Αν δείτε νεογέννητο για πρώτη φορά, μπορεί να σοκαριστείτε. Παρότι οι γονείς σπανίως απογοητεύονται, μπορεί να είχατε σχηματίσει στο μυαλό σας την εικόνα ενός ονειρεμένου μωρού με ροδαλά μάγουλα, σαν αυτά που βλέπετε στις διαφημίσεις. Αυτό που θα αντικρίσετε, αντίθετα, μπορεί να είναι ένα μωρό καλυμμένο με άσπρο, κηρώδες σμήγμα, με ζαρωμένο κόκκινο πρόσωπο και ίσως και κάποια άλλα παράξενα χαρακτηριστικά που σας ξαφνιάσουν. Πριν αρχίσετε να ανησυχείτε, όμως, σκεφτείτε ότι ελάχιστα μωρά δείχνουν τέλεια αμέσως μόλις γεννιούνται και ότι τα περισσότερα ακανόνιστα χαρακτηριστικά θα εξαλειφθούν μέσα σε λίγες βδομάδες.
Λίγο μετά τον τοκετό, το μωρό σας θα υποβληθεί στην πρώτη του εξέταση. Θα μετρηθούν το βάρος, το ύψος και η κρανιακή του περίμετρος, για να συγκρίνεται, με βάση αυτές τις μετρήσεις, η μελλοντική του ανάπτυξη. Παρεμπιπτόντως, μη συγκρίνετε το μωρό σας με άλλα μωρά. Οι γιατροί και οι μαίες δεν το κάνουν. Οι μόνες συγκρίσεις που πρέπει να γίνονται είναι με τον εαυτό του σε διαφορετικά στάδια. Το μέσο βάρος κατά τη γέννηση είναι από 2,5 έως 4,5 κιλά, αλλά αν το μωρό σας έχει μικρό βάρος, μην ανησυχείτε. Τα φυσιολογικά όρια ποικίλουν ανάλογα με διάφορους παράγοντες όπως η γενετική, η φυλή και η διατροφή. Το μέσο ύψος ενός τελειόμηνου είναι από 47 έως 51 εκατοστά, αλλά και πάλι υπάρχουν διακυμάνσεις.
Οι πρώτοι έλεγχοι
Αμέσως μόλις γεννηθεί το μωρό, ο γιατρός ή η μαία διενεργούν τους παρακάτω ελέγχους:
• Βαθμολόγηση Άμπγκαρ: χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της αναπνοής, του καρδιακού ρυθμού, των αντανακλαστικών, του χρώματος του δέρματος και του μυϊκού τόνου, ένα λεπτό και πέντε λεπτά μετά τη γέννηση. Το μωρό βαθμολογείται με 0, 1 ή 2 για καθεμιά από τις παραπάνω παραμέτρους και μετά οι βαθμοί αθροίζονται. Μια πολύ χαμηλή βαθμολογία θα απαιτήσει άμεση ιατρική παρέμβαση, αλλά μια απλώς χαμηλή βαθμολογία δεν αποτελεί υποχρεωτικά λόγο ανησυχίας. Ελάχιστα μωρά επιτυγχάνουν τη βαθμολογία 10, ακόμα και ύστερα από πέντε λεπτά.
• Μέτρηση βάρους, περιμέτρου κεφαλής και ύψος.
• Εξέταση «από την κορυφή ως τα νύχια», που περιλαμβάνει το στόμα, για να ανιχνευτεί τυχόν λυκόστομα, και τα ισχία, για τυχόν εξάρθρωση.
• Πριν φύγετε από το μαιευτήριο, ο γιατρός θα υποβάλλει, επίσης, το μωρό σας σε πλήρη φυσική εξέταση, που θα περιλαμβάνει την καδιά και τους πνεύμονες, την κοιλιά, τα ισχία και τα αντανακλαστικά.
