Μία στις είκοσι εγκύους περίπου ζει με in σκιά του διαβήτη της κύησης, αυτή της μορφής διαβήτη που εμφανίζεται μόνο στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Οι ορμόνες που εκκρίνονται από τον πλακούντα, το όργανο που παρέχει τροφή στο αγέννητο μωρό μέσω του ομφάλιου λώρου, κάνουν τα κύτταρα της μέλλουσας μητέρας ανθεκτικά στην επίδραση της ινσουλίνης, της ορμόνης που μειώνει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Εξαιτίας αυτής της ανθεκτικότητας στην ινσουλίνη ο οργανισμός δεν χρησιμοποιείτο σάκχαρο του αίματος όπως θα έπρεπε. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η φύση σκόπιμα κάνει τις μέλλουσες μαμάδες ανθεκτικές στην ινσουλίνη, ώστε να αυξάνεται η ποσότητα του σακχάρου και των θρεπτικών ουσιών που διαθέτουν στο μωρό τους που αναπτύσσεται. Καμιά φορά όμως, το σάκχαρο του αίματος φτάνει σε επικίνδυνα για την υγεία επίπεδα, προκαλώντας προβλήματα και στη μητέρα και το παιδί Οι επιστήμονες δεν έχουν βρει ακόμη με βεβαιότητα την αιτία, αλλά ο διαβήτης της κύησης δεν μπορεί να προληφθεί όπως ο διαβήτης τύπου 2 (ο διαβήτης των ενηλίκων). Όπως δηλώνει και το όνομα του, ο διαβήτης της κύησης, ο οποίος συνήθως ξεκινά κατά τον πέμπτο ή έκτο μήνα της κύησης, εμφανίζεται μόνο σε εγκύους, οι οποίες δεν έπασχαν προηγουμένως από διαβήτη τύπου 1 ή 2. Ωστόσο, οι επικίνδυνοι παράγοντες είναι ίδιοι με του διαβήτη τύπου 2: οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, υπερβολικό βάρος, ορισμένα φυλετικά χαρακτηριστικά ή εμφάνιση διαβήτη της κύησης σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
Ποιες είναι οι πιθανές συνέπειες για το μωρό
Συνήθως, όταν η μητέρα έχει παρουσιάσει διαβήτη της κύησης, το μωρό γεννιέται μεγάλο εξαιτίας της μεγάλης ποσότητας σακχάρου του αίματος που περνά μέσω του πλακούντα από τη μητέρα προς αυτό. Τα μωρά με μακροσωμία (όπως είναι ο ιατρικός όρος για το υπερβολικό βάρος του νεογνού) έχουν αυξημένες πιθανότητες να τραυματιστούν κατά τον τοκετό, να γεννηθούν με καισαρική τομή και να παρουσιάσουν χαμηλή περιεκτικότητα σακχάρου στο αίμα, ίκτερο κατά τις πρώτες ημέρες μετά τη γέννηση ή σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας (RDS), διαταραχή που δυσκολεύει την αναπνοή. Μεγαλώνοντας έχουν αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2. Παρ' όλ' αυτά, ακόμη κι αν έχετε ήδη παρουσιάσει διαβήτη της κύησης ή ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου, μην πανικοβάλλεστε. Οι περισσότερες γυναίκες αντιμετωπίζουν με επιτυχία το πρόβλημα και γεννούν υγιέστατα παιδάκια
Κάντε νωρίς τις εξετάσεις
Σε κάθε περίπτωση, είναι ζωτικής σημασίας η όσο το δυνατό πιο έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του διαβήτη της κύησης. Απαιτείται συνεχής παρακολούθηση της διατροφής και της άσκησης και έλεγχος από το μαιευτήρα και τον ειδικό στην προγεννητική φροντίδα (γιατρός που ειδικεύεται σε εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου). Αλλά και μετά τον τοκετό, θα πρέπει να παρακολουθείτε στενά το σάκχαρο στο αίμα σας, γιατί ο διαβήτης της κύησης αυξάνει τον κίνδυνο μεταγενέστερης εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
Οι εξετάσεις για το διαβήτη της κύησης ανήκουν στη ρουτίνα της προγεννητικής φροντίδας. Οι περισσότερες γυναίκες υποβάλλονται σε εξέταση ανοχής της γλυκόζης από το στόμα (OGTT). Σε αυτή την εξέταση, θα σας δώσουν να πι- είτε ένα διάλυμα γλυκόζης και μετά από μία ώρα θα πάρουν δείγμα αίματος από το χέρι σας για να ελεγχθεί η περιεκτικότητα σε γλυκόζη. Τιμή ίση ή μεγαλύτερη από 140 mg/dl σημαίνει την παρουσία διαβήτη της κύησης, αλλά ο γιατρός σας θα σας ζητήσει να κάνετε περαιτέρω εξετάσεις για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Σε αυτή την περίπτωση θα μείνετε νηστική όλο το προηγούμενο βράδυ και την επομένη το αίμα σας θα ελέγχεται κάθε ώρα επί τρεις ώρες.
