Ώσπου να φτάσει το μικρό σας του 4 μήνες, κατά πάσα πιθανότητα θα έχετε γίνει επιτέλους εξπέρ στην τέχνη του θηλασμού ή του μπιμπερό. Μην επαναπαυτείτε όμως! Σύντομα θα είναι πλέον έτοιμο να δοκιμάσει "κανονικό" φαγητό και όλα θα αλλάξουν. Τα μέχρι πρότινος τακτοποιημένα ντουλάπια της κουζίνας σας θα γεμίσουν με χίλια δύο πιατάκια για βρεφική τροφή και το τάισμα θα μετατραπεί σε.... επικίνδυνη αποστολή, με τα κουτάλια να μεταμορφώνονται σε αεροπλάνα και τρενάκια, τους τοίχους, τα πατώματα και τις σαλιάρες να "ντύνονται" σε παραλλαγή, και μαζί με αυτά και το προσωπάκι του μωρού σας "καμουφλαρισμένο" με το φαγητό της ημέρας! Σας αγχώσαμε; Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει λόγος, αρκεί να έχετε λίγη υπομονή και να ακολουθήσετε τις συμβουλές μας....
Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός.
Μη βιαστείτε να ξεκινήσετε τη στερεά τροφή από νωρίς, αφού η κατανάλωση οποιασδήποτε άλλης τροφής εκτός από το μητρικό γάλα (ή το βρεφικό γάλα-φόρμουλα) κατά τους πρώτους μήνες ζωής του μικρού σας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο τροφικών αλλεργιών και παχυσαρκίας. Είναι λοιπόν πιο ασφαλές να περιμένετε μέχρι να φτάσει του 4-6 μήνες, όταν το πεπτικό του σύστημα θα είναι έτοιμο για πιο σύνθετες τροφές. Η ηλικία όμως δεν είναι το μόνο κριτήριο που θα καθορίσει το "πέρασμα" από το γάλα στη στερεά τροφή. Θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι το μωρό σας είναι σε θέση να κρατά το κεφάλι του ψηλά χωρίς τη βοήθεια σας, ότι μπορεί να καθίσει με ελάχιστη υποστήριξη από μέρους σας και ότι έχει αποβάλλει εκείνο το....... χαριτωμένο αντανακλαστικό που το κάνει να φτύνει αυτόματα την τροφή του για να μην πνιγεί. Παρατηρήστε επίσης τη συμπεριφορά του. Αν δείχνει περιέργεια για το φαγητό σας και σας καρφώνει με το βλέμμα του κάθε φορά που φέρνετε στο στόμα σας μια κουταλιά σούπα, τότε το μωρό σας είναι μάλλον έτοιμο να δοκιμάσει καινούργιες γεύσεις!
Η πρώτη δοκιμή.
Ξεκινήστε με κρέμες που έχουν βάση το ρυζάλευρο. Χωνεύονται εύκολα και, επιπλέον, σπάνια προκαλούν αλλεργίες στα μωρά. Ξεκινήστε με ένα ή δύο γεύματα την ημέρα, επιλέγοντας ώρες που τόσο εσείς όσο και το μωρό είστε ξεκούραστοι και ευδιάθετοι. Ταϊστε στο μωρό σας λίγο-λίγο χρησιμοποιώντας το ειδικό κουταλάκι. Καλό είναι επίσης να έχετε μια πετσετούλα εύκαιρη για να σκουπίζετε τις..... απώλειες, καθότι οι πρώτες δοκιμές σπανίως στέφονται με απόλυτη επιτυχία! Σύμφωνα με τον W. Allan Walker, M.D., διευθυντή του Διατροφικού Τμήματος της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ στη Βοστόνη, "ο σκοπός δεν είναι μόνο να μάθετε στο μωρό σας να τρώει στερεά τροφή, αλλά και πως να την τρώει. Μπορεί στην αρχή η διαδικασία αυτή να σας "ζορίσει" λίγο, αλλά είναι απαραίτητη προκειμένου να απεξαρτηθεί από το μπιμπερό". Σε περίπτωση που μωρό σας αρνείται να φάει όλη την κρέμα (ή ακόμη και μια δεύτερη κουταλιά), μην το μπουκώσετε με το ζόρι. Και αν δείχνει να μην του αρέσει καθόλου αυτό που τρώει, απλώς κάντε υπομονή και προσπαθήστε ξανά μια εβδομάδα αργότερα. Όταν αρχίσει με το καλό να συνηθίζει την κρέμα με βάση το ρυζάλευρο, μπορείτε να την κάνετε πιο πηχτή και να του δίνετε μεγαλύτερες ποσότητες. Μη διακόψετε όμως το μητρικό γάλα ή το γάλα-φόρμουλα. Πρέπει να καταναλώνει τουλάχιστον 680ml γάλακτος, δηλαδή γύρω στα 4 με 6 γεύματα την ημέρα, προκειμένου να προσλαμβάνει όλες τις απαραίτητες για τον οργανισμό του θρεπτικές ουσίες.
