Πως θα τις βάλετε σε ρυθμό
- Λίγο πριν από την περίοδο
- Στην εγκυμοσύνη
- Στην εμμηνόπαυση
Υποφέρετε από νεύρα, άγχος, πονοκεφάλους λίγες ημέρες πριν από την έναρξη της περιόδου; Αν αναρωτιέστε τι φταίει για τα συμπτώματα αυτά που σας φέρνουν εκτός εαυτού και σας κάνουν να ενεργείτε σαν ταύρος σε υαλοπωλείο, ίσως θα πρέπει να ελέγξετε τις ορμονικές σας διακυμάνσεις, οι οποίες ευθύνονται σε μεγάλο ποσοστό για τον εκνευρισμό και γενικά τη συμπεριφορά του οργανισμού σας τις συγκεκριμένες μέρες. Δεν είναι, όμως, μόνο αυτή η περίπτωση που οι ορμόνες σας επηρεάζουν. Οι πρωινές ναυτίες, η αίσθηση ότι ταξιδεύετε σε φουρτουνιασμένη θάλασσα, η τάση υπνηλίας-κυρίως μετά τα γεύματα-και τα "σκαμπανεβάσματα" στη διάθεση στις αρχές της εγκυμοσύνης φανερώνουν πως ο "χορός των ορμονών" έχει ήδη αρχίσει. Και βέβαια στις ορμονικές διακυμάνσεις αποδίδονται οι εφιδρώσεις, οι εξάψεις και η δυσκολία να κοιμηθείτε, αν είστε γυναίκα σε εμμηνόπαυση. Μάθετε, λοιπόν, ποιες είναι οι ορμόνες που σας επηρεάζουν αλλά και πως θα ξεπεράσετε πιο ανώδυνα τα προβλήματα που σας δημιουργούν.
Γιατί έχω νεύρα πριν από την περίοδο;
Η πλειοψηφία των ειδικών υποστηρίζει πως μια από τις αιτίες του έντονου εκνευρισμού, ο οποίος εμφανίζεται σε ένα ποσοστό 20-40% στις γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας λίγο πριν από την περίοδο, είναι η υπερέκκριση των οιστρογόνων από τις ωοθήκες και η μείωση της προγεστερόνης. Άλλοι, πάλι, ισχυρίζονται ότι εκτός από τη διαταραχή των συγκεκριμένων ορμονών ευθύνονται και άλλες ορμόνες (οι ενδορφίνες) καθώς και νευρομεταβιβαστές (όπως η σεροτονίνη), που μειώνονται στις γυναίκες πριν από την περίοδο.
- Πως θα ανακουφίσετε τα συμπτώματα. Παίρνοντας μαγνήσιο και βιταμίνη Β6, απαντούν οι ειδικοί, έπειτα από μελέτη σε γυναίκες που βίωναν έντονες στρεσογόνες καταστάσεις και ψυχολογικές μεταπτώσεις λίγο πριν από την εμμηνορρυσία τους.
- Επίσης η τακτική αεροβική άσκηση (1 ώρα, 3-5 φορές την εβδομάδα) μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου), επειδή αυξάνει την παραγωγή των ενδορφινών (το φυσικό παυσίπονο του σώματος) καθώς και τα επίπεδα σεροτονίνης.
- Ορισμένες τεχνικές χαλάρωσης, όπως οι βαθιές ασκήσεις αναπνοής, ο διαλογισμός και η γιόγκα, έχουν αποδειχτεί επίσης ευεργετικές.