Παρότι οι περισσότερες μέλλουσες μαμάδες υποβάλλονται σε εξετάσεις για την παρουσία διαβήτη της κύησης στην αρχή του τρίτου τριμήνου, ρωτήστε το γιατρό σας μήπως μπορείτε να κάνετε τις εξετάσεις νωρίτερα. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι όσο πιο νωρίς γίνουν οι εξετάσεις τόσο πιο νωρίς τίθεται υπό έλεγχο η πάθηση και μειώνεται ο κίνδυνος συγγενών ανωμαλιών, λοιμώξεων και πρώιμου τοκετού. Πάντως, η σωστή διατροφή και η άσκηση συνήθως αρκούν για να διατηρηθούν οι τιμές του σακχάρου στο αίμα σας σε αποδεκτά επίπεδα (90-130 mg/dl πριν τα γεύματα και λιγότερο από 180 mg/dl δύο ώρες μετά από το γεύμα).
Όταν η εγκυμοσύνη φτάσει στο τέλος της, υποχωρεί και ο διαβήτης. Ωστόσο, δύο στις τρεις γυναίκες στις οποίες εμφανίστηκε, τον εμφανίζουν και στις επόμενες εγκυμοσύνες τους, ενώ υπάρχουν 50% πιθανότητες να αναπτύξουν αργότερα διαβήτη τύπου 2. Ως εκ τούτου, εάν παρουσιάσατε διαβήτη της κύησης, θα πρέπει να παρακολουθείτε σχολαστικά το βάρος σας, να γυμνάζεστε και να ακολουθείτε υγιεινή διατροφή σε όλη την υπόλοιπη ζωή σας.
Εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου και σκοπεύετε να μείνετε έγκυος, φροντίστε να χάσετε όλα τα περιττά κιλά. Εάν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είστε υπέρβαρη, αυξάνετε τις πιθανότητες να εμφανίσετε διαβήτη αλλά και επικίνδυνα υψηλή πίεση του αίματος (προεκλαμψία).
6 μέτρα ελέγχου
Παρότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι πρόληψης του διαβήτη της κύησης, ας δούμε τι μπορείτε να κάνετε για να εξασφαλίσετε την υγεία του μωρού σας και τη δική σας.
1. Να παίρνετε βάρος αργά και σταθερά
Το υπερβολικό βάρος στην εγκυμοσύνη θα κάνει το αίμα σας ακόμη πιο ανθεκτικό στην ινσουλίνη από όσο ήταν ήδη. Εάν έχετε φυσιολογικό βάρος στην αρχή της εγκυμοσύνης, θα πάρετε 12-16 κιλά. Εάν είστε ήδη υπέρβαρη, προσπαθήστε να περιορίσετε το βάρος που θα πάρετε σε 7-12 κιλά. Ζητήστε από το γιατρό σας να σας συστήσει ένα διαιτολόγο, ο οποίος θα σας βοηθήσει να καλύψετε τις διατροφικές σας ανάγκες χωρίς να παχύνετε υπερβολικά. Μην κάνετε δίαιτες για να χάσετε βάρος. Και εσείς και το μωρό σας χρειάζεστε τις σωστές θρεπτικές ουσίες για να είστε υγιείς. Εάν σας λείπουν κιλά, προσπαθήστε να παίρνετε σταθερά βάρος σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
2. Να κάνετε ήπια γυμναστική μισή ώρα την ημέρα
Ακόμη και ένας μικρός καθημερινός περίπατος θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε το διαβήτη της κύησης. Η άσκηση κάνει τα μυϊκά κύτταρα πιο ευαίσθητα στην ινσουλίνη, ακόμη κι αν δεν χάνετε βάρος. Επιπλέον, η ήπια άσκηση συμβάλλει στην αντιμετώπιση και άλλων προβλημάτων που συνδέονται με την κύηση, όπως πόνος στην πλάτη, κατακράτηση υγρών, δυσκοιλιότητα.
