21 Οκτ 2009

Αγόρια + Κορίτσια = Οι διαφορές τους

Στην ηλικία των δύο ετών, τα περισσότερα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούν σωστά λέξεις όπως "μαμά", "μπαμπάς", "αγόρι", "κορίτσι" κι έχουν επίγνωση ότι αυτές ανήκουν στην μια κατηγορία ή στην άλλη.



Για παράδειγμα τα περισσότερα δίχρονα παιδιά αναγνωρίζουν σωστά το φύλο σε εικόνες παραδοσιακών αντρών και γυναικών και η πλειονότητα των παιδιών δυόμισι ετών μπορεί να τοποθετήσει τις φωτογραφίες στις κατηγορίες άντρας ή γυναίκα. Ωστόσο το να μπορεί να ταξινομεί ένα δίχρονο παιδί σωστά εικόνες αντρών και κοριτσιών δεν σημαίνει πως κατανοεί το τι ακριβώς σημαίνει αυτή η ταξινόμηση. Τα παιδιά στην ηλικία αυτή δεν κατανοούν ότι το φύλο είναι ένα σταθερό και μόνιμο στοιχείο της ταυτότητας, έχουν δηλαδή την εντύπωση πως το φύλο κάποιου είναι κάτι που μπορεί να αλλάξει από τη μια στιγμή στην άλλη. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τη σταθερότητα του φύλου αργότερα, στην ηλικία των τεσσεράμισι με πέντε ετών.



Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι το φύλο παραμένει σταθερό καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του: μαθαίνουν ότι ένα κορίτσι θα γίνει γυναίκα όταν μεγαλώσει κι ότι αποκλείεται να γίνει άντρας κι ότι το βιολογικό τους φύλο δεν αλλάζει παρά τις εξωτερικές αλλαγές στην εμφάνιση ή στα ενδιαφέροντα, πχ την κόμμωση ή τα παιχνίδια που χρησιμοποιούν. Η μονιμότητα του φύλου επιτυγχάνεται στην ηλικία των τεσσεράμισι έως πέντε ετών. Από τη στιγμή που τα παιδιά θα κατακτήσουν την έννοια της σταθερότητας του φύλου ο κύβος ερίφθει και η ταυτότητα του φύλου τους θα τα ακολουθεί σε όλη την υπόλοιπη ζωή τους.

Είδαμε λοιπόν πως τα περισσότερα παιδιά από την ηλικία των πέντε ετών το αργότερο έχουν κατακτήσει την έννοια της σταθερότητας της διατήρησης του φύλου. Είναι επίσης αποδεδειγμένο ότι τα κορίτσια και τα αγόρια παρουσιάζουν διαφορετική συμπεριφορά και έχουν διαφορετικές μαθησιακές ικανότητες. Έτσι τα αγόρια εμφανίζονται να είναι πιο ζωηρά από τα κορίτσια και να έχουν μεγαλύτερες επιδόσεις σε μαθήματα που απαιτούν ανεπτυγμένη την αίσθηση του χώρου, όπως είναι η γεωμετρία και η φυσική.

Από την άλλη, τα κορίτσια εμφανίζονται πιο στοργικά από τα αγόρια και έχουν υψηλότερες επιδόσεις στα λεγόμενα φιλολογικά μαθήματα. Κι εδώ μπαίνει το ερώτημα σε ποιο βαθμό αυτές οι συμπεριφορές είναι απόρροια βιολογικών, κοινωνικών ή ψυχολογικών παραγόντων και πως μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά στην υγιή ανάπτυξη της ταυτότητας του φύλου τους, χωρίς να περιορίζουμε τις κλίσεις και τις ικανότητες τους;

Σε κάποιες περιπτώσεις κατά την ηλικία των τριών έως έξι ετών τα παιδιά έχουν την τάση να προτιμούν ρούχα και παιχνίδια του αντίθετου φύλου. Συνήθως αυτό είναι φυσιολογικός πειραματισμός που τα βοηθά να κατανοήσουν το φύλο τους και το φύλο των άλλων, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί αυτή η συμπεριφορά να έχει να κάνει με μια σπάνια διαταραχή που ονομάζεται διαταραχή της ταυτότητας του φύλου κατά την οποία τα παιδιά πραγματικά πιστεύουν πως ανήκουν στο αντίθετο φύλο από το δικό τους. Καλό είναι σε αυτήν την σπάνια περίπτωση να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό. Επίσης πρέπει να σημειώσουμε πως, η διαταραχή της ταυτότητας του φύλου σπάνια συμπίπτει με ομοφυλοφιλία.





Η ψυχολογική διαδικασία της απόκτησης ταυτότητας φύλου

Όταν γεννιέται ένα παιδί οι γονείς από τα πρώτα, αν όχι το πρώτο, πράγματα που ρωτάνε να μάθουν είναι το φύλο του παιδιού. Συχνά τα όνειρα και οι προσδοκίες: που οι γονείς και οι στενοί συγγενέις χτίζουν για ένα παιδι που πρόκειται να έρθει εξαρτώνται κατά πολύ από το φύλο του παιδιού. Ωστόσο, όπως είδαμε παραπάνω, οι βιολογικοί παράγοντες επηρεάζουν τη διαφορετικότητα των δύο φύλων στην παιδική ηλικία σε μικρό βαθμό. Μια σειρά από διαδικασίες κοινωνικοποίησης είναι αυτές που κάνουν τα αγόρια και τα κορίτσια να συμπεριφέρονται διαφορετικά.