Αντανακλαστικά
Το μωρό γεννιέται με ορισμένα αντανακλαστικά που αποτελούν μέτρα πρώιμης προστασίας. Τα ισχυρότερα από αυτά είναι το αντανακλαστικό της αναζήτησης της θηλής και το αντανακλαστικό του θηλασμού, που το βοηθούν να τρέφεται. Αν βάλετε το δάχτυλό σας στην παλάμη του, θα το αρπάξει σφιχτά. Ή, αν τρομάξει, θα τεντώσει απότομα τα χέρια και τα πόδια (αντανακλαστικό του ξαφνιάσματος ή του Moro). Τα περισσότερα αντανακλαστικά εξαφανίζονται μέσα στους επόμενους δυο-τρεις μήνες.
Φυσικές εντυπώσεις: Το κεφάλι Το κεφάλι των μωρών είναι μεγάλο σε σχέση με το σώμα τους. Είναι συνηθισμένο να έχει παραμορφωμένο σχήμα και μπορεί να υπάρχει ένα μαλακό εξόγκωμα ή ένα πρήξιμο σαν κύστη λόγω της πίεσης του κεφαλιού στο διαστελλόμενο τράχηλο. Όλα αυτά είναι παροδικά και θα εξαφανιστούν σε λίγες βδομάδες.
Μέγεθος: η μέση κρανιακή περίμετρος των νεογνών είναι περίπου 35 εκατοστά και το κεφάλι είναι δυσανάλογα μεγαλύτερο από το υπόλοιπο σώμα τους, αφού αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο του συνολικού ύψους, ενώ των ενηλίκων αντιστοιχεί, συγκριτικά στο ένα όγδοο.
Σχήμα: το κεφάλι του μωρού σας δε θα είναι απόλυτα στρογγυλό μετά τη γέννησης, αλλά, όσο παραμορφωμένο ή πρησμένο κι αν σας φαίνεται, ο εγκέφαλός του δεν έχει υποστεί καμία βλάβη. Αυτό συμβαίνει επειδή τα οστά του κρανίου του είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να μετακινούνται και να υποχωρούν κατά τη διάρκεια του τοκετού, για να μπορεί να περάσει εύκολα από το γεννητικό σωλήνα το κεφάλι, που είναι το μεγαλύτερο μέρος του σώματός του.
Μερικές φορές, το μωρό έχει ένα μεγάλο, σκληρό πρήξιμο στη μία ή και στις δύο πλευρές του κεφαλιού, που δεν υποχωρεί αμέσως. Το πρήξιμο αυτό ονομάζεται κεφαλαιμάτωμα και προκαλείται από τη φυσική πίεση που ασκείται από το μυ της μήτρας κατά τον τοκετό. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα μεγάλο μώλωπα του τριχωτού της κεφαλής που βρίσκεται έξω από το κρανίο. Το πρήξιμο αυτό δεν πιέζει καθόλου τον εγκέφαλο του μωρού και υποχωρεί, χωρίς θεραπεία, μέσα σε λίγες βδομάδες.
Ο μωλωπισμός είναι πολύ συνηθισμένος έπειτα από τοκετό με εμβρυουλκούς, όπως και τα επιφανειακά κοιλώματα και στις δύο πλευρές του κεφαλιού. Όλα τα παραπάνω εξαλείφονται με φυσικό τρόπο μέσα σε 2-3 ημέρες.
Η κρανιακή πηγή: η πηγή είναι το μαλακό σημείο στην κορυφή του κεφαλιού του μωρού. Είναι το σημείο στο οποίο δεν έχουν ενωθεί ακόμα τα οστά του κρανίου. Τα οστά αυτά ενώνονται στην ηλικία των 2 ετών περίπου. Το τριχωτό της κεφαλής καλύπτει το σημείο αυτό και είναι αρκετά σκληρό, αλλά εσείς πρέπει να προσέχετε να μην πιεστεί ποτέ πολύ δυνατά. Σκοπός της πηγής είναι να μην επιτρέψει τη μετακίνηση των οστών του κρανίου κατά τη δίοδο του μωρού από το γεννητικό σωλήνα, για να μην προκληθεί βλάβη στον εγκέφαλό του. δεν απαιτείται ιδιαίτερη φροντίδα του δέρματος και των μαλλιών επάνω από την πηγή. Αν όμως τύχει να παρατηρήσετε ότι το δέρμα επάνω από τη συγκεκριμένη περιοχή είναι τεντωμένο, αν υπάρχει εξόγκωμα ή φυσικό βαθούλωμα, επικοινωνήστε αμέσως με το γιατρό σας.