Η προγεστερόνη, τα οιστρογόνα, η προλακτίνη και η ρελαξίνη είναι οι ορμόνες που αυξάνονται περισσότερο στην εγκυμοσύνη, δημιουργώντας πολλές και συγκλονιστικές αλλαγές στον οργανισμό της μέλλουσας μαμάς (ψυχολογικές και σωματικές). Επίσης στο "χορό των ορμονών" προστίθεται και μια ακόμα ορμόνη, η χοριακή γοναδοτροπίνη, που δεν υπήρχε πριν από τη σύλληψη. Παράλληλα δημιουργείται και ο πλακούντας ο οποίος αναλαμβάνει την προστασία του εμβρύου μέχρι τη γέννα και παράγει και αυτός με τη σειρά του πολλές ορμόνες. Γενικά, μεταξύ πλακούντα, ενδοκρινών αδένων του εμβρύου και της μητέρας υπάρχει μια αρμονική συνεργασία. Ωστόσο, η υπερπαραγωγή ορμονών, που σημειώνεται κυρίως στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, κάνει συχνά τη μέλλουσα μητέρα να υποφέρει από ναυτίες, εμετούς, καούρες αλλά και ψυχολογικές μεταπτώσεις.
- Πως θα ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της λοχείας να απαλλαγείτε από όποιες ενοχλήσεις και συμπτώματα δυσκολεύουν την καθημερινότητα σας, τονίζουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ. Ανάμεσα τους: τα ανθοϊάματα Μπαχ, η ομοιοπαθητική, η μουσικοθεραπεία, η ρεφλεξολογία και η γιόγκα.
- Αν αντιμετωπίζετε καούρες και προβλήματα ναυτίας, ορισμένα βότανα και αρωματικά φυτά, όπως τα αφεψήματα χαμομηλιού, μέντας, τίλιου και φασκόμηλου, αποδεικνύονται εξαιρετικά ωφέλιμα. Λειτουργούν επίσης ως ήπια κατασταλτικά της δυσπεψίας. Ακόμα, καθιερώστε μικρά και συχνά γεύματα, αποφεύγοντας τα λιπαρά φαγητά, που δυσκολεύουν την πέψη.
Είναι γνωστό ότι οι βασικές ορμόνες του φύλου στις γυναίκες είναι τα οιστρογόνα (παράγονται από τις ωοθήκες) και στους άντρες η τεστοστερόνη (παράγεται από τους όρχεις). Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις (λόγω σοβαρών καταστάσεων), μπορεί να υπάρχει υπερπαραγωγή οιστρογόνων στους άντρες ή αντίστοιχα ανδρογόνων στις γυναίκες.
- Στις γυναίκες: Η υπερπαραγωγή ανδρογόνων (με κύριο εκπρόσωπο τους την τεστοστερόνη) γίνεται στις ωοθήκες (η πιο συνηθισμένη περίπτωση είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών). Χαρακτηριστικό της νόσου είναι η απεικόνιση των ωοθηκών με πολλαπλές μικρές κύστεις. Πρόκειται για πάθηση που, εκτός από υπερτρίχωση, συνοδεύεται και από διαταραχές στην έμμηνο ρύση, πιθανή ακμή και διαταραχή στη γονιμοποιητική ικανότητα, παχυσαρκία. Αντιμετωπίζεται με λήψη ειδικών φαρμάκων, αντισυλληπτικά, αντιανδρογόνα κα.
- Στους άντρες: Η υπερπαραγωγή οιστρογόνων είναι σπάνια και χρειάζεται ειδική διερεύνηση και αντιμετώπιση. Αλλά, αν συμβεί, μπορεί να επηρεάσει τόσο τη διάθεση όσο και το σωματότυπο, προσδίδοντας γυναικεία χαρακτηριστικά.
Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική κατάσταση, που συμβαίνει συνήθως ανάμεσα στα 48 και 52 χρόνια. Όπως επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Πανουλής, λέκτορας μαιευτικής & γυναικολογικής κλινικής, εμμηνόπαυση για τη γυναίκα σημαίνει ότι δεν ανησυχεί πλέον για την περίοδο της ή αν θα μείνει έγκυος. Σημαίνει επίσης ότι οι ωοθήκες της σταματούν να παράγουν οιστρογόνα (ομάδα ορμονών που υπολογίζεται ότι επιδρούν σε 300 διαφορετικούς ιστούς του σώματος και όχι μόνο σε αυτούς που συμμετέχουν στη διαδικασία της αναπαραγωγής). Αυτή όμως η απότομη πτώση των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση είναι δυνατόν να προκαλέσει πολλές αλλαγές στο γυναικείο οργανισμό. Μερικές από τις πιο συνηθισμένες είναι: οι εξάψεις (κοκκίνισμα του προσώπου που συνοδεύεται από αίσθημα έντονης ζέστης), οι νυχτερινές εφιδρώσεις, η ατροφία και η ξηρότητα του κόλπου, η ευπάθεια της κύστης σε λοιμώξεις, η ψυχολογική αναστάτωση (στρες, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη), η αϋπνία, οι ημικρανίες, η μειωμένη λίμπιντο (λόγω επώδυνης συνουσίας) κλπ.
