Ανάλογα με το τι περιμένουν και το πως αντιμετωπίζουν οι μέλλοντες γονείς τον ερχομό του παιδιού τους, τόσο κατά τη διάρκεια της αναμονής όσο και μετά τη γέννηση του, μπορούν να χωριστούν σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
1. Οι "προετοιμασμένοι" γονείς, 2. Οι "φοβισμένοι" και 3. Οι "ανεπηρέαστοι".
Ας δούμε όμως ποιο είναι το προφίλ τους και τα χαρακτηριστικά τους:
1η ομάδα.
"Προετοιμασμένοι" για όλα!
Στην αναμονή.
Τι έχουν αυτά τα ζευγάρια, που τα γεμίζει αυτοπεποίθηση;
2η ομάδα.
Οι "φοβισμένοι"
Στην αναμονή.
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι μέλλοντες γονείς για τους οποίους το βασικό συναίσθημα που συνοδεύει την εγκυμοσύνη είναι ο φόβος.
Στις "φοβισμένες" μαμάδες η χαρά για την εγκυμοσύνη και τον τοκετό καλύπτεται από ένα άγχος διάχυτο σχετικά με το τι επιφυλάσσει το μέλλον.
Οι "φοβισμένοι" γονείς αισθάνονται ανεπαρκείς μπροστά στις απαιτήσεις του μωρού, ανησυχούν ότι δεν θα καταφέρουν να προσφέρουν, ότι δεν θα είναι "καλές" μητέρες και "καλοί" μπαμπάδες. Οι γνώσεις τους σε θέματα εγκυμοσύνης και ανάπτυξης του βρέφους είναι περιορισμένες και διάσπαρτες.
Γενικότερα, η σκέψη τους δείχνει μια σύγχυση σε ότι αφορά την εικόνα που έχουν το μέλλον τους ως γονιών. Δηλαδή οι "φοβισμένοι" γονείς είναι γεμάτοι με αντιφατικά συναισθήματα, με έντονο άγχος και απαισιοδοξία και σκέφτονται αρνητικά.
Όταν έρθει το παιδί.
Για τους "φοβισμένους" γονείς, όταν έρθει η στιγμή της γέννησης του παιδιού, η μετάβαση στη μητρότητα και στην πατρότητα συχνά εξελίσσεται πράγματι σε μια δύσκολη διαδικασία. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό τους ως γονιών φαίνεται ότι τελικά επηρεάζει και την απόδοση τους σε αυτό το ρόλο.
Οι "φοβισμένοι" γονείς έχουν αυξημένα επίπεδα στρες σε ό,τι αφορά τη φροντίδα του μωρού. Επίσης, νιώθουν μεγαλύτερη αναταραχή στη ζωή τους και αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες στη σχέση τους με το παιδί και τις ανάγκες του.
Τι πρέπει να κάνουν.
Οι "φοβισμένοι" μέλλοντες γονείς επικεντρώνουν την προσοχή τους σε όλες τις δυσκολίες που πιθανόν να προκύψουν-σε σημείο που σαστίζουν και "ακινητοποιούνται". Σε κάθε περίπτωση το άγχος τους είναι τόσο έντονο, που περιμένουν πάντα το χειρότερο, χωρίς όμως να κάνουν κάτι για αυτό.
Οι "ανεπηρέαστοι"
Στην αναμονή.
Σε όποια από τις τρεις κατηγορίες και να ανηκέτε, κάποια απλά και ασφαλή βήματα για την προετοιμασία σας για τη γέννηση του μωρού σας και τη δική σας ανταπόκριση στις ανάγκες του είναι τα εξής:
1. Οι "προετοιμασμένοι" γονείς, 2. Οι "φοβισμένοι" και 3. Οι "ανεπηρέαστοι".
Ας δούμε όμως ποιο είναι το προφίλ τους και τα χαρακτηριστικά τους:
1η ομάδα.
"Προετοιμασμένοι" για όλα!
Στην αναμονή.
- Οι μέλλοντες γονείς που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία νιώθουν ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι για την εγκυμοσύνη και ανυπομονούν να έρθει η ώρα της γέννησης του μικρού τους.
- Εκτός από ενθουσιασμένοι, όμως, οι "προετοιμασμένοι" γονείς είναι και εξαιρετικά ήρεμοι. Τι σημαίνει αυτό; Ότι δεν έχουν σχεδόν καθόλου άγχος για τις μελλοντικές απαιτήσεις του μωρού τους.
- Είναι σχεδόν σίγουροι ότι θα τα καταφέρουν μια χαρά και ότι θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του μωρού, πχ στην καθημερινή φροντίδα του.
- Οι γονείς αυτοί έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και πιστεύουν πως, οτιδήποτε προκύψει, θα βρουν τον τρόπο να το αντιμετωπίσουν.
- Οι μητέρες αυτής της κατηγορίας έχουν υψηλή αυτοεκτίμηση, νιώθουν αισιοδοξίες για το μέλλον, παραμερίζοντας διάφορους φόβους και ανησυχίες.