Γεννητικά όργανα
Σε μερικά αγόρια μπορεί να υπάρχει υγρό γύρω από τους όρχεις και στα κορίτσια μερικές φορές παρατηρείται ένα λευκό ή αιματώδες κολπικό έκκριμα. Και τα δυο φαινόμενα εξαφανίζονται μόνα τους.
Μάτια
Τα μάτια μπορεί να είναι κολλημένα και πρησμένα στην αρχή.
Κατάσταση: τα περισσότερα μωρά γεννιούνται με μάτια κάπως πρησμένα, λόγω της φυσικής πίεσης που υφίστανται κατά τη διάρκεια του τοκετού. Το πρήξιμο αυτό συνήθως υποχωρεί σε δυο με τρεις ημέρες.
Μη θεωρήσετε ποτέ ότι είναι φυσιολογικό να εκκρίνεται υγρό από τα μάτια του μωρού. Το πιθανότερο είναι να πρόκειται για ια κοινή, ήπια λοίμωξη που ονομάζεται «κολλώδες μάτι», αλλά πρέπει να αντιμετωπίζεται πάντα από γιατρό και όχι από εσάς. Μη χρησιμοποιείτε ποτέ σταγόνες ή αλοιφές χωρίς ιατρική συνταγή.
Χρώμα: όλα τα νεογέννητα μωρά έχουν γαλάζια μάτια, επειδή κατά τη γέννηση δεν υπάρχει στο δέρμα ή στα μάτια μελανίνη, η φυσική χρωστική του οργανισμού. Αν το μωρό πρόκειται να αποκτήσει καστανά μάτια ή σταρένιο δέρμα, θα χρειαστούμε μερικές εβδομάδες ή και μήνες για να ανατηχθεί το χρώμα. Τα μάτια και το δέρμα μπορούν να αποκτήσουν το μόνιμο χρώμα τους μετά την ηλικία των 6 μηνών.
Λειτουργία των ματιών: στην αρχή, το μωρό μπορεί να μην ανοίγει πολύ τα μάτια του. δεν πρέπει όμως ποτέ να επιχειρήσετε να του τα ανοίξετε με το ζόρι. Ένας από τους ευκολότερους τρόπους που έχω ανακαλύψει για να ανοίγει ένα μωρό τα μάτια του είναι να το σηκώνω και να το κρατώ επάνω από το κεφάλι μου. Τότε έχει την τάση να ανοίγει τα μάτια του. Όταν το μωρό έχει ανοιχτά τα μάτια του, ίσως παρατηρήσετε ότι αλληθωρίζει. Όμως, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, καθώς το μωρό δεν έχει μάθει ακόμα να χρησιμοποιεί συγχρονισμένα και τα δύο του μάτια μαζί για να εστιάζει το βλέμμα του σε αντικείμενα. Ο βρεφικός στραβισμός θα εξαφανιστεί σταδιακά όταν το μωρό μάθει να εστιάζει το βλέμμα του, σε ηλικία 1-2 μηνών. Αν μετά τους 3 μήνες το μωρό αλληθωρίζει ακόμα, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
Δάκρυα: όταν κλαίει το μωρό, θα διαπιστώσετε ότι δε δακρύζει. Δάκρυα αρχίζουν να παράγονται συνήθως ύστερα από 4-5 μήνες.
Το στόμα
Φουσκάλες στα χείλη: οι φουσκάλες αυτές, που συνήθως βρίσκονται στο κέντρο, προκαλούνται από το θηλασμό. Δεν είναι επικίνδυνες και φεύγουν μόνες τους.