Αρχικά οι γονείς έχουν διαφορετικές προσδοκίες από τα αγόρια και διαφορετικές από τα κορίτσια με αποτέλεσμα να τα επιβραβεύουν για διαφορετικές πράξεις. Έτσι οι γονείς ενθαρρύνουν τους γιους τους να είναι πιο ανταγωνιστικοί και ανεξάρτητοι σε σχέση με τις κόρες τους. Ντύνουν τους γιους τους με τα πιο άνετα και πρακτικά ρούχα, ενώ τις κόρες τους με πιο διακοσμητικά ρούχα. Δίνουν στους γιους τους αγορίστικα παιχνίδια, όπως είναι κατασκευές, ηλεκτρονικά παιχνίδια και όπλα και στις κόρες τους κούκλες ή κουζινικά. Ένα αγόρι που παίζει με κούκλες θα προκαλέσει την αμηχανία, αν όχι την αντίδραση των γονιών του με αποτέλεσμα να αποθαρρύνεται από τα "κοριτσίστικα" παιχνίδια. Έτσι μέσα από αυτές τις διαδικασίες ένδυσης και παιχνιδιού τα αγόρια και τα κορίτσια αποκτούν διαφορετικές εμπειρίες κοινωνικοποίησης και σαν αποτέλεσμα διαφορετικές συνήθειες και χαρακτηριστικά προσωπικότητας.

Επίσης τα παιδιά, μετά την ηλικία των δύο ετών αναγνωρίζουν την ύπαρξη των συναισθημάτων τους, κατασκευάζουν θεωρίες για το τι θέλουν αυτοί από αυτούς και τείνουν να συμμορφώνονται με τις αξιώσεις τους. Μέχρι την ηλικία των δύο ετών τα περισσότερα παιδιά δεν έχουν αναπτυχθεί αρκετά ώστε να συνειδητοποιήσουν πως έχουν και άλλες προσωπικότητες γύρω τους και νιώθουν πως είναι το επίκεντρο τους σύμπαντος.

Από την ηλικία των δύο και μετά τα παιδιά μέσα από το παιχνίδι τους αρχίζουν να μιμούνται όλο και περισσότερο τους άλλους και να κατανοούν πως δεν υπάρχουν μόνο αυτά αλλά ότι υπάρχουν και άλλοι τριγύρω τους με των οποίων τις επιθυμίες είναι συνήθως καλύτερα να συμβιβάζονται. Μέσα απο αυτή τη διαδικασία αρχίζουν να μαθαίνουν τη διαφορά μεταξύ αγοριών και κοριτσιών και τείνουν να συμβιβάζονται με τα στερεότυπα που υπάρχουν για κάθε φύλο.

Από τα παραπάνω είδαμε πως η διαδικασία απόκτησης της ταυτότητας φύλου στα παιδιά είναι μια διαδικασία που εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, λιγότερο από βιολογικούς και περισσότερο από κοινωνικούς και ψυχολογικούς. Η διαδικασία δημιουργίας ταυτότητας φύλου είναι μια απαραίτητη διαδικασία κατά την κοινωνικοποίηση του παιδιού αλλά οποιαδήποτε υπερβολή μπορεί να είναι επιζήμια.

Όπως είδαμε μετά την ηλικία των πέντε ετών τα παιδιά γνωρίζουν το φύλο τους και ξέρουν πως αυτό αποκλείεται να αλλάξει. Και να ακολουθούν με έντονο τρόπο τα πρότυπα συμπεριφοράς του φύλου τους μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες.

Έτσι αγόρια που πιστεύουν πως οι άντρες δεν κλαίνε αργότερα δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματα τους και μπορεί να γίνουν εσωστρεφείς και να παρουσιάσουν ελλείψεις στις κοινωνικές τους σχέσεις.

Όταν έχουν μαθει πως είναι ντροπή να παίζουν με κούκλες ή με κουζινικά, αργότερα σαν άντρες νιώθουν αμήχανοι να κρατήσουν αγκαλιά το παιδί τους ή να του φερθούν τρυφερά, ή δυσκολεύονται να αυτοεξυπηρετηθούν. Πιθανώς σε άλλες εποχές αυτοί οι άντρες να μην αντιμετώπιζαν κανένα πρόβλημα, αλλά σε μια εποχή σαν τη δική μας που οι άντρες όλο και περισσότερο ασχολούνται ενεργά με τα παιδιά τους και όλο και πιο συχνά συμμετέχουν στο νοικοκυριό, μιας και οι γυναίκες όλο και πιο συχνά είναι εργαζόμενες, με το να ανατρέφουμε τους γιους μας με τα παραδοσιακά πρότυπα, μάλλον ζημιά τους κάνουμε και τα δυσκολεύουμε στην προσαρμογή τους. Παρομοίως τα κορίτσια που δεν ασχολούνται με κατασκευές και μηχανικά παιχνίδια, αργότερα σε μια κοινωνία όπου οι μηχανές θα πρωτοστατούν, θα έχουν μια σαφώς μειονεκτική θέση. Κι αυτό γιατί ήδη όλο και περισσότερες μητέρες είναι εργαζόμενες και οι προβλέψεις λένε πως το φαινόμενο αυτό αργότερα θα λάβει οικουμενικές διαστάσεις. Σύμφωνα με μια έρευνα τα κορίτσια της πρώτης εφηβικής ηλικίας νιώθουν μειονεκτικά για το φύλο τους και θεωρούν πως τους περιορίζει τα πράγματα που μπορούν να κάνουν.



Πηγή: Όλα για το παιδί.

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σας άρεσε;
Σχολιάστε το!