Η εργοθεραπεία είναι η επιστήμη που απώτερο σκοπό της έχει την βελτίωση της λειτουργικότητας και την προώθηση της ανάπτυξης των παιδιών, μέσα από την χρησιμοποίηση του παιχνιδιού και των σκόπιμων δραστηριοτήτων (ΑΟΤΑ, 1976).
Η παιδιατρική εργοθεραπεία βρίσκει εφαρμογή στην αποκατάσταση δυσκολιών στους παρακάτω τομείς:
· Κινητικός τομέας
· Αισθητηριακός τομέας
· Τομείς καθημερινής ζωής
· Συμπεριφορά
· Γνωστικές και αντιληπτικές λειτουργίες
· Κοινωνικοποίησης
Όσον αφορά τον κινητικό τομέα, αναφέρεται σε παιδιά που:
· Υπολείπονται στα στάδια της κινητικής εξέλιξης
· Εμφανίζονται αδέξια σε δραστηριότητες αδρής κίνησης
· Έχουν δυσκολίες στην ισορροπία τους και πέφτουν εύκολα
· Έχουν φτωχή στάση του σώματος
· Έχουν φτωχό έλεγχο σε λεπτές κινήσεις, δυσκολία να χειριστούν μικρά αντικείμενα, να κρατήσουν σωστά το μολύβι ή να κόψουν με ψαλίδι
· Δυσκολεύονται να οργανώσουν το σώμα τους και τις κινήσεις τους στον χώρο.
· Έχουν δυσκολία στον οπτικοκινητικό και αμφίπλευρο συντονισμό τους
· Δυσκολεύονται να γράψουν, έχουν άσχημο γραφικό χαρακτήρα, κάνουν πολύ μεγάλα ή πολύ μικρά γράμματα, δεν τηρούν σωστές αποστάσεις μεταξύ των γραφημάτων
Πιο συγκεκριμένα, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζονται στο κομμάτι της γραφοκινητικότητας, αφορούν τα παρακάτω:
· Στη σύλληψη και τον έλεγχο του μολυβιού
· Στον έλεγχο του καρπού, του αντιβραχίου και της ωμικής ζώνης
· Στο σχεδιασμό κίνησης των δακτύλων
· Στη θέση, στη σταθερότητα και στη δύναμη των δακτύλων
· Στην αντιγραφή γραφημάτων και σχεδίων
· Στον προσανατολισμού του χώρου και στην εγκατάσταση της σωστής κατευθυντικότητας
· Στις δεξιότητες οπτικής αντίληψης και παρατηρητικότητας
· Στην ταχύτητα και ακρίβεια της γραφής
Η παρέμβαση σε δυσκολίες του αισθητηριακού τομέα, αναφέρεται σε παιδιά που:
· Δείχνουν υπερβολική ευαισθησία στο άγγιγμα, σε ήχους ή και θορύβους
· Προτιμούν η αποφεύγουν συστηματικά συγκεκριμένες υφές ή φαγητά / τροφές.
· Αποφεύγουν δραστηριότητες καθημερινής περιποίησης όπως
χτένισμα ή βούρτσισμα δοντιών
· Αποφεύγουν παιχνίδια που απαιτούν έντονη κινητική δραστηριοποίηση, δεν τους αρέσει η παιδική χαρά και ενδεχομένως φοβούνται υπερβολικά μήπως πέσουν
Παρέμβαση δέχονται και παιδιά με δυσκολίες σε τομείς καθημερινής ζωής, όπως:
· Δυσκολεύονται σε δραστηριότητες αυτοεξυπηρέτησης (π.χ. σίτιση, ένδυση, υπόδυση, εκπαίδευσης τουαλέτας)
Η παρέμβαση του παιδιατρικού εργοθεραπευτή στα θέματα του συμπεριφορικού τομέα, στοχεύει σε παιδιά που:
· Έχουν διάσπαση προσοχής και μικρό χρόνο συγκέντρωσης
· Παρουσιάζουν διαρκή κινητικότητα και υπερενεργητικότητα.