- Πως θα ανακουφίσετε τα συμπτώματα. Η κλασική αντιμετώπισι της εμμηνόπαυσης είναι η ορμονοθεραπεία, που σήμερα γίνεται με δισκία (από το στόμα), διαδερμικά αυτοκόλλητα, κολπικά ένθετα και αλοιφές, η οποία στοχεύει να υποκαταστήσει στον οργανισμό τα οιστρογόνα, που παύουν να παράγονται.
- Τελευταία, αρκετοί ειδικοί συστήνουν ως θεραπευτική αγωγή και φυτο-οιστρογόνα, τα οποία χορηγούνται με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής. Πρόκειται για ενώσεις που βρίσκονται σε διάφορα φυτά και έχουν την ιδιότητα να "μιμούνται" τη δράση των οιστρογόνων που παράγει φυσιολογικά ο οργανισμός.
- Η λήψη της βιταμίνης Ε βοηθά επίσης, γιατί επιδρά έμμεσα στη ρύθμιση των ορμονών, περιορίζοντας έτσι τις εξάψεις και την ξηρότητα του κόλπου. Επιπλέον, η συγκεκριμένη βιταμίνη συμβάλλει και στην προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος (είναι γνωστό ότι λόγω της απότομης πτώσης των οιστρογόνων, μετά την εμμηνόπαυση η γυναίκα γίνεται πιο ευάλωτη στις καρδιοπάθειες).
- Την κυτταρίτιδα, η οποία οφείλεται στα οιστρογόνα, τα οποία ευνοούν τα λιποκύτταρα και το σχηματισμό νερού γύρω τους. Ενώ, αντίθετα, η τεστοστερόνη υποβοηθά τη συμπαγή υφή του συνδετικού ιστού, επιδρώντας μάλλον αρνητικά στα λιποκύτταρα (για αυτό οι άντρες δεν έχουν κυτταρίτιδα).
- Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι που δημιουργούνται από τις μυϊκές ίνες της μήτρας. Το ποσοστό εμφάνισης τους είναι 20-25 % σε γυναίκες πάνω από 35 χρονών, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει πως δεν μπορούν να εμφανιστούν και σε μικρότερες ηλικίες. Έξαρση παρουσιάζουν στη δεκαετία 35-45 χρονών, και ο κύριος δημιουργός τους είναι τα οιστρογόνα. Αντίθετα, με την εμφάνιση της κλιμακτηρίου, η προγεστερόνη (ορμόνη της μητρότητας) δρα ανασταλτικά στη δημιουργία ινομυωμάτων, με αποτέλεσμα αυτά να συρρικνώνονται. Επίσης, τα ινομυώματα αυξάνουν το μέγεθος τους όσο διαρκεί η εγκυμοσύνη.
- Τη μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση, που προκύπτει από την αυξημένη απώλεια οστικής μάζας, η οποία παρατηρείται μετά την εμμηνόπαυση και οφείλεται σε ανεπάρκεια οιστρογόνων. Επίσης, αυτή η μορφή οστεοπόρωσης εμφανίζεται και σε γυναίκες με πρόωρη εμμηνόπαυση, των οποίων οι ωοθήκες δεν λειτουργούν κανονικά, ή σε περιπτώσεις ωοθηκεκτομής.
Τελικά όλα τα δύσκολα εμείς οι γυναίκες τα περνάμε.
Και οι ορμόνες.... χορεύουν