Γλώσσα: η γλώσσα του μωρού ίσως μοιάζει να είναι σχεδόν κολλημένη στη βάση του στόματός του. δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, καθώς η γλώσσα των μωρών μεγαλώνει κυρίως από το άκρο κατά τον πρώτο χρόνο.
Δέρμα Πολλά μωρά καλύπτονται από εμβρυικό σμήγμα, μια λευκή λιπαρή ουσία που τα προστάτευε από το αμνιακό υγρό μέσα στη μήτρα. Η ουσία αυτή απομακρύνεται με πλύσιμο ή την αφήνουν να απορροφηθεί. Αν το μωρό άργησε να γεννηθεί, το δέρμα του μπορεί να είναι ξερό ή να ξεφλουδίζει.
Το εμβρυϊκό σμήγμα: το δέρμα του νεογέννητου μωρού σας κατά πάσα πιθανότητα θα είναι καλυμμένα από μια λευκή λιπαρή ουσία. Μερικά μωρά είναι καλυμμένα από εμβρυϊκό σμήγμα, τόσο στο πρόσωπο όσο και στο σώμα, ενώ άλλα έχουν σμήγμα μόνο σε κάποια σημεία, όπως στο πρόσωπο και στα χέρια. Οι νοσοκομειακές πρακτικές ποικίλλουν. Σε μερικά μαιευτήρια το αφήνουν επειδή αποτελεί φυσικό φραγμό κατά των μικρολοιμώξεων του δέρματος, ενώ σε άλλα καθαρίζεται σχολαστικά μετά τον τοκετό. Αυτό γενικά θεωρείται περιττό σήμερα, όχι μόνο λόγω των προστατευτικών ιδιοτήτων του εμβρυϊκού σμήγματος, αλλά και επειδή απορροφάται με φυσικό τρόπο από το δέρμα μέσα σε 2-3 ημέρες. Αν όμως υπάρχει μεγάλη ποσότητα σμήγματος συσσωρευμένη στις πτυχές του δέρματος, ίσως αφαιρεθεί, για να μην προκαλέσει ερεθισμό.
Υφή: το δέρμα του νεογνού μπορεί να είναι ξηρό και να ξεφλουδίζει. Δεν πρόκειται για έκζεμα και δε σημαίνει ότι το μωρό θα έχει σε όλη του τη ζωή ξηρό δέρμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ξηρότητα αυτή εξαφανίζεται σε 2-3 ημέρες.
Χρώμα: το επάνω μέρος του σώματος του μωρού μπορεί να είναι ωχρό, ενώ το κάτω κόκκινο. Αυτό οφείλεται στο ανώριμο κυκλοφοριακό σύστημα, που έχει ως αποτέλεσμα να συγκεντρώνεται στο αίμα στα κάτω άκρα. Διορθώνεται αν μετακινήσετε το μωρό. Ίσως παρατηρήσετε ότι τα χέρια ή τα πόδια του μωρού σας μελανιάζουν, ιδίως όταν το έχετε ξαπλωμένο. Και αυτό οφείλεται στη σχετικά ανεπαρκή κυκλοφορία του αίματος. Το χρώμα θα αλλάξει αν πάρετε αγκαλιά το μωρό ή το μετακινήσετε. Διατηρείτε τη θερμοκρασία στο δωμάτιο του μωρού σταθερή, γύρω στους 16-20οC. Στο κάτω μέρος της πλάτης σχεδόν όλων των βρεφών αφρικανικής και ασιατικής καταγωγής, συχνά υπάρχουν μπλε μπαλώματα που λέγονται μογγολοειδείς κηλίδες. Είναι τελείως αβλαβείς και σβήνουν με φυσικό τρόπο.
