Όπως σε κάθε μολυσματική ασθένεια έτσι και στην περίπτωση του κοκίτη και της οστρακιάς, το παιδί σας μπορεί να τις "κολλήσει" εύκολα, ακόμη περισσότερο όταν πηγαίνει στον παιδικό σταθμό ή το σχολείο, οπότε έρχεται σε συνεχή επαφή με πολλά παιδάκια. Για αυτό πέρα από τις τακτικές επισκέψεις στον παιδίατρο και τους προγραμματισμένους εμβολιασμούς του παιδιού σας χρειάζεται να τηρείτε και στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής. Ας δούμε, όμως, την κάθε περίπτωση ξεχωριστά, ώστε να είστε καλά προετοιμασμένοι στην περίπτωση που και το δικό σας παιδί προσβληθεί από κάποια ασθένεια.
1. ΚΟΚΙΤΗΣ
Ο κοκίτης είναι μια μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από το βακτήριο "Bordetella pertussis" και είνια ιδιαίτερα μεταδοτική. Δεν υπάρχει όμως λόγος να πανικοβάλλεστε, γιατί εάν έχετε φροντίσει να επισκεφτείτε τον παιδίατρο και έχει κάνει στο παιδί σας το αντίστοιχο εμβόλιο για τον κοκίτη, τότε διαθέτει τα αντισώματα και επομένως είναι δύσκολο να προβληθεί από τον ιό.
Πως μεταδίδεται;
Η συγκεκριμένη ασθένεια μεταδίδεται πολύ εύκολα. Συγκεκριμένα μπορεί να κολλήσει κάποιος με΄σω του βήχα, αλλά δεν μεταδίδεται μέσω αντικειμένων που ίσως έχει αγγίξει ο ασθενής. Για να εκδηλωθεί η ασθένεια χρειάζονται από 1 έως 3 εβδομάδες, καθώς τόσο διαρκεί η επώαση του ιού. Συνήθως εκδηλώνεται μέσα σε δέκα ημέρες.
Συμπτώματα.
Η αρρώστια βρίσκεται για 1 με 2 εβδομάδες σε λανθάνουσα κατάσταση (περίοδος επώασης), κατά την οποία εκδηλώνεται με βρογχίτιδα, δυνατό συνάχι και φαρυγγίτιδα. Πολλές φορές εμφανίζεται και πολύ ψηλός πυρετός. Ο κοκίτης σε αυτή τη φάση διαρκεί 10-15 μέρες. Στη συνέχεια εμφανίζονται παροξυσμοί βήχα και καθυστέρηση της αναπνοής, που "σφυρίζει". Οι παροξυσμοί καταλήγουν σε απόχρεμψη (αποβολή από το στόμα) λεπτόρευστων φλεγμάτων. Ο βήχας του κοκίτη είναι εξαντλητικός και οι κρίσεις κυμαίνονται μεταξύ 10 και 40 την ημέρα. Μετά από 20 ή 30 μέρες ο βήχας δεν είναι συνήθης και γίνεται πιο ήπιος. Η ανάρρωση διαρκεί πολύ και για να θεραπευτεί τελείως ο άρρωστος χρειάζεται να περάσουν αρκετές εβδομάδες ή και μήνες.
Στην αρχική του φάση ο κοκίτης (καταρροϊκό στάδιο) παρουσιάζει συμπτώματα όπως το κοινό κρυολόγημα. Μετά από 1 έως 2 εβδομάδες, εμφανίζεται ένας έντονος παροξυσμικός βήχας με επεισόδια δυσκολίας της αναπνοής (παροξυσμικό στάδιο). Στην αρχή τα συμπτώματα μοιάζουν με μια απλή βρογχίτιδα. Ύστερα από δύο εβδομάδες, ομως, ο βήχας του κοκίτη είναι χαρακτηριστικός. Η διάρκεια της δεύτερης φάσης, του βίαιου βήχα, μπορεί να διαρκέσει μέχει και 6 εβδομάδες. Συνήθως δεν παρουσιάζεται πυρετός ή εάν παρουσιαστεί είναι χαμηλός. Στη συνέχεια, κατά τη φάση της ανάρρωσης τα συμπτώματα υποχωρούν. Η φάση αυτή είναι δυνατόν να διαρκέσει για μήνες. Συγκεκριμένα ο ασθενής παρουσιάζει συμπτώματα όπως:
Εκρήξεις βήχα με μορφή κρίσεων που εμφανίζονται κυρίως αργά τη νύχτα και διακόπτονται από έναν δυνατό συριγμό κατά την εισπνοή. Το κύριο στάδιο του κοκίτη διαρκεί 2 έως 3 εβδομάδες. Στη συνέχεια, τα συμπτώματα υποχωρούν σταδιακά και οι κρίσεις βήχα γίνονται σπαντιότερες και ηπιότερες.