- Οι γονείς αυτής της κατηγορίας περνούν στο νέο τους ρόλο πολύ πιο εύκολα από τους άλλους γονείς.
- Όταν γεννηθεί το παιδί, οι "προετοιμασμένοι" γονείς έχουν κάποιες ιδέες για το πως να χειριστούν τα απροόπτα.
- Απολαμβάνουν περισσότερο τη φροντίδα του μωρού τους και έχουν χαμηλότερα επίπεδα άγχους.
Τι έχουν αυτά τα ζευγάρια, που τα γεμίζει αυτοπεποίθηση;
- Κατ' αρχάς, όπως φανερώνει και το όνομα τους, το μυστικό τους είναι η προετοιμασία τους για τον ερχομό του παιδιού. Ο ενθουσιασμός της "προετοιμασμένης" μητέρας δεν είναι αποτέλεσμα ελλιπούς γνώσης, αλλά έγκαιρης και έγκυρης ενημέρωσης. Οι "προετοιμασμένοι" γονείς έχουν μιλήσει με ειδικούς, έχουν διαβάσει βιβλία, έχουν επικοινωνήσει με φίλες μητέρες, έχουν συζητήσει μεταξύ τους, έχουν δηλαδή μπει σε μια διαδικασία αναζήτησης πληροφοριών για τις πιθανές δυσκολίες και όλα όσα πρέπει να προσέξουν.
- Επιπλέον, η προετοιμασία αυτών των γονιών προχωράει ένα στάδιο παρακάτω, δηλαδή στην εξεύρεση λύσεων για ό,τι προκύψει. Έτσι, δεν πανικοβάλλονται από τον ψυχικό και σωματικό φόρτο, αλλά βάζουν σε ρεαλιστική βάση τις προσδοκίες τους, προσπαθώντας να βρουν τρόπους αντιμετώπισης των πιθανών προβλημάτων. Μέσα από αυτή τη διαδικασία συνειδητοποιούν ότι η ανάπτυξη του παιδιού μπορεί να είναι εξαιρετικά απολαυστική, αποδέχονται ότι θα αντιμετωπίζονται και ότι δεν είναι μόνοι τους, αλλά υπάρχουν ειδικοί που μπορούν να τους στηρίξουν σε κάθε βήμα.
2η ομάδα.
Οι "φοβισμένοι"
Στην αναμονή.
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι μέλλοντες γονείς για τους οποίους το βασικό συναίσθημα που συνοδεύει την εγκυμοσύνη είναι ο φόβος.
Στις "φοβισμένες" μαμάδες η χαρά για την εγκυμοσύνη και τον τοκετό καλύπτεται από ένα άγχος διάχυτο σχετικά με το τι επιφυλάσσει το μέλλον.
Οι "φοβισμένοι" γονείς αισθάνονται ανεπαρκείς μπροστά στις απαιτήσεις του μωρού, ανησυχούν ότι δεν θα καταφέρουν να προσφέρουν, ότι δεν θα είναι "καλές" μητέρες και "καλοί" μπαμπάδες. Οι γνώσεις τους σε θέματα εγκυμοσύνης και ανάπτυξης του βρέφους είναι περιορισμένες και διάσπαρτες.
Γενικότερα, η σκέψη τους δείχνει μια σύγχυση σε ότι αφορά την εικόνα που έχουν το μέλλον τους ως γονιών. Δηλαδή οι "φοβισμένοι" γονείς είναι γεμάτοι με αντιφατικά συναισθήματα, με έντονο άγχος και απαισιοδοξία και σκέφτονται αρνητικά.
Όταν έρθει το παιδί.
Για τους "φοβισμένους" γονείς, όταν έρθει η στιγμή της γέννησης του παιδιού, η μετάβαση στη μητρότητα και στην πατρότητα συχνά εξελίσσεται πράγματι σε μια δύσκολη διαδικασία. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό τους ως γονιών φαίνεται ότι τελικά επηρεάζει και την απόδοση τους σε αυτό το ρόλο.
Οι "φοβισμένοι" γονείς έχουν αυξημένα επίπεδα στρες σε ό,τι αφορά τη φροντίδα του μωρού. Επίσης, νιώθουν μεγαλύτερη αναταραχή στη ζωή τους και αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες στη σχέση τους με το παιδί και τις ανάγκες του.
Τι πρέπει να κάνουν.
Οι "φοβισμένοι" μέλλοντες γονείς επικεντρώνουν την προσοχή τους σε όλες τις δυσκολίες που πιθανόν να προκύψουν-σε σημείο που σαστίζουν και "ακινητοποιούνται". Σε κάθε περίπτωση το άγχος τους είναι τόσο έντονο, που περιμένουν πάντα το χειρότερο, χωρίς όμως να κάνουν κάτι για αυτό.
