Το ελεύθερο παιδί αγαπά τη ζωή, τους συνανθρώπους του και, κυρίως, τον εαυτό του. Το ανελεύθερο αντίθετα είναι καταπιεσμένο, φοβισμένο και, κυρίως, ανειλικρινές και «δήθεν»...Στη διάρκεια τη δεκαετίας του εβδομήντα μάθαμε, διαβάσαμε και προσπαθήσαμε να εφαρμόσουμε τη θεωρία του Α.Σ.Νηλ, χωρίς να την έχουμε καταλάβει. Η θεωρία του Νηλ, που εφαρμόσθηκε με επιτυχία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, στη δική μας παρεξηγήθηκε.
Η έννοια της «ελευθερίας» -όπως αυτός την εννοούσε –δεν έγινε αντιληπτή από την πλειοψηφία των μανάδων που το μόνο που κατάφεραν ήταν να μεγαλώσουν κακομαθημένα παιδιά με τη δικαιολογία της «ψυχολογίας». Η φράση «μην μαλώνεις το παιδί, θα το τραυματίσεις» ή «εγώ δεν δέρνω το παιδί, θα του δημιουργήσω ψυχολογικά τραύματα» είχε γίνει σλόγκαν που βασίσθηκε στη θεωρία του Νηλ –όπως ισχυρίζονταν οι γονείς-, αλλά στην πραγματικότητα απλά εξυπηρετούσε τα συμφέροντά τους...
Το αποτέλεσμα ήταν οικτρό...
Η θεωρία του Νηλ
Θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τη θεωρία του Νηλ σε λίγες απλές φράσεις. Το ελεύθερο παιδί είναι αυτό που αγαπά τη ζωή, που σέβεται τη ζωή των άλλων και που μπορεί μόνο του να καθορίσει τα ενδιαφέροντά του, τις σπουδές του την επαγγελματική του σταδιοδρομία. Το ελεύθερο παιδί είναι αυτό που, χωρίς να έχει καταπιεστεί, ξέρει ποιά είναι τα όριά του, αισθάνεται άνετα να υπερασπίζεται τα δικαιώματά του, να εκφράζει τις επιθυμίες του, αλλά και να δέχεται τις απόψεις και τα δικαιώματα των γύρω του.
Η έννοια της «ελευθερίας» -όπως αυτός την εννοούσε –δεν έγινε αντιληπτή από την πλειοψηφία των μανάδων που το μόνο που κατάφεραν ήταν να μεγαλώσουν κακομαθημένα παιδιά με τη δικαιολογία της «ψυχολογίας». Η φράση «μην μαλώνεις το παιδί, θα το τραυματίσεις» ή «εγώ δεν δέρνω το παιδί, θα του δημιουργήσω ψυχολογικά τραύματα» είχε γίνει σλόγκαν που βασίσθηκε στη θεωρία του Νηλ –όπως ισχυρίζονταν οι γονείς-, αλλά στην πραγματικότητα απλά εξυπηρετούσε τα συμφέροντά τους...
Το αποτέλεσμα ήταν οικτρό...
Η θεωρία του Νηλ
Θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τη θεωρία του Νηλ σε λίγες απλές φράσεις. Το ελεύθερο παιδί είναι αυτό που αγαπά τη ζωή, που σέβεται τη ζωή των άλλων και που μπορεί μόνο του να καθορίσει τα ενδιαφέροντά του, τις σπουδές του την επαγγελματική του σταδιοδρομία. Το ελεύθερο παιδί είναι αυτό που, χωρίς να έχει καταπιεστεί, ξέρει ποιά είναι τα όριά του, αισθάνεται άνετα να υπερασπίζεται τα δικαιώματά του, να εκφράζει τις επιθυμίες του, αλλά και να δέχεται τις απόψεις και τα δικαιώματα των γύρω του.