Βλέννα, εμετικές τάσεις, εξαιτίας του έντονου βήχα.
Έντονη εξάντληση και ανορεξία.
Εμβολιασμός για τον κοκίτη
Τα βρέφη, που δεν έχουν ακόμα εμβολιαστεί, ενδέχεται να μολυνθούν από το μικρόβιο λόγω του ότι έφηβοι ή ενήλικες που έχουν προσβληθεί, όταν βήχουν, μεταδίδουν μέσω των σταγονιδίων του βήχα το μικρόβιο του κοκίτη. Για αυτό, άτομα που βήχουν δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με βρέφη. Παράλληλα τα βρέφη είναι απαραίτητο να εμβολιάζονται το συντομότερο δυνατό. Το εμβόλιο για τον κοκίτη γίνεται σε τρεις βασικές δόσεις, στην ηλικία των 2, των 4 και των 6 μηνών, ενώ η πρώτη "αναμνηστική" δόση γίνεται στους 18 μήνες του παιδιού και η δεύτερη μεταξύ των 4 και 6 ετών. Υπάρχει, βέβαια, η πιθανότητα το παιδί σας να προσβληθεί, ακόμη κι αν στο παρελθόν έχει κάνει το εμβόλιο του κοκίτη. Δυστυχώς το εμβόλιο κατά του κοκίτη αρχίζει να εξασθενεί περίπου 10 χρόνια μετά την τελευταία χορήγηση. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά κατά την εφηβική τους ηλικία χάνουν την προστασία που είχαν λόγω του εμβολίου και γίνονται πιο ευάλωτα. Τα εμβόλια κατά του κοκίτη είναι:
Εμβόλιο DTP: Χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια για την προφύλαξη από τη διφθερίτιδα, τον τέτανο και τον κοκίτη.
Εμβόλιο DtaP: Προσφέρει την ίδια προστασία με το DTP, αλλά διαφέρει από αυτό στο ότι το αντικοκιτικό εμβόλιο δεν είναι ολοκυτταρικό, αλλά ακυτταρικό, που αποτελείται δηλαδή από ειδικά αντιγόνα κοκίτη υψηλής καθαρότητας. Η σύνθεση του αυτή το καθιστά λιγότερο αντιδρασιογόνο από το ολοκυτταρικό DTP.
Τι να κάνετε
Πρωταρχικό σας μέλημα είναι να ηρεμείτε το παιδί σας κατά τη διάρκεια των κρίσεων. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, ιδιαίτερα με τα μωρά, γιατί υπάρχει το ενδεχόμενο να διακοπεί για λίγο η αναπνοή τους. Το παιδί που πάσχει από κοκίτη πρέπει να απομονώνεται και να αναπαύεται στο κρεβάτι του μέσα σε δωμάτιο με θερμοκρασία φυσιολογική. Αν το παιδί κάνει εμετό, καλό είναι να φροντίσετε ώστε τα γεύματα του να είναι πιο μικρά και συχνά. Ο κοκίτης δεν συνοδεύεται από πυρετό, για αυτό αν το παιδί παρουσιάσει πυρετό, πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε το γιατρό σας, καθώς υπάρχει κίνδυνος πνευμονίας. Η μόνη προφύλαξη είναι ο εμβολιασμός κατά τη βρεφική ηλικία, ενώ για τη θεραπεία της ο παιδίατρος θα σας συστήσει την κατάλληλη για την κατάσταση της υγείας του παιδιού σας αγωγή.