- Είναι λοιπόν, καλό και χρήσιμο να επεξεργαστούν λίγο περισσότερο τις πληροφορίες που παίρνουν. Για παράδειγμα, αντί να νιώθουν ανήμποροι μπροστά σε ένα βρέφος, θα μπορούσαν να ενημερωθούν για το τι σημαίνει ένα δύσκολο μωρό και για τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης του.
- Εάν πάλι διαπιστώνουν ότι το έντονο άγχος μπροστά σε μια άγνωστη κατάσταση, από έλλειψη πίστης στον εαυτό τους είναι χαρακτηριστικά που γενικά κυριαρχούν στη ζωή τους, θα ήταν χρήσιμο να "εργαστούν" λίγο περισσότερο με τον εαυτό τους και να ανακαλύψουν τις βαθύτερες αιτίες πριν μπουν στον κύκλο των νέων ευθυνών.
Οι "ανεπηρέαστοι"
Στην αναμονή.
- Οι "ανεπηρέαστοι" μέλλοντες γονείς φαίνεται ότι γενικά δεν επηρεάζονται σημαντικά από το γεγονός του ερχομού του παιδιού.
- Στην εγκυμοσύνη ειδικά, οι "ανεπηρέαστες" μαμάδες είναι χαλαρές, δηλαδή δεν έχουν ούτε υπερβολικό ενθουσιασμό αλλά ούτε και ιδιαίτερο άγχος.
- Οι γονείς αυτής της κατηγορίας δεν είναι πολύ καλά προετοιμασμένοι σε ότι αφορά τη συλλογή πληροφοριών για την ανάπτυξη του παιδιού.
- Η μετάβαση στο ρόλο των γονιών, στον οποίο σύντομα θα βρίσκονται, είναι ένα θέμα που δεν το πολυσκέφτονται και το οποίο δεν τους απασχολεί ιδιαίτερα, είτε με θετικό είτε με αρνητικό τρόπο.
- Και μετά τον ερχομό του παιδιού οι "ανεπηρέαστοι" γονείς παραμένουν οι ίδιοι, δηλαδή η στάση τους δεν αλλάζει. Η προσαρμογή τους στο νέο ρόλο χαρακτηρίζεται και πάλι από σχετικά ουδέτερες αντιδράσεις.
- Τα "ανεπηρέαστα" ζευγάρια έχουν γενικότερα μια χαλαρή στάση, και έτσι επιλέγουν να μην ψάξουν ιδιαίτερα τα θέματα ανάπτυξης του μωρού, αλλά περιμένουν να δουν τι θα συμβεί όταν έρθει η στιγμή, και να δράσουν ανάλογα.
- Με τη χαλαρή στάστη τους τα "ανεπηρέαστα" ζευγάρια προστατεύονται από το άγχος και τα άσχημα σενάρια, και η μεταβολή τους στο ρόλο των γονιών φαίνεται ομαλή. Όμως, συχνά βρίσκονται απροετοίμαστοι μπροστά σε απαιτήσεις και ανάγκες του μωρού οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί.
- Είναι πιθανόν να χρειαστεί να καταβάλλουν μεγαλύτερη προσπάθεια στην ανατροφή του παιδιού τους, λόγω ελλιπούς πληροφόρησης. Μπορεί, δηλαδή, να "πνιγούν στα βαθιά", χωρίς όμως να παρασυρθούν από το στρες και από τα αρνητικά συναισθήματα. Ενδεχομένως, λοιπόν, αν αφιέρωναν λίγο χρόνο παραπάνω στην προετοιμασία τους για το παιδί που έρχεται, η μεταβατική αυτή περίοδος να ήταν λίγο πιο ξεκούραστη και απολαυστική για τους ίδιους.
Σε όποια από τις τρεις κατηγορίες και να ανηκέτε, κάποια απλά και ασφαλή βήματα για την προετοιμασία σας για τη γέννηση του μωρού σας και τη δική σας ανταπόκριση στις ανάγκες του είναι τα εξής:
- Διαβάστε βιβλία και άρθρα για θέματα εγκυμοσύνης, γέννησης και ανάπτυξης του μωρού.
- Μιλήστε με ειδικούς που μπορούν να σας εφοδιάσουν με χρήσιμες πληροφορίες και να σας καθοδηγήσουν, όπως είναι πχ ο γυναικολόγος ή ο παιδίατρος.
- Συζητήστε με άλλα ζευγάρια, που είναι πλέον γονείς, και ακούστε τις δικές τους εμπειρίες. Σίγουρα θα σας φανούν χρήσιμες και διαφωτιστικές.
- Μοιραστείτε μεταξύ σας τις σκέψεις και τα συναισθήματα σας, και προσπαθήστε να αναπτύξετε "στρατηγικές αντιμετώπισης" για τις πιθανές μελλοντικές δυσκολίες του μωρού.
- Εάν το άγχος σας και η αβεβαιότητα σας παρ' όλα αυτά εξακολουθούν να είναι ιδιαίτερα αυξημένα, καλό είναι να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό για να δείτε από που πηγάζουν τελικά και πως μπορείτε να τα καταπολεμήσετε.
Πως το "βλέπουν" οι γονείς