3. Να τρώτε για δύο, όχι για περισσότερους
Το να τρώτε τις σωστές ώρες τις σωστές ποσότητες είναι ο καλύτερος τρόπος για να ελέγχετε το σάκχαρο του αίματος. Μια έγκυος γυναίκα (με εξαίρεση όσες περιμένουν περισσότερα από ένα παιδιά) χρειάζεται ημερησίως μόνο 300 θερμίδες επιπλέον για να θρέψει το αγέννητο παιδί της.
4. Να τρώτε μικρά γεύματα
Κάθε μητέρα ξέρει ότι στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να νιώθει χορτάτη πριν καν καθίσει στο τραπέζι. Η λύση είναι να τρώτε πολλά μικρά γεύματα στη διάρκεια της ημέρας και όχι τρία μεγάλα.
Όπως δείχνουν οι έρευνες, αυτά τα μικρογεύματα, πέρα από το ότι σας βοηθούν να ξεπεράσετε την αίσθηση του κορεσμού, βοηθούν και στη διατήρηση της ινσουλίνης σε χαμηλά επίπεδα.
5. Να παρακολουθείτε το σάκχαρο του αίματος
Εάν έχετε παρουσιάσει διαβήτη της κύησης, να ελέγχετε το αίμα σας σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας ώστε και εσείς και ο γιατρός σας να γνωρίζετε κατά πόσον οι αλλαγές στον τρόπο ζωής σας ήταν αρκετές για να διατηρηθεί το σάκχαρο σε φυσιολογικά επίπεδα ή χρειάζεστε φάρμακα. Ο γιατρός θα σας δείξει πώς θα παίρνετε μια σταγόνα αίμα με μια ειδική αποστειρωμένη βελόνα (lancet) και πώς θα την ελέγχετε. Εάν σας τρομάζει η σκέψη ότι θα παίρνετε μόνη σας αίμα, θα χαρείτε να μάθετε ότι υπάρχουν νέα συστήματα παρακολούθησης, όπως το ρολόι GlucoWatch που παίρνει αυτόματα δείγμα και δίνει αποτελέσματα μέσα σε 10 λεπτά. Ενημερωθείτε από το ασφαλιστικό ταμείο ή την ασφαλιστική εταιρεία σας εάν καλύπτει τα έξοδα για τις συσκευές αυτές
6. Να προγραμματίσετε τσεκ-απ μετά τον τοκετό
Θα περάσουν αρκετές εβδομάδες από τη γέννηση του μωρού σας μέχρι να υποχωρήσει ο διαβήτης. Για να βεβαιωθείτε ότι έχει υποχωρήσει, ο γιατρός θα σας ζητήσει μια σειρά από εξετάσεις αίματος -συνήθως την επομένη του τοκετού, μετά από 6 εβδομάδες και, εάν τα αποτελέσματα είναι φυσιολογικά, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο
Έχετε ήδη διαβήτη; Μην ανησυχείτε, απλώς ελέγξτε τον
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ειδικοί δεν αποτρέπουν τις γυναίκες με διαβήτη να γεννήσουν παιδιά. Το μυστικό είναι ο σωστός έλεγχος του σακχάρου του αίματος, όχι μόνο στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και πριν και μετά από αυτή. Ο Αμερικανικός Σύλλογος για την Καταπολέμηση του Διαβήτη συνιστά να θέσετε πλήρως υπό έλεγχο το σάκχαρο 3 με 6 μήνες πριν συλλάβετε το μωρό σας, ώστε να είστε σίγουρη ότι το παιδάκι σας θα έχει το σωστό περιβάλλον στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Εάν έχετε διαβήτη τύπου 1 ή 2 και παίρνετε ινσουλίνη, θα χρειαστεί να αυξήσετε τη δόση. Εάν έχετε διαβήτη τύπου 2 και παίρνετε φάρμακα από το στόμα, θα χρειαστεί να τα αντικαταστήσετε με ινσουλίνη, κατά προτίμηση πριν μείνετε έγκυος. Έτσι θα εξασφαλίσετε ότι το σάκχαρο του αίματος θα βρίσκεται σε φυσιολογικά επίπεδα πριν τη σύλληψη του μωρού σας.