2. ΟΣΤΡΑΚΙΑ
Η οστρακιά προκαλείται από την είσοδο στο σώμα, μέσω του λάρυγγα, ενός τύπου του βακτηρίου "Streptococcus" που επιφέρει αμυγδαλίτιδα. Εάν δεν χορηγηθεί αντιβιοτική θεραπεία, τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται και παράγουν μια τοξίνη (δηλητήριο), που εισχωρεί στην κυκλοφορία του αίματος και προκαλεί λοίμωξη. Η μεταδοτικότητα της οστρακιάς είναι χαμηλότερη από εκείνη της ανεμοβλογιάς και της ιλαράς. Ξεκινά από την πρώτη μέρα της νόσου και διαρκεί έως τη συμπλήρωση 24 ωρών μετά την έναρξη της αντιβίωσης. Η οστρακιά μεταδίδεται με την απευθείας επαφή ή και μέσω τρίτων, αλλά σπανιότερα από αντικείμενα που έχει χρησιμοποιήσει ο ασθενής. Η επώαση του ιού διαρκεί μόνο 3 με 5 μέρες μετά τη μετάδοση της ασθένειας. Προσβάλλει κυρίως παιδιά 3-10 ετών και ο μόνος τρόπος να την αποφύγετε είναι να μην έρχεστε σε επαφή με τις εκκρίσεις των ασθενών.
Συμπτώματα.
Χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι ότι το μέτωπο και τα μάγουλα του παιδιού είναι κατακόκκινα, ενώ η μύτη και η περιοχή γύρω από το στόμα δείχνουν άσπρες. Ωστόσο, όταν ένα παιδάκι περάσει την ασθένεια ελαφρά, ενδέχεται να μην παρατηρηθούν συμπτώματα, οπότε να μη γίνει αντιληπτή ούτε καν από τους γονείς. Συγκεκριμένα η ασθένεια εκδηλώνεται με:
Πυρετό
Πονόλαιμο
Εμετό
Έντονο αισθημα αδυναμίας, διογκωμένες και ερυθρές αμυγδαλές, μερικές φορές και με λευκές κηλίδες. Η γλώσσα μπορεί να γίνει άσπρη και σιγά σιγά να κοκκινήσει στην άκρη της και στα πλάγια.
Διόγκωση των λεμφαδένων της κάτω γνάθου
Εξανθήματα οστρακιάς που προκαλούν έντονη φαγούρα, δηλαδή κόκκινα σπυράκια σκληρά και λίγο φουσκωμένα, σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, που συνήθως κάνουν της εμφάνιση τους στην περιοχή του λαιμού, φθάνουν στις μασχάλες και τη βουβωνική χώρα και τέλος εξαπλώνονται σε ολόκληρο το σώμα.
Αντιμετώπιση.
Η οστρακιά είναι σημαντικό να διαγνωσθεί έγκαιρα, καθώς είναι η μόνη εξανθηματική ασθένεια της παιδικής ηλικίας που χρειάζεται αντιβίωση, ώστε να αντιμετωπιστεί το μικρόβιο που την προκαλεί. Αυτή η αντιβίωση πρέπει να χορηγηθεί για 10 τουλάχιστον μέρες. Χρειάζεται να επαναλαμβάνεται γενική εξέταση ούρων στο παιδί ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να αποφευχθεί η επιπλοκή της νεφρίτιδας, που ίσως προκύψει ως συνέπεια της οστρακιάς. Σημαντικό είναι να γνωρίζετε πως, ακόμη και μετά το πέρας της ασθένειας, το παιδί σας πρέπει να παρακολουθείται από γιατρό και πως τουλάχιστον για ένα δεκαπενθήμερο χρειάζεται να αποφεύγει την έντονη σωματική δραστηριότητα. Σε κάθε περίπτωση, βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του γιατρού.
Τι να κάνετε.
Πιθανόν ο γιατρός να σας συστήσει να δώσετε στο μικρό σας αντιπυρετικό. Φροντίστε το παιδί σας, που ασθενεί, να μην έρχεται σε επαφή με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Να πλένετε τακτικά τα χέρια σας όταν έρχεστε σε επαφή με τον μικρό ασθενή. Να προσφέρετε στο παιδί σας μπόλικα υγρά, ώστε να αποφύγετε το ενδεχόμενο αφυδάτωσης. Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας παίρνει την αντιβίωση και ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες του γιατρού.
Κοκίτης και Οστρακιά