· Έχουν χαμηλή αντοχή στην ματαίωση.
Τέλος, ότι αφορά τον γνωστικό και αντιληπτικό τομέα, αντιμετωπίζονται δυσκολίες που συναντιόνται:
· Φτωχή οπτική, ακουστική και λεκτική μνήμη
· Αντίληψης χρωμάτων, σχημάτων και χρήσης καθημερινών αντικειμένων
· Χωρικού και χρονικού προσανατολισμού
· Οπτικής αντίληψης
· Εκμάθησης δεξιοτήτων
· Οργάνωσης λογικής σκέψης
Πότε ένα παιδί ηλικίας 3-12 ετών χρειάζεται εργοθεραπευτική αξιολόγηση;
Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Σύλλογο Εργοθεραπευτών, πρέπει να αναζητήσετε εργοθεραπευτική αξιολόγηση αν το παιδί σας παρουσιάζει τρεις ή περισσότερες από τις παρακάτω δυσκολίες:
Δεν παίζει με τα παιχνίδια της ηλικίας του.
Δεν έχει φίλους της ίδιας ηλικίας και προτιμά να παίζει με μικρότερα ή με μεγαλύτερα παιδιά.
Δυσκολεύεται να αυτοεξυπηρετηθεί.
Μοιάζει αδύναμο, με ελαττωμένο μυϊκό τόνο.
Πέφτει εύκολα κάτω, πάνω σε άλλους ή σε έπιπλα.
Χτυπάει εύκολα, επειδή δυσκολεύεται να εκτιμήσει τη θέση του σώματός του στο χώρο.
Δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο, να κάνει παζλ ή να κόψει με το ψαλίδι.
Αντιστρέφει γράμματα και αριθμούς, δεν αφήνει διαστήματα μεταξύ των γραμμάτων και των λέξεων που γράφει.
O γραφικός του χαρακτήρας είναι πολύ κακός.
Είναι υπερκινητικό και δεν μπορεί να ησυχάσει.
Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, το μπάνιο, το κόψιμο των νυχιών ή το κούρεμα των μαλλιών.
Είναι πολύ ευαίσθητο σε οσμές, γεύσεις, θορύβους ή αγγίγματα.
Αποφεύγει την παιδική χαρά.
Δεν του αρέσει να πηδάει, να κάνει κούνια.
Έχει δυσκολίες στον ύπνο.
Έχει δυσκολίες στο φαγητό.
Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ή συγκεντρώνεται υπερβολικά σε μία δραστηριότητα
Κουράζεται εύκολα με τις σχολικές του εργασίες.
Δυσκολεύεται να ακολουθήσει προφορικές οδηγίες.
Χρειάζεται περισσότερη εξάσκηση από άλλα παιδιά για να μάθει καινούργια πράγματα.
Έχει μειωμένη αυτοπεποίθηση.
Όλες οι παραπάνω συμπεριφορές πρέπει να μας ανησυχούν όταν παραμένουν να εμφανίζονται σε στάδια της ανάπτυξης, για τα οποία δεν είναι οι αναμενόμενες.
Μην ξεχνάτε!!! Μην διστάζετε να ρωτάτε και να ζητάτε συμβουλές για οτιδήποτε σας απασχολεί! Η συμβουλευτική ή θεραπευτική παρέμβαση ενός εργοθεραπευτή μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη. Η έγκαιρη παρέμβαση προλαμβάνει συναισθηματικές δυσκολίες και τονώνει την αυτοπεποίθηση του παιδιού! Όσο πιο λειτουργικό είναι ένα παιδί, τόσο καλύτερα θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του περιβάλλοντός του!
Δίγκα Μαρία,
Εργοθεραπεύτρια
Πηγή: www.anaptyxikaikinisi.gr
Τι είναι η εργοθεραπεία;