Ελεύθερο παιδί δεν είναι αυτό που παίρνει ένα σφυρί και ανενόχλητο γκρεμίζει τους τοίχους του σπιτιού του ούτε αυτό που κλωτσά τον καναπέ και δεν δέχεται να σταματήσει, όσο και αν οι γονείς επιμένουν. (Θυμάστε μήπως τους γονείς που καμάρωναν, όταν τα πιτσιρίκια τους λέρωναν τους τοίχους με νερομπογιές, λέγοντας: «Είδες τι ωραία που ζωγραφίζει το χρυσούλι μου;»)
Αυτή είναι, εν ολίγοις, η πολυσυζητημένη θεωρία του Νηλ, ως προς την ελευθερία του παιδιού και τον τρόπο που πρέπει αυτή να εκφράζεται. Και πρέπει να συμπληρώσουμε πως η θεωρία του εφαρμόσθηκε με επιτυχία σε πολλά σχολεία της Ευρώπης και της Αμερικής και πως σήμερα πολλοί ευτυχισμένοι και επιτυχημένοι ενήλικες οφείλουν την ευτυχία τους στα «ελεύθερα» παιδικά τους χρόνια...
Το έργο των γονιών
Ελευθερία σημαίνει αυτονομία, αυτοβούληση, αυτοεξυπηρέτηση, δυνατότητα επιλογής, δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις. Όμως υπάρχουν ελεύθερα, αυτόνομα παιδιά;
Η αλήθεια είναι πως όχι, δεν υπάρχουν αυτόνομα, ελεύθερα παιδιά, διότι, όπως είναι φυσικό, κάθε παιδί επηρεάζεται από τους γονείς και το περιβάλλον του.
Μιλάμε για σχεδόν ελεύθερα ή για καταπιεσμένα παιδιά – ανάλογα με την ανατροφή που επιλέγουν οι γονείς και τον τρόπο που τελικά το παιδί επηρεάζεται από κάθε «τρίτο», όπως είναι η γιαγιά και ο παππούς, οι φίλοι του, το σχολείο, η νηπιαγωγός και άλλοι-, αν και πρέπει να πούμε πως οι έξωθεν επιρροές δεν έχουν μεγάλη διάρκεια, αν οι επιρροές των γονιών είναι θετικές.
Αυτή είναι, εν ολίγοις, η πολυσυζητημένη θεωρία του Νηλ, ως προς την ελευθερία του παιδιού και τον τρόπο που πρέπει αυτή να εκφράζεται. Και πρέπει να συμπληρώσουμε πως η θεωρία του εφαρμόσθηκε με επιτυχία σε πολλά σχολεία της Ευρώπης και της Αμερικής και πως σήμερα πολλοί ευτυχισμένοι και επιτυχημένοι ενήλικες οφείλουν την ευτυχία τους στα «ελεύθερα» παιδικά τους χρόνια...
Το έργο των γονιών
Ελευθερία σημαίνει αυτονομία, αυτοβούληση, αυτοεξυπηρέτηση, δυνατότητα επιλογής, δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις. Όμως υπάρχουν ελεύθερα, αυτόνομα παιδιά;
Η αλήθεια είναι πως όχι, δεν υπάρχουν αυτόνομα, ελεύθερα παιδιά, διότι, όπως είναι φυσικό, κάθε παιδί επηρεάζεται από τους γονείς και το περιβάλλον του.
Μιλάμε για σχεδόν ελεύθερα ή για καταπιεσμένα παιδιά – ανάλογα με την ανατροφή που επιλέγουν οι γονείς και τον τρόπο που τελικά το παιδί επηρεάζεται από κάθε «τρίτο», όπως είναι η γιαγιά και ο παππούς, οι φίλοι του, το σχολείο, η νηπιαγωγός και άλλοι-, αν και πρέπει να πούμε πως οι έξωθεν επιρροές δεν έχουν μεγάλη διάρκεια, αν οι επιρροές των γονιών είναι θετικές.
