυχημένη προσπάθεια θα του μειώσει την αυτοπεποίθηση. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε όμως είναι να το βοηθήσουμε να εξελίξει τις ικανότητές του. Αν για παράδειγμα έχουμε διαπιστώσει ότι το παιδί μας έχει μια κλίση στη ζωγραφική, μπορούμε, πάντα χωρίς πίεση και υπερβολές, να το γράψουμε σε ένα τμήμα εκμάθησης της αγαπημένης του τέχνης. Επίσης, όταν το παιδί μας μπει στην ηλικία των 4 και μέχρι τα 5 του χρόνια, δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν το δούμε να διατυπώνει ερωτήσεις όπως: «Πώς έγινε ο κόσμος;», «Γιατί ο ουρανός είναι γαλάζιος;», «Τι είναι ο θάνατος;» κ.α. Με γλώσσα απλή και κατανοητή, με σοβαρότητα και αληθινές εξηγήσεις (όχι ψέματα) απαντάμε στα ερωτήματα του παιδιού και το βοηθάμε να συγκροτήσει την εικόνα του για τον κόσμο.
Ομιλία και επικοινωνία
Μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις του παιδιού των 4 ετών, είναι η γλώσσα. Μπορεί να μην είναι ακόμη σε θέση να αρθρώσει κάποια σύμφωνα (φ, β, σ, ζ, θ, ρ), όμως θα πρέπει να μιλάει σωστά κατά 90% και το παθητικό λεξιλογιό του θα φτάσει τις 2800 λέξεις μέχρι την ηλικία των 5 ετών! Ανάμεσα σε αυτές τις λέξεις, θα υπάρξουν φυσικά και βρισιές. Δεν θα πρέπει όμως να ανησυχήσουμε νομίζοντας ότι μεγαλώνουμε ένα παιδί χωρίς καλούς τρόπους. Στην πραγματικότητα το παιδί δεν γνωρίζει τη σημασία των λέξεων που χρησιμοποιεί, παρά αντιλαμβάνεται το έντονο φορτίο που κουβαλούν. Για αυτό και θα παρατηρήσουμε ότι το παιδί τις χρησιμοποιεί συνήθως σε στιγμές έντασης. Ο καλύτερος χειρισμός είναι να αγνοούμε το παιδί όταν χρησιμοποιεί βρισιές και φυσικά να προσπαθούμε να δίνουμε εμείς το καλό παράδειγμα. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και κάθε φορά που το παιδί χρησιμοποιεί λέξεις τις καθημερινότητας, εκφέροντάς τις έντονα, σαν να ήταν βρισιές. Ο δικός μας θυμός, σε αυτές τις περιπτώσεις, έχει το αντίθετο από το ζητούμενο αποτέλεσμα. Το χιούμορ επίσης θα είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας σε αυτή τη φάση ζωής του παιδιού μας. Περισσότερα στον Οδηγό ανάπτυξης ομιλίας και στο θέμα Παιδιά με καλή συμπεριφορά.
Συναισθήματα
Η φαντασία και πάλι κυριαρχεί στο παιδί των 4 ετών μόνο που τώρα, σε αντίθεση με την προηγούμενη περίοδο, το παιδί θα μπορεί να διακρίνει τη διαφορά ανάμεσα στο φανταστικό και το πραγματικό. Τα παιχνίδια μίμησης και ρόλων θα είναι τα αγαπημένα του! Η σχέση του παιδιού των 4 ετών με τους ενηλίκους επίσης θα εξελιχθεί σημαντικά σε αυτή τη φάση. Το παιδί νιώθει αρκετά μεγάλη αυτοπεποίθηση ώστε να εκδηλώνει στους ενηλίκους του περίγυρού του τα συναισθήματά του, χωρίς να φοβάται, να ντρέπεται ή να διστάζει. Το ενδιαφέρον για τη σεξουαλικότητα επίσης θα εμφανιστεί όταν το παιδί γίνει 4 ετών, θα γνωρίζει πια κάποιες βασικές διαφορές ανάμεσα στο ίδιο και στα παιδιά του αντίθετου φύλου και θα κάνει ερωτήσεις όπως: «Πώς γίνονται τα μωρά;». Η δική μας ψυχραιμία, οι απλές, κατανοητές απαντήσεις, χωρίς πολλές λεπτομέρειες, θα ικανοποιήσουν την περιέργεια του παιδιού.
Κοινωνικότητα
Όταν το παιδί μας γίνει 4 ετών μπορούμε πια να μιλάμε για κοινωνική ζωή! Μπορεί μάλιστα να έχει ήδη αποφασίσει για τον «καλύτερό» του φίλο. Το στάδιο αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ανάπτυξη της κοινωνικότητας του παιδιού, για αυτό και εμείς, ως γονείς, οφείλουμε να του εξασφαλίζουμε την καθημερινή παρέα (κατά προτίμηση με παιδιά της ίδιας πάνω-κάτω ηλικίας). Πλέον, το παιδί μας δεν θα μοιράζεται τον ελεύθερό του χρόνο με τα άλλα παιδιά, απλώς για να παίξει μαζί τους. Τώρα θα συζητάει με τους φίλους του, θα ανταλλάσσει σκέψεις, απόψεις, ιδέες, θα αντιγράφει συμπεριφορές, θα θέλει να μοιάζει με τις πράξεις ή τις συνήθειές του στους άλλους. Αυτό ενδεχομένως να έχει ως αποτέλεσμα την ρήξη στις σχέσεις μας μαζί του, γεγονός απόλυτα φυσιολογικό και –ευτυχώς- παροδικό. Η ανάθεση ευθυνών και ο έπαινος εκ μέρους μας, θα δώσει στο παιδί την αυτοπεποίθηση που χρειάζεται για την κοινωνική του ανάπτυξη.
Πηγή: www.babyspace.gr
Πολύ ωραίο blog, συγχαρητήρια!
ΑπάντησηΔιαγραφή