Πειραματισμοί
Αφού ακολουθήσετε το.... μενού της κρέμας για μία εβδομάδα, εμπλουτίστε τη διατροφή του μικρού σας σιγά σιγά και με άλλα είδη δημητριακών σε μορφή κρέμας, όπως για παράδειγμα με δημητριακά από βρόμη, κριθάρι και σιτάρι (τα αποτελέσματα μιας παιδιατρικής έρευνας έδειξαν ότι η κατανάλωση σιταριού πριν από τους 6 μήνες ενδέχεται να μειώσει τις πιθανότητες να αναπτύξει το παιδί σας αλλεργία στο σιτάρι αργότερα). Για να εντοπίσετε μια ενδεχόμενη αλλεργική αντίδραση πιο εύκολα, δώστε στο μωρό να δοκιμάσει μόνο μια καινούργια τροφή τη φορά και περιμένετε τρεις-τέσσερις μέρες μέχρι να του δώσετε την επόμενη. Στο διάστημα αυτό να έχετε τα μάτια σας ανοιχτά για πιθανές ενδείξεις αλλεργικής αντίδρασης ή τροφικής δυσανεξίας (εξάνθημα, φαγούρα, δυσκολία να αναπνεύσει, εμετός, διάρροια, περισσότερα αέρια από ότι συνήθως ή αίμα στα κόπρανα). Αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα (που μπορεί να εμφανιστούν μετά από αρκετά λεπτά ή ακόμη και μέρες), απευθυνθείτε στον παιδίατρο σας ή στο πλησιέστερο νοσοκομείο, σε περίπτωση που τα συμπτώματα είναι σοβαρά. Όταν το μικρό σας συνηθίσει σε μια ποικιλία από δημητριακά, δοκιμάστε να εισάγετε στη διατροφή του πολτοποιημένα φρούτα και λαχανικά. Δεν έχει σημασία με τι θα ξεκινήσετε, απλώς βεβαιωθείτε ότι κάθε γεύμα του περιλαμβάνει μόνο ένα είδος φρούτου ή λαχανικού τη φορά. Μην απογοητευτείτε όμως αν η πρώτη του αντίδραση στην καινούργια τροφή δεν είναι όσο ενθουσιώδης θέλατε! Όπως τονίζει η καθηγήτρια Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Loraine Stern, M.D., "μπορεί αρχικά το μικρό σας να αρνηθεί την τροφή, αυτό όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν του αρέσει, αλλά απλώς ότι δεν τη γνωρίζει. Αν επιμένετε, λοιπόν, μετά από μερικές προσπάθειες είναι πολύ πιθανόν να γίνει πιο δεκτικό".
Finger food.
Όταν το μωρό σας κλείσει του 8-10 μήνες, μπορείτε να δοκιμάσετε να το ταϊσετε και άλλες τροφές, αρκεί να είναι βέβαια μαλακές, όπως γιαούρτι, τυρί κρέμα, πολτοποιημένες μπανάνες ή πουρέ από πατάτες ή γλυκοπατάτες. Επειδή σε αυτή την ηλικία τα μωρά έχουν αυξημένες απαιτήσεις για σίδηρο, καλό είναι επίσης να του δώσετε πολτοποιημένο κρέας (κοτόπουλο, μοσχάρι ή γαλοπούλα). Επιπλέον, τώρα είναι η κατάλληλη περίοδος για να μάθει σιγά σιγά να τρώει μόνο του, για αυτό δώστε του και φαγητό σε μικρά κομματάκια (σε στιλ finger food), όπως μαλακή γραβιέρα κομμένη σε μικροσκοπικά κυβάκια, ζυμαρικά, ώριμα φρούτα κομμένα σε φετούλες, βρασμένα λαχανικά και δημητριακά που λιώνουν εύκολα στο στόμα. Προσέξτε όμως να κόβετε τα πάντα σε πολύ μικρούς κύβους (όχι μεγαλύτερους από την άκρη του μικρού του δαχτύλου), για να μην πνιγεί.
Προσοχή!
- Να πετάτε τις παιδικές τροφές που έχουν μείνει ανοιχτές περισσότερο από 48 ώρες και να μην ταϊζετε ποτέ το μικρό απευθείας από το βαζάκι (τα μικρόβια από το κουτάλι μπορεί να μολύνουν την τροφή που περίσσεψε στο βάζο).
- Αποφύγετε το σπιτικό πουρέ από καρότα, παντζάρια, ρέβα, φύλλα σαλάτας ή σπανάκι, γιατί είναι πιθανό να είναι επιβαρυμένα με μεγάλες ποσότητες νιτρικού άλατος λόγω των λιπασμάτων και φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια τους.
- Να ανακατεύετε πάντα τον πουρέ που μόλις ζεστάνατε και να ελέγχετε τη θερμοκρασία του πριν ταϊσετε το μωρό σας.
- Τον 1ο χρόνο αποφύγετε εντελώς τροφές που ενέχουν κίνδυνο πνιγμού, όπως οι ξηροί καρποί, τα σπόρια, οι σταφίδες, οι καραμέλες, τα σταφύλια, τα σκληρά ωμά λαχανικά, το ποπκορν, τα προϊόντα επάλειψης με βάση την πραλίνα φουντουκιού.
- Αποφύγετε δια ροπάλου το μέλι. Μπορεί να προκαλέσει αλλαντίαση σε μωρά μικρότερα του ενός έτους.
- Αποφύγετε τις "αλλεργιογόνες" τροφές, όπως το αγελαδινό γάλα, τα αβγά, τους ξηρούς καρπούς (και προϊόντα που ενδέχεται να περιέχουν ξηρούς καρπούς), τις φρέσκιες φράουλες, τα εσπεριδοειδή, τα ψάρια και τα θαλασσινά γενικότερα.
Από το μπιμπερό στο φαγητό