Και να ένα απλό παράδειγμα: Οι γονείς του Νίκου τον έχουν επηρεάσει θετικά για τη θάλασσα και το κολύμπι, με αποτέλεσμα ο τετράχρονος μπόμπιρας να περιμένει με ανυπομονησία την ημέρα που θα πάει εκδρομή με τους γονείς του και θα κολυμπήσει. Έχει μάλιστα εξοπλιστεί με όλα τα απαραίτητα... αξεσουάρ, όπως είναι, εκτός του μαγιό, τα κουβαδάκια, τα φτυαράκια, οι τσουγκράνες και οι φουσκωτές μπάλες. Όταν εν τέλει ο Νίκος με τους γονείς του φθάνουν στην παραλία, ο μικρός αντί να βουτήξει ενθουσιασμένος στο νερό – όπως θα περίμεναν οι γονείς – βάζει τα κλάματα και αρνείται να φορέσει το μαγιό του.
Η μητέρα του, προσπαθώντας να ανακαλύψει την αιτία της αντίδρασής του, τον παίρνει αγκαλιά και συζητά ήρεμα μαζί του. Πολύ σύντομα καταλαβαίνει πως ο Νίκος επηρεάσθηκε από ένα παιδάκι στον παιδικό σταθμό που του είχε πει πως η θάλασσα είναι κακή, διότι όταν έχει φουρτούνα, σκοτώνει τους κολυμβητές.
Αμέσως εξηγεί στο γιο της τους πιθανούς κινδύνους, του λέει με κάθε ειλικρίνεια πότε μπορεί να πνιγεί κάποιος άνθρωπος και, εν τέλει, τον πείθει να κάνει μπάνιο. Ο Νικολάκης πράγματι ξεπερνά την επήρεια του φίλου του και απολαμβάνει το μπάνιο του με όλη του την καρδιά. Φυσικά, ζητά από τους γονείς του να πάνε και να ξαναπάνε για μπάνιο, έχοντας ξεχάσει εντελώς τα δυσάρεστα λόγια του άλλου μικρού παιδιού...
Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως μόνο οι επιρροές των γονιών είναι μόνιμες και «δραστικές» -αφού μόνο αυτές προέρχονται από άτομα που το παιδί αγαπά, εμπιστεύεται και γνωρίζει τόσο καλά. Άρα το ελεύθερο ή το καταπιεσμένο παιδί είναι έργο των γονιών και μόνο αυτών...
Η μητέρα του, προσπαθώντας να ανακαλύψει την αιτία της αντίδρασής του, τον παίρνει αγκαλιά και συζητά ήρεμα μαζί του. Πολύ σύντομα καταλαβαίνει πως ο Νίκος επηρεάσθηκε από ένα παιδάκι στον παιδικό σταθμό που του είχε πει πως η θάλασσα είναι κακή, διότι όταν έχει φουρτούνα, σκοτώνει τους κολυμβητές.
Αμέσως εξηγεί στο γιο της τους πιθανούς κινδύνους, του λέει με κάθε ειλικρίνεια πότε μπορεί να πνιγεί κάποιος άνθρωπος και, εν τέλει, τον πείθει να κάνει μπάνιο. Ο Νικολάκης πράγματι ξεπερνά την επήρεια του φίλου του και απολαμβάνει το μπάνιο του με όλη του την καρδιά. Φυσικά, ζητά από τους γονείς του να πάνε και να ξαναπάνε για μπάνιο, έχοντας ξεχάσει εντελώς τα δυσάρεστα λόγια του άλλου μικρού παιδιού...
Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως μόνο οι επιρροές των γονιών είναι μόνιμες και «δραστικές» -αφού μόνο αυτές προέρχονται από άτομα που το παιδί αγαπά, εμπιστεύεται και γνωρίζει τόσο καλά. Άρα το ελεύθερο ή το καταπιεσμένο παιδί είναι έργο των γονιών και μόνο αυτών...
Πηγή: www.netfamily.gr
Μπορεί να καθορίσει τη ζωή του