Ίκτερος: δεν είναι σπάνιο να εμφανίσει ένα μωρό ίκτερο- μια κιτρινωπή χροιά του δέρματος και του λευκού των ματιών. Όσο και αν φοβίζει τους γονείς, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Πολλά νεογνά υγιή αναπτύσσουν ίκτερο περίπου την τρίτη ημέρα της ζωής τους, γνωστό ως φυσιολογικό ίκτερο, επειδή δεν είναι ασθένεια. Οφείλεται στο ότι το αίμα του νερού έχει υψηλή περιεκτικότητα αρχέγονων ερυθρών αιμοσφαιρίων, που διασπώνται μετά τη γέννηση. Όταν διασπώνται τα ερυθρά αιμοσφαίρια, ένα από τα συστατικά τους, η κίτρινη χρωστική ουσία που λέγεται χολερυθρίνη, αυξάνεται στο αίμα και ευθύνεται για το χρώμα που παίρνουν το δέρμα και τα μάτια. Ο φυσιολογικός ίκτερος υποχωρεί μέχρι το τέλος της πρώτης εβδομάδας, αν το μωρό τρέφεται καλά.
Ομφάλιος λώρος: Μόλις γεννηθεί το μωρό, ο ομφάλιος λώρος πιάνεται με λαβίδες σε δύο σημεία και μετά κόβεται ανάμεσα στα σημεία αυτά, σε απόσταση περίπου 8-10 εκατοστών από το στομάχι του μωρού. Το κολόβωμα συρρικνώνεται και πέφτει μέσα σε δέκα ημέρες περίπου. Μερικά μωρά αναπτύσσουν ομφαλοκήλες, δηλαδή μικρά πρηξίματα κοντά στον αφαλό, οι οποίες όμως εξαλείφονται σχεδόν πάντα μέσα σε ένα χρόνο. Αν το μωρό σας έχει ομφαλοκήλη που διογκώνεται ή επιμένει, συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Το υπόλειμμα του λώρου συρρικνώνεται και συνήθως πέφτει σε 7-10 ημέρες περίπου. Ο γιατρός ή η μαία σας θα σας υποδείξουν πώς να το διατηρείτε καθαρό. Αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε αιμορραγία ή εκκρίσεις, ενημερώστε το γιατρό ή τη μαία σας.
Στήθη: Μερικές φορές είναι πρησμένα και στα δυο φύλα και μπορεί να παρατηρηθεί ένα γαλακτώδες έκκριμα. Αυτό οφείλεται στις επιδράσεις των ορμονών σας και θα εξαλειφθεί χωρίς θεραπεία σε λίγες βδομάδες. Δεν πρέπει να προσπαθήστε να στύψτε προς τα έξω το έκκριμα αυτό.
Οι μαστοί: Τόσο τα αγοράκια όσο και τα κοριτσάκια μπορεί να έχουν πρησμένους μαστούς όταν γεννιούνται. Μπορεί μάλιστα να εκκρίνεται και λίγο γάλα. Αυτό οφείλεται στην παρουσία θηλυκών ορμονών στο σώμα του μωρού και υποχωρεί με φυσικό τρόπο. Μην επιχειρήσετε ποτέ να πιέσετε τους μαστούς του μωρού για να βγάλετε το γάλα. Το πρήξιμο μπορεί να υποχωρήσει μέσα σε δύο-τρεις ημέρες.
Τα γεννητικά όργανα: Τα γεννητικά όργανα είναι φυσικό να είναι κατά τη γέννηση μεγάλα. Το όσχεο ή το αιδοίο είναι δυνατόν να δείχνουν κάπως κόκκινα και φλεγμαίνοντα. Αυτό είναι φυσιολογικό και οφείλεται στις ορμόνες της μητέρας που διαπερνούν τον πλακούντα και εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος του μωρού. Οι ορμόνες αυτές μπορούν, επίσης, να προκαλέσουν ένα διαυγές ή λευκό έκκριμα στα νεογέννητα κορίτσια, ακόμη και μια μικρή κολπική αιμορραγία. Αυτό είναι φυσιολογικό και εξαφανίζεται σ 2-3 ημέρες. Αν ανησυχείτε, επικοινωνήστε με το γιατρό σας.