Κανένα φάρμακο δεν αποτελεί από μόνο του τη λύση για την πρόληψη των επιπλοκών του διαβήτη της κύησης. Για να υπάρξουν καλά αποτελέσματα, απαιτείται η ενεργή συμμετοχή της γυναίκας στη φροντίδα της και η στενή παρακολούθηση των επιπέδων του σακχάρου του αίματος, ώστε όποιο φάρ-μακο κι αν χρησιμοποιείτε να είναι αποτελεσματικό. Θα πρέπει επίσης να παρακολουθείτε συχνά το σάκχαρο του αίματος -όσο συχνά σας υποδεικνύει ο γιατρός σας- και να ακολουθείτε τις συμβουλές που σας δίνουν οι ειδικοί για τη διατροφή και τη φυσική άσκηση.
Εάν οι αλλαγές στη διατροφή και την άσκηση δεν αρκούν για να ελέγξετε το σάκχαρο, ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει να κάνετε ενέσεις ινσουλίνης. Ωστόσο, υπάρχει πια ένα φάρμακο που μπορεί να αποδειχτεί εξίσου αποτελεσματικό και ασφαλές. Στο πλαίσιο μιας έρευνας με 404 γυναίκες με διαβήτη της κύησης, σε κάποιες έγιναν ενέσεις ινσουλίνης και σε άλλες χορηγήθηκε γλυβουρίδη από το στόμα (ένα φάρμακο με τη μορφή χαπιού, που υποκινεί το πάγκρεας να παράγει ινσουλίνη). Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στην υγεία τους. Τα μωρά που γεννήθηκαν από τις δύο ομάδες είχαν περίπου το ίδιος βάρος και τα ίδια επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Οι γυναίκες με διαβήτη της κύησης έχουν συνηθίσει στις ενέσεις ινσουλίνης, γιατί τα αποτελέσματα της γλυβουρίδης ήταν μέχρι στιγμής άγνωστα. Αυτή η μελέτη σημαίνει ότι η λήψη ενός χαπιού αποτελεί μια καλή εναλλακτική λύση και μπορεί να βοηθήσει περισσότερες γυναίκες να ελέγξουν το διαβήτη
Να περπατάτε, κάνει καλό!
Η σωματική άσκηση βοηθά τις γυναίκες με διαβήτη της κύησης να μειώσουν την αντοχή στην ινσουλίνη που αποτελεί βασική αιτία της πάθησης. Οι γιατροί συνιστούν στις μέλλουσες μαμάδες άσκηση 20-30 λεπτών ημερησίως. Ζητήστε την έγκριση του γιατρού σας πριν διαλέξετε οποιοδήποτε είδος γυμναστικής.
Πάντως, ο καθημερινός περίπατος όχι μόνο μειώνει τις πιθανές επιπτώσεις του διαβήτη της κύησης, αλλά σε πολλές περιπτώσεις καταπολεμά οριστικά την πάθηση. Ένας μόνο μυς στη διάρκεια της φυσικής άσκησης αυξάνει την κατανάλωση σακχάρου του αίματος μέχρι 35 φορές. Δεδομένου ότι οι μύες χρησιμοποιούν σημαντικά περισσότερη γλυκόζη από όση το λίπος, η άσκηση συμβάλλει στη μείωση του σακχάρου κατά τη διάρκεια της άσκησης και για αρκετή ώρα μετά από αυτήν, ανάλογα με τη διάρκεια και την ένταση της δραστηριότητας. Επίσης, εάν παρουσιάσετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα, σταματήστε αμέσως τη σωματική άσκηση και συμβουλευτείτε το γιατρό σας:
• Πόνο στην ηβική περιοχή, στην κοιλιά ή στην πλάτη
• Ζαλάδα ή λιποθυμία
• Λαχάνιασμα ή δυσκολία στο περπάτημα
• Δυνατούς χτύπους στην καρδιά
• Αιμορραγία, εκκρίσεις ή συσπάσεις της
μήτρας
•Ακινησία του εμβρύου
Διαβήτης κύησης | Πως θα τον αντιμετωπίσετε