Κενώσεις
Οι πρώτες κενώσεις του μωρού είναι συνήθως σκουροπράσινες, κολλώδεις και άοσμες, διότι αποτελούνται κυρίως από μηκώνιο, μια βλεννώδη ουσία ου υπήρχε στο έντερό του όσο ήταν στη μήτρα. Αυτό θα είναι το μόνο είδος κενώσεων που θα έχει το μωρό σας τις πρώτες 2-3 μέρες. Σταδιακά οι κενώσεις του θα αλλάζουν χρώμα. Η εμφάνιση και η υφή τους εξαρτάται από το αν το μωρό θηλάζει ή τρέφεται με γάλα-σκόνη. Οι κενώσεις αλλάζουν μέσα σε λίγες ημέρες, από πρασινωπό/μαύρο μηκώνιο σε κόπρανα πρασινωπά/καφέ και κατόπιν κιτρινωπά. Τα κόπρανα των μωρών που θηλάζουν είναι συχνά υδαρή, ενώ των μωρών που τρέφονται με μπιμπερό συνήθως είναι ογκωδέστερα και στερεότερα. Ο αριθμός των κενώσεων ποικίλει. Αν τα κόπρανα του μωρού είναι μαλακά και έχουν φυσιολογικό χρώμα, δεν είναι ανάγκη να ανησυχείτε αν το μωρό ενεργείται καθημερινά ή αν ενεργείται αρκετές φορές την ημέρα.
Βάρος
Είναι φυσιολογικό τα μωρά να χάνουν κάποιο βάρος (μέχρι το 10% του βάρους γέννησης) τις πρώτες ημέρες. Το βάρος αυτό το ξαναπαίρνουν συνήθως σε 10-14 ημέρες.
Κοινά σημάδια:
Σημάδια εκ γενετής: πολλές φορές, στο δέρμα του μωρού υπάρχουν μικρά κόκκινα σημαδάκια. Οφείλονται στη διόγκωση των μικροσκοπικών αιμοφόρων αγγείων που βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια του δέρματος και συχνά αποκαλούνται «σημάδια του πελαργού». Στα περισσότερα παιδιά εξαφανίζονται πριν από την ηλικία των 6 μηνών. Σε μερικά μωρά όμως μπορεί να χρειαστούν 18 μήνες.
Ένα άλλο συνηθισμένο εκ γενετής σημάδι είναι το λεγόμενο φραουλοειδές αιμαγγείωμα, το οποίο εμφανίζεται ύστερα από 2-3 ημέρες, αλλά σβήνει με την πάροδο του χρόνου. Αν ανησυχείτε, ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού σας.
Σπυράκια: δεν είναι σπάνιο να έχει ένα μωρό μικρά άσπρα μπιμπικάκια στη ράχη της μύτης, τους λεγόμενους κέγχρους ή κεγχροειδή ακμή. Οφείλονται στο παροδικό μπλοκάρισμα των ιδρωτοποιών αδένων και των σμηγματογόνων αδένων που εκκρίνουν σμήγμα για την εφύγρανση του δέρματος. Σχεδόν πάντα εξαφανίζονται μέσα σε λίγες ημέρες.
Εξανθήματα: πολλά μωρά εμφανίζουν μια δερματική πάθηση που λέγεται κνίδωση των νεογνών. Το δέρμα του μωρού εμφανίζει κοκκινίλες και μικρά άσπρα σπυράκια που εμφανίζονται και εξαφανίζονται πολύ γρήγορα. Το εξάνθημα διαρκεί συνολικά 2-3 ημέρες και φεύγει μόνο του. αν έχετε αμφιβολίες, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
Τριχοφυΐα σώματος: τα μωρά γεννιούνται με ποικίλες ποσότητες τριχοφυΐας στο σώμα τους, που λέγεται εμβρυϊκό χνούδι. Μερικά μωρά έχουν μόνο ένα απαλό χνούδι στο κεφάλι τους, ενώ άλλα έχουν πυκνή τριχοφυΐα, ακόμη και στους ώμους και στο κάτω μέρος της ράχης τους. Και οι δύο περιπτώσεις είναι φυσιολογικές και η τριχοφυΐα αυτή συνήθως πέφτει αρκετά σύντομα.
Πηγή: www.babybaby.gr
Το νέο σας μωρό!